Łužiske horiny
|
Tutón zapisk zaběra so ze srjedźnymi horinami, kiž rěkaja němsce Lausitzer Gebirge. Za (Ober-)Lausitzer Bergland hlej Łužiske hory. |
Łužiske horiny (čěsce Lužické hory, němsce Lausitzer Gebirge) su srjedźne horiny na juhowuchodźe Hornjeje Łužicy a na sewjeru Čěskeje, mjez Połobskimi pěskowčinami (Čěskej Šwicu) na zapadźe a Jěšćedom na wuchodźe. Łužiski podźěl tworja Žitawske horiny. Na sewjeru rozpřestrěwaja so Łužiske hory (němsce Lausitzer Bergland), na juhozapadźe přizamkuja so Čěske srjedźne horiny. Kónčina steji w Čěskej jako ChKO Lužické hory pod přirodoškitom. W Němskej płaća Žitawske horiny wot lěta 2007 jako přirodny park. Najwyši wjeršk Łužiskich horin a zdobom sakskeho dźěla Łužicy je Łysa (793 m).
Łužiske horiny słušeja jako dźěl zapadnych Sudetow k Čěskim namjeznym horinam, kaž Kyrkonoše, Rudne horiny a Šumawa.
Wjerški
wobdźěłaćWjetšina najwyšich wjerškow we Łužiskich horinach nadeńdźe so na hłownym hrjebjenju, tak nimo Łysy tež Pěnkavčí vrch (Finkenkoppe, 792 m), Hvozd (Hochwald, 750 m) a Studenec (Kaltenberg, 736 m). Markantnej horje Jedlová (Tannenberg, 774 m) a Klíč (Kleis, 760 m) stejetej trochu zboka južnje hłowneho hrjebjenja. Podoba tutych najwyšich horow pokazuje, zo su bjez wuwzaća wulkaniskeho pochada.
Puće
wobdźěłaćZe starodawna wjedźe jenož mało pućow přez huste lěsy Łužiskich horin. W srjedźowěku běštej najwažnišej z tutych Čěskich šćežkow Stara Praska dróha a Stara Jablonska dróha. Čara Stareje Praskeje dróhi přez Stožecké sedlo wužiwa so zdźěla hač do dźensnišeho za dalokodróhu z Łužicy do Prahi.
Jenička železniska čara, kotraž přeprěkuje Łužiske horiny, je Bakov nad Jizerou–Habrachćicy, wotrězk něhdyšeje Čěskeje sewjerneje železnicy. Wona wužiwa přesmyk pod horu Jedlová pola Rybniště.