Hejduška (rostlina)

Hejduška
	Kćějaca hejduška (Fagopyrum esculentum)
systematika
Domena	Eukaryoty
Swět	Rostlinstwo
	Eudikotyledony; Jadrowe eudikotyledony
rjad:	(Caryophyllales)
swójba:	Wuroćowe rostliny; (Polygonaceae)
ród:	(Fagopyrum)
družina:	Hejduška
	wědomostne mjeno
	Fagopyrum esculentum
	Moench
	Wikipedija:Projekt za botaniku

Hejduška^[1]^[2] (Fagopyrum esculentum) je rostlina ze swójby wuroćowych rostlinow (Polygonaceae). Regionalne słowo je hejduš^[1]^[2].

Wopis

Hejduška je jednolětna rostlina, kotraž docpěje wysokosć wot 60 cm hač do 1 m. Rostlina za čas dweju měsacow dozrawi, tak zo su dwoje žně w lěće móžne.

Zrunane stołpiki su zwjetša čerwjenojte.

Kłokojte łopjena maja wutrobojtu bazu. Pódlanske łopješka su titkojće zrosćene.

Kćěje wot julija hač do oktobra. Wonjace kćenja su běłe abo róžojte a steja we wokołkowych kićach. Kćenjowa wobalka wobsteji z pjeć łopješkow. Wone su bohate na měd.

Třihranite płody su na škrob bohate worješki z krutej, brunej skórku. Wone docpěja dołhosć wot něhdźe 5 mm.

Stejnišćo

Rosće na rolach, drjebiznowych městnach a na pućowych kromach. Ma radšo suche pódy.

Rozšěrjenje

Pochadźa ze sewjerneje Chinskeje a Turkestana, ale nětko je w srjedźnej a južnej Europje wustupuje.

Wužiwanje

Rostlina bu na pěskowych pódach a na holanskich rolach předewšěm w Aziji a srjedźnej Europje kultiwowana, při čimž jeje plahowanje je jara woteběrało. Dźensa słuži w Němskej nimale jenož jako skótnu a ptaču picu, ale so pak w někotrych krajach jako wažnu cyrobinu wužiwa.

Wułušćene symjenja so předewšěm jako syru zeleninu, přidawk do poliwki a hejdušne krupy wužiwaja.

Wobrazy

Ilustracija
Hejduška na polu
Hejduška
Zornjatka hejduški

Nóžki

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 141.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 W internetowym słowniku: Buchweizen

Žórła

Botanica, Einjährige und mehrjährige Pflanzen, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4469-1, strona 348 (němsce)
Meyers Taschenlexikon Biologie, In 3 Bänden, 1. zwjazk, ISBN 3-411-12013-4, strona 131 (němsce)
Steinbachs Großer Pflanzenführer, ISBN 978-3-8001-7567-3, strona 72 (němsce)
Ullstein Lexikon der Pflanzenwelt, 1973, ISBN 3-550-16019-4, strona 80 (němsce)
Filip Rězak: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. L. A. Donnerhak, Budyšin 1920 (digitalizat).

Jurij Kral: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica Serbska, Budyšin 1927.

Eksterne wotkazy

Commons

Hlej wotpowědne dataje we Wikimedia Commons:
Hejduška (rostlina)

přitwar, wustupowanje (němsce)
Fagopyrin w hejdušce (němsce)

[prawopisny-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 141.

[boehmak-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 W internetowym słowniku: Buchweizen

[1]

[2]