Čerwjena wjerba

Čerwjena wjerba

Čerwjena wjerba (Salix purpurea), habitus w zymje
systematika
Domena	Eukaryoty
Swět	Rostlinstwo
	Rosidy Eurosidy I
rjad:	(Malpighiales)
swójba:	Wjerbowe rostliny (Salicaceae)
ród:	Wjerba (Salix)
družina:	Čerwjena wjerba
wědomostne mjeno
Salix purpurea
L.

Čerwjena wjerba (Salix purpurea) je rostlina ze swójby wjerbowych rostlinow (Salicaceae). Dalše serbske ludowe mjeno je čerwjeńca. Wona słuša k najčasćišim wjerbowym družinam w srjedźnej Europje.

Wopis

Čerwjena wjerba w lěću zeleny kerk abo małki štom, kotryž docpěwa wysokosć wot 0,5 m hač do 4,5 (6) m. Štom so sylnje a husto rozhałuzuje a ma njeprawidłowny róst.

Jako wulki kerk ma hustu krónu, mjeztym zo jako małki štom ma tołsty zdónk.

Jeje nahe hałuzy su ćeńke a zhibujomne a na boku swětła předewšěm w zymje purpurčerwjene. Skora so błyšći a je při młodych hałuzach na boku swětła zwjetša purpurčerwjenje abo ćmowozelenje přeběžana.

Łopjena

Wuske, nahe łopjena su lancetojte, wótre, na hornim boku zelene, na delnim boku jasnišo šěrozelene a docpěwaja dołhosć wot 5 hač do 10 (wot 4 hač do 12) cm. Horni bok je ćmowozeleny, mjeztym zo delni bok je módrozeleny. Najšěrše městno łopjenow je wyše srjedźišća.

Kćenja

Kćěje wot měrca hač do apryla. Kćenja su dwudomne a so před łopjenami jewja. Micki su wuske, docpěwaja dołhosć wot něhdźe 5 cm. Wone móžeja jasnje čerwjenowioletne być. Próšniki a pěstki su před puknjenju čerwjene. Nošne łopješka kćenjow su dwubarbne a husto kosmate. Płódniki je sedźace a pjelsćojće kosmate. Próskowe nitki su hač k próšnikam zrosćene, mjeztym zo su na spočatku purpurowe a při popróšowanju žołte.

Stejnišćo

Rosće podłu wodźiznow a we łučinowych drjewinach a na brjohach. Ma radšo mokre, zwjetša šćerkowe abo pěskowe pódy.

Rozšěrjenje

Rostlina je w Europje, w sewjernej Africe, w centralnej Aziji a w Japanskej rozšěrjena.

Wužiwanje

Hałuzy so za plećenje košow wužiwaja. Jeje skora so wot antiki za zhotowanje bolosćowych a zymničnych srědkow wužiwa, při čimž pak syntetiska acetylsalicylna kisalina je dźensa wažniša.

Sorty

• Sorta 'Nana' docpěwa wysokosć wot hač do 1 m. Jeje wurostki su šwižne. Łopjena su šěrozelene.

Dalše wobrazy

• 
  Hałuzy z łopjenami.
• 
  Žónske micki.
• 
  Muske micki.
• 
  Micki.

Žórła

• Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 843 (němsce)
• Bruno P. Kremer: Steinbachs Naturführer Bäume & Sträucher, ISBN 978-3-8001-5934-5, strona 158, jako podobna družina Purpur-Weide (Salix purpurea) pod hesłom Bruch-Weide (Salix fragilis), strona 160 (němsce)
• Meyers Taschenlexikon Biologie, In 3 Bänden, 3. zwjazk, ISBN 3-411-12033-9, strona 274 (němsce)
• Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 448 (němsce)
• Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 404 (němsce)
• Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
• Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
• Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
• Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)

Eksterne wotkazy

Čerwjena wjerba. W: FloraWeb.de. (němsce)