Dźěrkaty křižomnik
Dźěrkaty křižomnik (Hypericum perforatum) je rostlina ze swójby Křižomnikowych rostlinow (Hypericaceae). Dalše serbske mjena su janske zelo, dźěrkate janske zelo, dźěrkawe łopješko, twjerda trawa, swjatojanske zelo, lubozne zelo, konjaca krej a škerjedźiwe zelo.
| |
| Dźěrkaty křižomnik (Hypericum perforatum) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy I | |
| rjad: | (Malpighiales) |
| swójba: | Křižomnikowe rostliny (Hypericaceae) |
| ród: | Křižomnik[1] (Hypericum) |
| družina: | Dźěrkaty křižomnik |
| wědomostne mjeno | |
| Hypericum perforatum | |
| L. | |
Wopis
wobdźěłaćDźěrkaty křižomnik je trajne zelo, kotrež docpěwa wysokosć wot 30 hač 60 cm.
Stołpik je dwuhranity a sylnje rozhałuzowany.
Łopjena
wobdźěłaćŁopjena su transparenće dypkowane, přećiwostejne, sedźace, jejkojće-dołhojte a docpěwaja dołhosć wot 1 hač 2 cm.
Kćenja
wobdźěłaćKćěje wot julija hač awgusta. Złotožołte kćenja su na kromje čornje dypkowane, pjećličbne, steja we wjelekćenowych pakićach a docpěwaja wulkosć wot 2 hač 2,5 cm. Keluškowe łopješka su lancetojte, wótre a docpěwaja dołhosć wot 4 hač 5 mm a su dlěše hač płodowy spódk. Krónowe łopješka su złotožołte a docpěwaja dołhosć wot 10 hač 15 mm.
Wobsahowe maćizny
wobdźěłaćRostlina wobsahuje hypericin, flavonoidy, eteriske wolije a třěski .
Stejnišćo
wobdźěłaćRosće na suchich łukach, trawnikach, holach, njewobdźěłanych rolach, kerčinowych a lěsnych kromach, skłoninach, železniskim šotrje, drjebiznowych městnach a pustych płoninach.
Rozšěrjenje
wobdźěłaćRostlina w Europje rozšěrjena.
Nóžki
wobdźěłaćŽórła
wobdźěłać- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 130 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 274 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)