1900
lěto
◄ |
18. lětstotk |
19. lětstotk
| 20. lětstotk
| ►
◄◄ |
◄ |
1896 |
1897 |
1898 |
1899 |
1900
| 1901
| 1902
| 1903
| 1904
| ►
| ►►
Protyka za lěto 1900
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tři podawki su za lěto 1900 wosebje bytostne: Pariska swětowa wustajeńca, Druha Buriska wójna w Južnej Africe kaž tež započatk Boxerskeho zběžka w Chinje.
| gregorianiski kalender | 1900 MCM |
| Ab urbe condita | 2653 |
| Armenski kalender | 1349 ԹՎ ՌՅԽԹ |
| Bahaa kalender | 56 – 57 |
| Berberski kalender | 2850 |
| Buddhistiski kalender | 2444 |
| Burmaski kalender | 1262 |
| Chinski kalender | 4536 / 4596 – 4537 / 4597 己亥 – 庚子 |
| Etiopiski kalender | 1892 – 1893 |
| Francoski republikanski kalender | 108 - 109 CVIII -CIX |
| Hebrejski kalender | 5660 – 5661 |
| Holocenski kalender | 11900 |
| Indiske kalendry | |
| - Vikram Samvat | 1955 – 1956 |
| - Indiski narodny kalender (Shaka Samvat) | 1822 – 1823 |
| - Kali Yuga | 5001 – 5002 |
| Iranski kalender | 1278 – 1279 |
| Islamski kalender | 1317 – 1318 |
| - Imperialne lěto | Kōki 2560 (皇紀2560年) |
| Julianiski kalender | 1945 |
| Koptiski kalender | 1616 – 1617 |
| Korejski kalender | 4233 |
| Runowy kalender | 2150 |
| Thailandski słónčny kalender | 2443 |
Podawki w Serbach
wobdźěłać- 15. měrca: Załoženje Koła serbskich spisowaćelow.
- 7. awgusta: We Wóslinku wotměje so pod nawodom Pawoła Knježka 26. Schadźowanka.
Politiske podawki
wobdźěłaćJanuar
wobdźěłać- 1. januara: W němskim kejžorstwje nabudźetaj ciwilny a wikowanski zakonik (BGB a HGB) płaćiwosće.
- 1. januara: Na Helgolandźe nabudźe swójbnostawowy zakoń płaćiwosće. Tuž dyrbja so wotnětka před stawnikom zmandźelić.
- 1. januara: W Italskej wuda kral Umberto I. amnestiju.
- 1. januara: W Rakusko-Wuherskej bu Awstriska króna jeničke płačidło.
- 4. januara: We wuhlowymaj rewěromaj Lüttich a Ostrava dóńdźe k zběžkam a stawkam.
- 24. januara: Burojo dobudźa w bitwje wot Spion Kop nad britiskimi jednotkami.
Februar
wobdźěłać- 12. februara: Lenin wróći so po třoch lětach ze sibirskeho wuhnanstwa.
- 17. februara: Dźělenje Samoa-kupow: Kupy zapadnje 171. stopnja dołhosće su wotnětka němske škitanišćo; Zjednoćene staty wobsadźa wuchodny dźěl.
- 20. februara: Paderbornski biskop Hubert Theophil Simar bu nowy Kölnski arcybiskop.
- 26. februara: Před britiskej Delnjej komorje wozjewi wójnski minister St John Brodrick, zo buchu w Buriskej wójnje tež žony a dźěći w koncentraciskich lěwach arestowane.
- 27. februara: Załoženje Labour Representation Committee jako předchadnik britiskeje strony Labour Party
- 28. februara: Wotnětka smědźa žony we wulkowójwodstwu Badenskej oficialnje na wysokich šulach studować.
Měrc
wobdźěłać- 2. měrca: W Burskej wójnje wobsadźa britiske jednotki Ladysmith, třeće najwjetše město stata Natal.
- 6. měrca: W Bremenje bu kejžor Wilhelm II. pola atentata dźěłaćerja Dietricha Weilanda zranjeny.
- 13. měrca: Britiske wójsko skónči dobywanje swobodneho stata Oranje w Južnej Africe.
- 14. měrca: Prezident Zjednoćenych statow William McKinley podpisa zakoń wo złotowym standardźe.
- 31. měrca: Tomáš Garrigue Masaryk załoži Realistisku stronu (Čěsku ludowu stronu) jako čěske hibanje za njewotwisnosću a wotprajenje panslawizma.
Apryl
wobdźěłać- 4. apryla: Na Brüsselskim hłownym dwórnišću njeporadźi so atentat na Albert Edward, Prince of Wales. Skućićel bě šěsnaćelětny klampnar, kotryž wopodstatni skutk z britiskej politiku potłóčowanja w Južnej Africe.
- 14. apryla: Pariska swětowa wustajeńca bu wotewrjena.
- 22. apryla: W bitwje blisko Kousséri w srjedźnej Africe dobudźe tři francoskich kolonialnych armejow pod rozkazom oficěra Amédée-François Lamy nad jednotkami mócnarstwa Bornu.
Meja
wobdźěłać- 5. meje: Po wulkich ropotach a masowych demonstracijach w Barcelonje, Madridźe, Valladolidźe, Burgosu a Zaragozy postaja španiske knježerstwo staw woblěhowanja na Barcelonu.
- 22. meje: Kejžorstwowy sejm schwali diskutowany zakoń wo deliktach přećiwo pócćiwosći („Lex Heinze“). Zakoń censěruje zwobraznjenje „njepócćiwych jednanjow“ we wuměłstwje, literaturje a dźiwadle.
- 28. meje: Wulka Britaniska wozjewi załoženje kolonije z prjedawšeho swobodneho stata Oranje.
- 28. meje: Dospołne zaćmiće słónca w Portugalskej, Španiskej, Algeriskej a w dźělach Zjednoćenych statow.
- 29. meje: Francozojo załoža w srjedźnej Africe twjerdźiznu Fort Lamy, dźensnišu čadsku stolicu N’Djamena.
Junij
wobdźěłać- 14. junija: Pochod tak mjenowanych „Boxerow“ do Pekinga
- 14. junija: Hawaii bu oficialnje teritorij Zjednoćenych statow.
- 17. junija: Jednotki europskich statow dobudźa w běhu Boxerskeho zběžka strategisce wuznamnej twjerdźiznje při wuliwje rěki Hai He.
- 20. junija: Němski wupósłanc w Pekingu, Klemens von Ketteler, bu wot wobdźělnikow Boxerskeho zběžka na zjawnej dróze zamordowany.
- 29. junija: W Stockholmje załoži so Nobelowa załožba.
Julij
wobdźěłać- 14. julija: Mjezynarodne (europske) jednotki wobsadźa chinske město Tientsin.
- 19. julija: Prěnja linija Pariskeje podzemskeje železnicy bu wotewrjena.
- 27. julija: Kejžor Wilhelm II. dźerži w Bremerhavenje tak mjenowanu Hunnowu narěč („Hunnenrede“), kotrejež agresiwne wašnje protest we wukraju wuskutkuje.
- 29. julija: Italski kral Umberto I. bu pola atentata anarchista Gaetano Bresci zatřěleny. Jeho naslědnik bu Vittorio Emanuele III.
- 29. julija: Lenin wopušći Ruske carstwo a nastupi pjećlětny eksil w Genfu a Mnichowje.
Awgust
wobdźěłać- 2. awgusta: Atentat na persiskeho šaha, Muzaffar ad-Din, wostanje bjez wuspěcha.
- 15. awgusta: Europske jednotki zdobudźa Peking.
September
wobdźěłać- 1. septembra: Wulka Britaniska anektuje stat Transvaal w Južnej Africe.
- 2. septembra: W statnych šulach Pruskeje zawjedźe so nowy předmjet k temje „seksualne wujasnjowanje“.
- 19. septembra: Britiski pólny maršal Frederick Sleigh Roberts deklaruje Burisku wójnu za zakónčenu.
- 23. septembra: Němski pólny maršal Alfred Grad von Waldersee dóstanje najwyše rozkaznistwo nad mjezynarodne jednotki w Chinje.
Oktober
wobdźěłać- 17. oktobra: Bernhard von Bülow bu nowy kejžorstwowy kancler Němskeje.
Nowember
wobdźěłać- 6. nowembra: Prezidentowe wólby w Zjednoćenych statach Ameriki
December
wobdźěłać- 1. decembra: Němske kejžorstwo ma po rezultatach ludličenja 56.345.014 wobydlerjow.
Sport
wobdźěłać- 9. januara: Załoženje koparskeho towarstwa Lazio Rom
- 28. januara: Załoženje Němskeho koparskeho zwjazka (DFB) w Lipsku.
- 27. februara: Załoženje koparskeho towarstwa FC Bayern Mnichow
- 18. měrca: Załoženje koparskeho towarstwa Ajax Amsterdam
- 4. meje: Załoženje kopaskeho towarstwa 1. FC Nürnberg
- 14. meje: Wotewrjenje olympiskich hrow w Parisu.
- 2. junija: Załoženje koparskeho towarstwa 1. FC Kaiserslautern
- 1. awgusta: Załoženje koparskeho towarstwa Borussia Mönchengladbach
- 28. oktobra: Po pjeć měsacach kónča so Olympiske hry w Parisu. Cricket bě prěni a jenički raz olympiska sportowa družina.
- 4. nowembra: Załoženje Němskeho Rugbyoweho zwjazka w Kasselu.
- 16. decembra: Załoženje koparskeho towarstwa Alemannia Aachen
Katastrofy
wobdźěłać
- 4. januara: Při zemjerženju wokoło ruskeho města Tiflisa bu dźesać wsow zničeny. Něhdźe tysac ludźi wumrěje.
- 30. junija: Wulki woheń w přistawje Hoboken (Zjednoćene staty Ameriki). 326 ludźi wumrěje.
- 8. septembra: Hurrikan sylnosće 4 zniči texanske město Galveston a mori wjac hač 8000 ludźi.
- 1. oktobra: Při wulkim wohnju w Baku bu 97 točenskich wěžow a něhdźe 8000 tonow zemskeho wolija zničeny.
- 29. oktobra: Eksplosija w Newyorkskej chemikowej fabrice mori nimale 200 ludźi.
Narodniny
wobdźěłać
- 15. januara: Božidar Šěca – serbski domiznowědnik, wučer a spisowaćel († 1986)
- 22. januara: Ernst Busch – němski spěwar, kabaretist, dźiwadźelnik a režiser († 1980)
- 7. februara: Konrad Zenda – serbski plastikar a wuměłstwowy rjemjeslnik († 1958)
- 14. februara: Rut-Marka Rawpowa – serbska operowa a koncertna spěwarka, hudźbna pedagogowka († 1979)
- 10. apryla: Jurij Žur – serbski ratar a prodrustwownik, Domowinski prócowar († 1967)
- 13. junija: Měrćin Nowak-Njechorński – serbski moler, publicist a spisowaćel († 1990)
- 29. junija: Antoine de Saint-Exupéry – francoski spisowaćel a pilot († 1944)
- 20. julija: Jakub Čórlich – serbski ratar, župan Wojerowskeje župy († 1989)
- 24. awgusta: Herman Šudak – serbski ratar a prodrustwownik, Domowinski funkcionar († 1976)
- 6. septembra: Jurij Brězan – serbski překupc, duchowny a antifašist († 1948)
- 22. nowembra: Pawoł Wićaz – serbski wučer, kulturny historikar, lektor a awtor biografskich nastawkow († 1965)
Wumrěće
wobdźěłać
- 14. januara: Korla Herman Robert Rjeda – farar a prěni serbski protykar (* 1816)
- 18. meje: Jan Bartko – serbski wučer, spisowaćel a basnik (* 1821)
- 12. septembra: Korla Awgust Kalich – serbski farar (* 1844)
Wotkaz
wobdźěłać
Commons: 1900 – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow