Wšědny šmrěk

Wšědny šmrěk

Wšědny šmrěk (Picea abies)
systematika
Domena	Eukaryoty
Swět	Rostlinstwo
rjadownja:	Coniferopsida
rjad:	Conifery (Coniferales)
swójba:	Chójnowe rostliny (Pinaceae)
podswójba:	(Piceoideae)
ród:	Šmrěk (Picea)
družina:	Wšědny šmrěk
wědomostne mjeno
Picea abies
(L.) H.Karst.

Wšědny šmrěk (Picea abies) je štom ze swójby chójnow (Pinaceae).

Wopis

Wšědny šmrěk je štom, kotryž docpěje wysokosć wot 50 m.

Skora je čerwjenobruna.

Króna je kehelojta a jehły su přecozelene, štyrihranite, błyšćace zelene, proste, wotstejo ke kóždym bokam a docpěja dołhosć wot 1 hač 2,5 cm.

Hałuzy zu po wotpadanju hablow hrube.

Kćenja

Kćěje wot apryla hač junija, při čimž to w starobje wot 30 hač 60 lět započina. Žónske kwětnistwo je čerwjenojte, mjeztym zo młode muske kwětnistwo je čerwjene.

Hable

Wisace hable docpěja dołhosć wot 10 hač 15 cm a jako cyłk wotpada.

Stejnišćo

Rosće w přirodźe we wysokosćach wot wyše hač 800 m a je časty lěsniski štom. Ma radšo skerje włóžne pódy na chłódnych, powětrowłóžnych, zymozymnych kónčinach. Dźensa je přez sadźenje daloko rozšěrjena a narunuje druhe družiny štomow.

Rozšěrjenje

Rostlina je w sewjernej a srjedźnej Europje rozšěrjena.

Wužiwanje

• 
  Štom
• 
  Zymička
• 
  Njezrała habla wšědneho šmrěka (Picea abies)
• 
  Picea abies - Museum specimen

Žórła

• Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 428 (němsce)
• Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 390 (němsce)
• Filip Rězak: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. L. A. Donnerhak, Budyšin 1920 (digitalizat). 

• Jurij Kral: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica Serbska, Budyšin 1927.

• Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1981 (online).