Banjowcowe rostliny
Banjowcowe rostliny (Cucurbitaceae) su swójba symjencowych rostlinow.
systematika | |
---|---|
Domena | Eukaryoty |
Swět | Rostlinstwo |
Eudikotyledony Jadrowe eudikotyledony | |
Rosidy Eurosidy I | |
rjad: | (Cucurbitales) |
swójba: | Banjowcowe rostliny |
wědomostne mjeno | |
Cucurbitaceae | |
Juss. | |
Podswójbje | |
| |
Systematika
wobdźěłaćNajbliže přiwuzne swójby banjowcowych rostlinow znutřka porjada Cucurbitales su begonijowe rostliny (Begoniaceae), Scheinhanfgewächse (Datiscaceae) a Tetramelaceae.[1] Tradicionelna systematika banjowcowych rostlinow bazuje w prěnim rjedźe na přiznamjenjach androeceuma, gynoeceuma, wobwitkow, ze srjedźišća 20. lětstotka tež na próškowej strukturje a natwarje symjenoweje skorpizny. Jedna najnowšich klasifikacijow swójby je ta wot C. Jeffrey 2005[2]. Sćěhowaca zestawa je z Kocyan et al. 2007 přiwzata, kotrež su system wot Jeffrey přez nowe rody rozšěrili, tak zo swójba 126 rodow wobsahuje. Změny porno Kocyan et al. su markěrowane:
- Podswójba Nhandiroboideae (syn.: Zanonioideae)
- Tribus Zanonieae
- Subtribus Zanoniinae
- Alsomitra (1 družina w zapadnej Malajziji a na Nowej Gineji)
- Bayabusua (3 družiny na malajiskej połkupje)
- Gerrardanthus (4 družiny w tropiskej a južnej Africe)
- Neoalsomitra (12 družinow w Indiskej, Chinskej, Polyneziskej a Awstraliji)
- Siolmatra (2 družinje w Amaconasowej žłobinje)
- Xerosicyos (2 hač 3 družiny na Madagaskarje)
- Zanonia (1 družina w Indiskej, Chinskej, Indochinje, Malajziji a Filipinach)
- Zygosicyos (2 družinje na Madagaskarje)
- Subtribus Fevilleinae
- Fevillea (7 družinow w centralnej a w tropiskej južnej Americe)
- Subtribus Gomphogyninae
- Gomphogyne (1-2 družinje w Chinskej, Indochinje, Malesien)
- Gynostemma (5-13 družinow wot Indiskeje hač Japanskeje, Malaysia)
- Hemsleya (3-24 družinow w Chinskej (Himalaji))
- Subtribus Actinostemmatinae: Z dwěmaj rodomaj:
- Actinostemma (1 družina w sewjerowuchodnej Chinskej, Himalaji, Japanskej)
- Bolbostemma (2 družinje w Chinskej)
- Subtribus Sicydiinae
- Chalema (1 družina w Mexiku)
- Cyclantheropsis (2-3 družiny we wuchodnej Africe a Madagaskarje)
- Pseudosicydium (1 družina w Peruwje, Boliwiskej)
- Pteropepon (2? družinow w Brazilskej, Argentinskej)
- Sicydium (6 družinow w Mexiku, centralnej a w tropiskej južnej Americe)
- Subtribus Zanoniinae
- Tribus Zanonieae
- Podswójba Cucurbitoideae
- Tribus Joliffieae
- Subtribus Telfairiinae
- Subtribus Thladianthinae
- Baijiania (1 družina na Borneo)
- Indofevillea (1 družina w Indiskej, Butanje, Tibeće, Nepalu)
- Microlagenaria (1 družina w Nigeriji a Tansaniji)
- de:Bittermelonen (Momordica) (47 družinow w Africe, tropiskej Aziji, Awstraliji, zanjesene do Ameriki)
- de:Bittermelone (Momordica charantia)
- Momordica cochinchinensis
- Sinobaijiania (4 družiny w Chinskej, Indoneskej, Taiwanje, Thailandźe)
- Siraitia (4 družiny w Indiskej, Chinskej, Thailandźe, Vietnamje, Indoneskej)
- Thladiantha (25 družinow w tropiskej Aziji)
- Tribus Bryonieae
- Tribus Trichosantheae
- Subtribus Ampelosicyinae
- Ampelosicyos (3 družiny na Madagaskarje)
- Tricyclandra (1 družina na Madagaskarje)
- Subtribus Hodgsoniinae
- Subtribus Trichosanthinae
- Gymnopetalum (4 družiny w Chinskej, Indochinje, Indiskej)
- Trichosanthes (100 družinow w Chinskej, Indiskej, Malajziji, Awstraliji)
- Schlangengurke (Trichosanthes cucumerina)
- Subtribus Ampelosicyinae
- Tribus Herpetospermeae
- Biswarea (1 družina w Indiskej, Myanmarje, Chinskej)
- Edgaria (1 družina w Indiskej, Nepalu, Chinskej)
- Herpetospermum (1 družina w Nepalu, Tibeće, Chinskej)
- Tribus Schizopeponeae
- Schizopepon (8 družinow w Ruskej, Indiskej, Myanmarje, Chinskej, Japanskej)
- Tribus Luffeae
- Luffa (7 družinow w Africe, Arabskej, Aziji, Awstraliji, centralnej a južnej Americe)
- de:Schwammkürbis (Luffa cylindrica)
- Luffa (7 družinow w Africe, Arabskej, Aziji, Awstraliji, centralnej a južnej Americe)
- Tribus Sicyeae
- Subtribus Cyclantherinae
- Brandegea (1 družina w Baja California)
- Cyclanthera (inkl. Cremastopus) (25 družinow wot sewjerneje Ameriki hač do Argentinskeje)
- de:Stachelgurke (Echinocystis) (1 družina w sewjernej Americe)
- Echinopepon (inkl. Apatzingania) (18 družinow wot Arizony hač do Argentinskeje)
- Elateriopsis (5 družinow w centralnej hač tropiskej južnej Americe)
- Hanburia (2 družinje w Mexiku a Guatemali)
- Marah (7 družinow w sewjernej Americe)
- Pseudocyclanthera (1 družina w Paraguayju a Boliwiskej)
- Rytidostylis (5 družinow w centralnej hač tropiskej južnej Americe)
- Vaseyanthus (1 družina w Mexiku)
- Subtribus Sicyinae
- Microsechium (2 družinje w Mexiku a Guatemali)
- Parasicyos (1 družina w Guatemali)
- Sechiopsis (inkl. Pterosicyos)(5 družinow w Mexiku a Guatemali)
- Sechium (11 družinow w centralnej hač tropiskej južnej Americe)
- Sicyos (50 družinow wot sewjerneje Ameriki hač do Argentinskeje, Hawaiiskej)
- Sicyosperma (1 družina w Arizonje)
- Subtribus Cyclantherinae
- Tribus Coniandreae
- Apodanthera (15 družinow w sewjernej a južnej Americe)
- Ceratosanthes (4 družiny w centralnej hač tropiskej južnej Americe)
- Corallocarpus (17 družinow w Africe, Madagaskarje, Indiskej)
- Cucurbitella (1 družina w južnej Americe)
- Dendrosicyos (1 družina na Socotra-archipelu)
- Dieterlea (2 družinje w sewjernej Americe)
- Doyerea (1 družina w centralnej hač sewjernej južnej Americe)
- Gurania (35 družinow w centralnej hač tropiskej južnej Americe)
- Guraniopsis (1 družina w Peruwje)
- Halosicyos (1 družina w Argentinskej)
- Helmontia (1 abo 2 družinje w Guyanje a Brazilskej)
- Ibervillea (5 družinow w Texasu, Mexiku, Guatemali)
- Kedrostis (20 hač 25 družinow w tropiskej a subtropiskej Africe, Madagaskarje, Indiskej, Sri Lanka, zapadnej Malajziji)
- Melothrianthus (1 družina w Brazilskej)
- Psiguria (12 družinow w centralnej hač tropiskej južnej Americe)
- Seyrigia (4 družiny na Madagaskarje)
- Trochomeriopsis (1 družina na Madagaskarje)
- Tumamoca (1 družina w sewjernej Americe, Mexiku)
- Wilbrandia (5 družinow w južnej Americe)
- Tribus Benincaseae
- Subtribus Benincasinae
- Acanthosicyos (2 družinje w južnej Africe)
- Bambekea (1 družina w tropiskej Africe)
- Benincasa (1 družina w Aziji a Awstraliji)
- Borneosicyos (1 družina w Indoneskej a Sabahu)
- Cephalopentandra (1 družina w tropiske a subtropiskej Africe)
- Citrullus (3 družiny w tropiskej a subtropiskej Africe)
- Coccinia (30 družinow w tropiskej a subtropiskej Africe, Aziji)
- Cogniauxia (2 družinje w tropiskej Africe)
- Ctenolepis (2 družinje w tropiskej a subtropiskej Africe, Indiskej)
- Dactyliandra (2 družinje w tropiskej a subtropiskej Africe, Indiskej)
- Diplocyclos (4 družiny w tropiskej a subtropiskej Africe, Aziji)
- Eureiandra (8 družinow w tropiskej a subtropiskej Africe)
- Indomelothria (2 družinje w juhowuchodnej Aziji)
- Khmeriosicyos (1 družina w Kambodźi)
- de:Flaschenkürbisse (Lagenaria) (6 družinow w tropiskej a subtropiskej Africe, Aziji)
- Blešowy kirbs[7] (Lagenaria siceraria)
- Lemurosicyos (1 družina na Madagaskarje)
- Neoachmandra (30 družinow w Africe, Awstraliji, na pacifiskich kupach)
- Nothoalsomitra (1 družina w tropiskej Awstraliji)
- Papuasicyos (1 družina w Papua Nowej Gineji)
- Peponium (20 družinow w tropiskej Africe, Madagaskarje)
- Praecitrullus (1 družina w Indiskej, Pakistanje)
- Raphidiocystis (5 družinow w tropiskej Africe, Madagaskarje)
- Ruthalicia (2 družinje w tropiskej Africe)
- Scopellaria (2 družinje w juhowuchodnje Aziji)
- Solena (3 družiny w Chinskej, Indochinje, Indiskej)
- Trochomeria (8 družinow w tropiskej a subtropiskej Africe)
- Urceodiscus (7 družinow w Nowej Gineji)
- Zombitsia (1 družina na Madagaskarje)
- Subtribus Cucumerinae
- Cucumeropsis (1 družina w tropiskej Africe)
- Kórka[8][9] (Cucumis) (52 družinow w Africe, Madagaskarje, Aziji hač sewjerneje Awstralije; inklusiwnje Cucumella (11 družinow), Dicoelospermum (1 družina), Mukia (6 družinow), Myrmecosicyos (1 družina) a Oreosyce (1 družina), w lěće 2007 do Cucumis stajene[10])
- Melancium (1 družina w Brazilskej)
- Melothria (10 družinow w tropiskej centralnej a južnej Americe)
- Muellarargia (2 družinje na Madagaskarje, w Malaysia, Queensland)
- Posadaea (1 družina w centralnej a južnej Americe)
- Zehneria (25 družinow w tropiskej a subtropiskej Africe, Madagaskarje, Aziji)
- Subtribus Benincasinae
- Tribus Cucurbiteae
- Abobra (1 družina w južnej Americe)
- Anacaona (1 družina w Dominikanskej republice)
- Calycophysum (5 družinow wot Kolumbiskeje hač do Boliwiskeje)
- Cayaponia (60 družinow wot sewjerneje Ameriki hač do Argentinskeje, w zapadnej Africe, Madagaskarje)
- Cionosicyos (3 družiny w centralnej Americe, Jamaice)
- Banjowc[11] (Cucurbita) (20 družinow wot južneje Ameriki hač do Argentinskeje)
- Penelopeia (1 družina w Dominikanskej republice)
- Peponopsis (1 družina w Mexiku)
- Polyclathra (1 družina wot Mexika hač do Panamy)
- Schizocarpum (6 družinow w Mexiku)
- Selysia (4 družiny wot Nicaragua hač do Perua)
- Sicana (3 družiny wot Mexika hač Panamy)
- Tecunumania (1 družina w centralnej Americe)
- Tribus Joliffieae
Tuta na morfologiskich přiznamjenjach bazowane rjadowanje je móhł wot Kocyan et al. 2007 w fylogenetiskim přepytowanju, kotrež 123 wot 130 rodow wobsahowaše, hač na tribusoweho runiny zwjetša wobkrućić, subtribusy su wězo kumštne poddźělenja. Z dźěła wot Kocyan et al. so móže sćěhowacy, na tribusy zjednorjeny kladogramm wotwodźeny, při čimž žołmojte linije tribusy pokazuja, kotrež su parafyletiske im Hinblick na druhe hałuzy samsneho klada:
┌── Cucurbiteae ┌─┤ ┌───┤ └── Benincaseae │ │ │ └──── Coniandreae │ ┌─┤ ┌── Sicyeae │ │ ┌─┤ │ │ ┌─┤ └~~ Trichosantheae │ │ │ │ │ └─┤ └──── Luffeae ┌─┤ │ │ │ └────── Bryonieae │ │ │ │ ┌── Herpetospermeae ┌─┤ └───────┤ │ │ └── Schizopenoneae ─┤ │ │ └~~~~~~~~~~~~ Joliffeae │ └────────────── Zanonieae
Pod wot Jeffrey 2005 připóznatymi tribusami je Jollifeae we wysokej měrje polyfyletiski. Rody Jollifeae tworja skupina na bazy Cucurbitoideae. Znutřka tuteje skupiny su někotre rody druhich tribusow zarjadowane (Cogniauxia wot Benincaseae, Ampelosicyos a Tricyclandra wot Trichosantheae). Wostatne Trichosantheae tworja skupinu na bazy Sicyeae. Někotre rody su po wuslědkach wot Kocyan et al. para- abo polyfyletiske.
Nóžki
wobdźěłać- ↑ Li-Bing Zhang, Mark P. Simmons, Alexander Kocyan, Susanne S. Renner: Phylogeny of the Cucurbitales based on DNA sequences of nine loci from three genomes: Implications for morphological and sexual system evolution. Molecular Phylogenetics and Evolution, Band 39, 2006, S. 305–322. doi:10.1016/j.ympev.2005.10.002
- ↑ C. Jeffrey: A new System of Cucurbitaceae. Bot. Zhurn., Band 90, 2005, S. 332-335.
- ↑ Hanno Schaefer, Ian R. H. Telford, Susanne S. Renner: Austrobryonia (Cucurbitaceae), a New Australian Endemic Genus, is the Closest Living Relative to the Eurasian and Mediterranean Bryonia and Ecballium. Systematic Botany, Band 33, 2008, S. 125–132. Volltext (pdf)
- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 340.
- ↑ W internetowym słowniku: Zaunrübe
- ↑ W internetowym słowniku: Spritzgurke
- ↑ W internetowym słowniku: Flaschenkürbis
- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 211.
- ↑ W internetowym słowniku: Gurke
- ↑ Hanno Schaefer: Cucumis (Cucurbitaceae) must include Cucumella, Dicoelospermum, Mukia, Myrmecosicyos, and Oreosyce: a recircumscription based on nuclear and plastid DNA data. Blumea, Band 52, 2007, S. 165–177 (online)
- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 36.
Žórła
wobdźěłać- Kral, Jurij: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica Serbska, Budyšin (1927)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
- Völkel, Pawoł: Hornjoserbsko-němski słownik, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin (1981)
Wotkazy
wobdźěłać- APWeb (jendź.)
- DELTA (jendź.)
- Festiwal Dyni (pól.)
- Anat Avital and Harry S. Paris, 2014, 'Cucurbits depicted in Byzantine mosaics from Israel, 350–600 CE', Annals of Botany 114: pp. 203-22. eng.
Tutón zapisk wo botanice je hišće jara krótki. Móžeš pomhać jón dale wutwarjeć. Za to stłóč horjeka na Wobdźěłać.
Jeli maja w druhej rěči hižo wobšěrniši zapisk wo samsnej temje, móžeš tutón tež přełožić. |
Jeli ma zapisk wjace hač jedyn njedostatk, wužij prošu předłohu |