Chrěn
Chrěn[1][2] (Armoracia rusticana) je rostlina ze swójby křižnokwětnych rostlinow (Brasicaceae).
| |
| Chrěn (Armoracia rusticana) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy II | |
| rjad: | (Brassicales) |
| swójba: | Křižnokwětne rostliny (Brasicaceae) |
| ród: | (Armoracia) |
| družina: | Chrěn[1][2] |
| wědomostne mjeno | |
| Armoracia rusticana | |
| G.Gaertn., B.Mey. & Scherb. | |
Wopis
wobdźěłaćChrěn je trajne zelo, kotrež docpěje wysokosć wot 60 hač 120 cm.
Stołpik je dudławy.
Łopjena
wobdźěłaćSpódnje łopjena docpěja dołhosć wot 1 m a su błyšćace, tołstojte a žołmičkate a maja zubatu kromu. Delnje łopjena su našćěpane. Hornje łopjena su njedźělene, zubate abo cyłokromowe.
Kćenja
wobdźěłaćKćěje wot meje hač julija. Běłe kćenja docpěja wulkosć wot 5 hač 9 mm a steja we wjelekćenjowych kićach. Krónowe łopješka docpěja dołhosć wot 5 hač 7 mm.
Płody
wobdźěłaćTruki su eliptiske abo nimale kulowate a docpěja dołhosć wot 4 hač 6 mm.
Stejnišćo
wobdźěłaćRosće w zelišćowych njerodźowych wobrostach, na pućach, drjebiznowych městnach, dróhowych kromach, pustych płoninach, wosebje blisko wsow. Ma radšo wutkate, hłubokosahace pódy.
Rozšěrjenje
wobdźěłaćRostlina bě originalnje we wuchodnej Europje domjaca, ale nětko je nimale w cyłej Europje rozšěrjena.
Wužiwanje
wobdźěłaćSylne čopojte korjenje so jako korjenina za juški a mjaso wužiwa.
Nóžki
wobdźěłać- ↑ 1,0 1,1 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 164.
- ↑ 2,0 2,1 W internetowym słowniku: Meerrettich
Žórła
wobdźěłać- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 26 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 116 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
anis • bazlik • běły popjer • bołharska paprika • Cayennowy popjer • cimt, skorica • curry • cyblink • čerwjena paprika • čili • čorny popjer • estragon • galgant • hwězdny anis • chrěn • ingwer • jałorc • jědźna sól • jězop • kapry • kardamon • kimjelčka • kobołk • koprica • koprik • koriander • kuchinska nalika • kurkuma • ławrjenc • lawendel • majron • mjatwička • mjedowka • muskatowe kćenje • muskatowy worjech • paprika • pětršilka • piment • poprica • rosmarin • safran • selerij • sezam • tymian • wasabi • wanilja • wegeta • wódrak • zela Provency • zeleny popjer • želbija • žerchej • žonop