Tšadow (Grodk)

wotbagrowana wjes w Delnjej Łužicy

Tšadow (němsce Stradow, prjedy serbsce tež Střadow) bě delnjołužiska wosadna wjes sewjerozapadnje Grodka, kotraž bu w lěće 1984 wotbagrowana za brunicowu jamu Wjelcej-juh. Wjes bě typiski dróhowc z ryćerskim kubłom při krajnej dróze z Grodka do Drjowka a měješe na kóncu 312 wobydlerjow.

Tšadow na karće z lěta 1930
Wjesna tafla na městnje něhdyšeje wjeski

Prěnje historiske naspomnjenje wsy pochadźa z lěta 1346. W lěće 1954 njebozowachu prěni raz za brunicu a 1962 započa jeje wudobywanje. 1983 dyrbjachu posledni Tšadowčenjo swoju domiznu wopušćić. Wjetšina z nich přećahny do Grodka. Dnja 1. januara 1984 přeńdźe gmejnski teritorij do Grodka. Na městnje něhdyšeje nawsy nadeńdźe so wot lěta 2002 wopomnjenski kamjeń.

Wobydlerstwo wobdźěłać

Po statistice Arnošta Muki měješe Tšadow w lětomaj 1884/85 350 serbskich a 23 němskich wobydlerjow, štož wotpowěduje serbskemu podźělej wot 94 %. W tym času mějachu jenož hišće šěsć razow wob lěto serbsku božu słužbu a spowědź, hačrunjež něhdźe 30 wobydlerjow docyła němsce njerozumjachu.[1] Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 za Tšadowsku gmejnu serbskorěčny podźěl wot jenož hišće 3,7 %.[2]

K Tšadowskej wosadźe słušeštej wjesce Radojz a Rajc. Filialna cyrkej bě w mjeztym runje tak wotbagrowanym Klěšniku.

Wosobiny wobdźěłać

  • Hanzo Juro Swora (1785–1844), delnjoserbski farar a słownikar; 1812–44 Tšadowski farar
  • Jan Karlo Fryco Swora (1818–1884), delnjoserbski farar, kěrlušer a wudaćel słownika; narodźeny w Tšadowje

Hlej tež wobdźěłać

Žórła wobdźěłać

  • Frank Förster: Verschwundene Dörfer im Lausitzer Braunkohlenrevier. [=Spisy Serbskeho instituta 8] Wobdźěłane a rozšěrjene wudaće, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2014, str. 302–309, ISBN 978-3-7420-1623-2.
  1. Arnošt Muka: Statistika łužiskich Serbow. Budyšin 1884–86, str. 72slsl.
  2. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 264. [487 wobydlerjow, z nich 6 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 12 z pasiwnymi, 0 serbskich dźěći a młodostnych, 469 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

Wotkaz wobdźěłać

51.60166714.302778
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije