Biškek

stolica Kirgiziskeje

Biškek (do 1926 – Пишпек/ Pišpek; 1926–1991 Фрунзе/ Frunze) je hłowne město a runočasnje politiske, ekonomiske a kulturne srjedźišćo Kirgiskeje. Je stolica Čujskeje oblasće.

Biškek
swójske mjeno Бишкек
Biškek na karće Kirgiskeje
Biškek na karće Kirgiskeje
DEC
Wopon a chorhoj
wopon
wopon
chorhoj
chorhoj
Zakładne daty
stat Chorhoj Kirgiskeje Kirgiska
wysokosć 800 metrow n.m.hł.
přestrjeń 169,9 km²
wobydlerstwo 894.600 (2013)
hustosć zasydlenja 526,5 wob./km²
póstowe čisło 720000–720085
předwólba (+) 312
Centrum města
Centrum města
Wobdźěłać
p  d  w
42.86666666666774.566666666667

Ma něhdźe 894.000 wobydlerjow.[1]

Geografija

wobdźěłać
 
klimatowy diagram Biškeka

Biškek leži w Čujskim dole we wysokosći 800 metrow nad mórskim niwowom při sewjernym dźělu hač do 4800 metrow wysokeho Ala-Too-hórskeho hrjebjenja, podlěšk Tian Shan-horiny. Sewjernje města so rozpřesćěra žołmojta stepa hač do nimale Kazachstana. Blisko města běži rěka Čuj.

Město so je z karawanskeho wotpočowišća při židźaneje dróhi wuwiwało, kotraž wjedźe přez Tian-Shan-horinu. Sydlišćo je so w lěće 1760 prěni raz naspomniło. W lětu 1825 daše uzbekski Chanpo z Kokanda twarić tam cyhelowu twjerdźiznu, kotruž ruske wojacy su w lětu 1862 okupowali a rozbiwali. Rusy su tam garnizonu załožowali a přiwabjowane ruscy burja su produktiwne čornozemjowe dno zwužitkowali a městno wuwiwaše so spěšnje. W lěće 1878 su tam załožili město Pišpek.

W lěće 1926 město so sta hłowne město nowje załožowaneje, sowjetskeje Kirgiziskeje a runočasnje změni mjeno k Frunze – po Michail Wasiljewič Frunze, kotryž so narodźeny w Pišpeku a wuspěšnje wojował za čas Ruskeje nutřkokrajneje wójny w centralnej Aziji za bolšewizm.

Z njewotwisnosću Kirgiziskeje zaso dósta město swoje stare mjeno – w kirgiziskej formje – a rěka wot toho časa Biškek.

Kirgizisce słowo biškek abo pišpek znamjeni sudobjo za kumys. Eksistuja wjele legendow, kotrež pospytuja zwisk mjezy městom a tajkim sudobjom dopokazować. Wědomostne kalrigoj měnja, zo mjeno nasta přez ludetymologiske wuznaće (interpretaciju) stareho słowo wo Městno niže při horje.

Biškek dźensniše

wobdźěłać

Dla krótkich stawiznow, Biškek nima stawizniske twarjenja. Wón je typiske sowjetske město z wulkimi městna, typiskimi platowymi domami, wulkimi pompskimi domami.

Powětrowe womazanje w Biškeku je jara małe, hačrunjež nadeńdźe so nimale cyła industrija Kirgiziskeje w bliskosći města.

  1. Социально-экономическое положение Кыргызской Республики, стр. 132

Literarura

wobdźěłać
  Commons: Biškek – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije