Šiškaty dub
Ilustracija šiškateho duba (Quercus robur)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Rosidy
Eurosidy I
rjad: (Fagales)
swójba: Bukowe rostliny
(Fagaceae)
ród: Dub[1][2] (Quercus)
družina: Šiškaty dub
wědomostne mjeno
Quercus robur
L. (1753)
Mapa
rozšěrjenje šiškateho duba
Wobdźěłać
p  d  w

Šiškaty dub (Quercus robur) je štom ze swójby bukowych rostlinow (Fagaceae), z roda dubow (Quercus).

Wopis wobdźěłać

Šiškaty dub je lětozeleny štom, kotryž ma najčasćišo krótki, sylny kmjen a docpěje wysokosć wot 30 hač do 40 m. Móže starosć wot 600 hač do 700 lět docpěwać. Šiškaty dub je zymokruty.

Ma sylne hałuzy a hustu, šěroku krónu. Młode hałuzy su šěrozelene abo šěrobrune.

Skora je tołsta, po dołhosći hłuboko rozpukana a ćěmnošěra. Kmjen docpěje tołstosć wot 2 m.

Łopjena wobdźěłać

Zymske pupki su jejojteje formy, docpěja dołhosć wot 5 hač do 8 mm. Nakónčny pupk je husto wot bóčnych pupkow wobdaty.

Łopjena su lapate, měnjate, jara krótko stołpikate (wot 2 hač do 7 mm). Łopjency su wopak jejkojte a docpěja dołhosć 10 hač do 15 cm a šěrokosć wot 5 hač do 8 cm, na wšěm boku z 5-6 kulojtymi buchtami a cyłokromnymi lapami. Zwjercha su ćmowozelene, błyšćate, wot spody jasniše a na žiłkach kosmate.

Kćenja wobdźěłać

Šiškaty dub kćěje wot apryla hač do meje. Kćenja su njenahladne a steja w jednosplažnych kwětnistwach. Rostlina je jednodomna. Muske micki steja kopate na spódku młodych wurostkow w čumpatych, wisacych kłosach, docpěja dołhosć wot 2 hač do 4cm, su žołtozelene. Žónske kćenja steja na kónčku młodych wurostkow w dołho šiškatych, 1- hač do 3-kćenjowych kłóskach. Młode duby počinaja hakle w starosći wot 15-20 lět za kćeće zrałe być.

Płody wobdźěłać

Dołho šiškate žołdźe su jejkojte abo dołhojte a docpěja dołhosć wot 2 hač do 3,5 cm a su w delnjej třećinje wot płodoweho keluška zawalowane. Wobsahuja hač do 30% škroba a tohodla su hódnotne za čerwjenu dźiwinu kaž picu.

Šiškaty dub je runja druhim dubam wětrny kćějak.

Płody wobdźěłać

Płody buchu předewšěm wot sojow a wjewjerčkow rozšěrjene.

Stejnišćo wobdźěłać

Šiškaty dub rosće na hłubokosahacych, włóžnych a wutkatych, hlinjanych a pěskowych pódach.

Rozšěrjenje wobdźěłać

Šiškaty dub je w Europje, sewjernej Anatoliji, Kawkazu rozšěrjeny; w srjedźnej Europje wot nižiny hač do wysokosće wot 1000 metrow w Alpach.

Nóžki wobdźěłać

  1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 104.
  2. W internetowym słowniku: Eiche

Žórła wobdźěłać

  • Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 708 (němsce)
  • Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 432 (němsce)
  • Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 398 (němsce)
  • Ulrich Hecker: BLV Bestimmungsbuch Bäume und Sträucher, ISBN 3-405-13737-3, strony 20, 106-107, 154, 172, 183 (němsce)
  • Kral, Jurij: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica serbska, Budyšin (1927)
  • Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
  • Völkel, Pawoł: Hornjoserbsko-němski słownik, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin (1981)

Eksterne wotkazy wobdźěłać

 
Commons
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije