Tuone Udaina

posledni znaty rěčnik dalmatišćiny

Tuone Udaina (italsce Antonio Udina; * wokoło 1840, † 10. junija 1898), po swojim powołanju mjenowany Burbur (dalmatisce frizer), bě posledni znaty rěčnik dalmatišćiny, romaniskeje rěče, kotraž so w zańdźenosći na přibrjohu Dalmaciskeje a na bliskich kupach Krk, Cres a Rab rěčeše. Wón móžeše sewjernu abo vegliotsku narěč (dalmatisce viklasun), wužiwanu na kupje Krk/Vikla. Jeho smjerć bě wuskutk njezboža na dźěle, hdyž wón z minu manipulowaše.

Dalmatišćina njebě Udainowa woprawdźita maćeršćina. Wón bě ju jako dźěćo nawuknył, hdyž ju jeho staršej druhdy doma rěčeštaj, hdyž nochcyštej, zo by jeju rozumił. Do swojeje smjerće wón rěčespytnikej Matteo Giulio Bartoli praji: "E-l mi tuota e la maja niena favlua cosaic, in veclisun, jali favlua ce jali kredua ce ju non kapaja, ma ju toč." (Mój nan a moja mać staj takle rěčałoj, wonaj staj veklisunsce rěčałoj, dokelž staj sej mysliłoj, zo ja njerozumju, ale ja /sym/ wšo /rozumił/.)

Hdyž Bartoli jeho w lěće 1898 wopyta, njebě Tuone Udaina hižo někak 20 lět dalmatisce rěčał. Za čas Bartolijoweho slědźenja bě wón hižo hłuchi a ani zuby wjace njeměješe. Njedźiwajo na to poradźi so rěčespytnikej zapisać někak 2800 dalmatiskich słowow a wšelake stawiznički, tež z Udainoweho wosobinskeho žiwjenja. Jeho kniha je najwažniše žórło informacijow wo dalmatiskej rěči.[1]

Žórła wobdźěłać

  1. Bartoli, Matteo Giulio, Das Dalmatische (2 zwjazkaj), Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, Wien 1906 2. zwjazk
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije