Husacy jazyčk

Husacy jazyčk

Husacy jazyčk (Plantago lanceolata)
systematika
Domena	Eukaryoty
Swět	Rostlinstwo
	Asteridy Euasteridy I
rjad:	(Lamiales)
swójba:	Putnikowe rostliny (Plantaginaceae)
ród:	Putnik (Plantago)
podród:	(Plantago subg. Psyllium)
družina:	Husacy jazyčk
wědomostne mjeno
Plantago lanceolata
L. (1753)

Husacy jazyčk (Plantago lanceolata) je rostlina ze swójby putnikowych rostlinow. (Plantaginaceae), z roda putnikow (Plantago). Serbske botaniske mjeno je dołhi putnik.

Kwětnistwo

Symjenja

ilustracija (Jacob Sturm, 1796)

Etymologija

Botaniske mjeno „Plantago“ wotwodźuje so wot łaćonskeho słowa planta. Woznamjenja telko kaž póduš.

Wopis

Husacy jazyčk je wjacelětna, zelišćowa, naha abo słabje kosmata rostlina, kotraž docpěwa wysokosć wot 5 - 50 cm.

Koruški su jara rozhałužkowane. Korušk docpěwa dołhosć wot 60 centimetrow.

Łopjena

Łopjena su na spódku stejace w rozetach, šwižnolancetojte, zrunane a maja 3-7 sylnych podołhostnych nerwow. Lisćowe łopjena su kónčkojte a ćeńke.

Kćenja

Rostlina kćěje wot apryla hač do septembra. Kćenja su jara małe w najprjedy kehelojtych, 3-cm-dołhich, pozdźišo walcoformowych, hač do 6 cm dołhich, dołhostołpikatych kłóskach. Stołpik kćenjowych kłóskow je zrunany a dlěši hač łopjena. Nošne łopjena su kónčkojte a dlěši hač keluch. Keluch a króna su 4-dźělene. Stameny dołho wustupuja.

Płody

Płód je tobołka, kotraž docpěwa dołhosć mjezy 3 a 3,5 cm a wobsahuje 2 symjeni.

Stejnišćo

Wón rosće na syčołukach, pastwach, rolach, pućnych kromach a smjećišćach.

Rozšěrjenje

Husacy jazyčk je w cyłej Europje z wuwzaćom najekstremnišeho sewjera rozšěrjeny. Do wjacorych krajow je zanjeseny. Tohodla dźensniši dźeń je nimale swětodaloko rozšěrjeny.

W rostlinskim lěkowanstwje

W rostlinskim lěkowanstwje wužiwaja zelka (Herba Plantaginis lanceolatae). Zběraja zelka wot meja do junija.

Žórła

• GU Maxi-Kompaß Blumen, ISBN 3-7742-3852-9, strona 228 (němsce)
• GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, stronje 230-231 (němsce)
• Dörfler, H.-P., Roselt, Gerhard: Heilpflanzen. Gestern und Heute. Urania, Leipzig - Jena - Berlin 1989 (němsce)
• Kral, Jurij: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica serbska, Budyšin (1927)
• Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
• Völkel, Pawoł: Hornjoserbsko-němski słownik, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin (1981)

Eksterne wotkazy

• jitrocel (sk2.goo.cz) (čěsce)
• Wendys (čěsce)
• wustupowanje (mapa)
• allisa.de (němsce)