Małksa
Małksa (němsce Malxe) je rěka w braniborskej Delnjej Łužicy, kotraž bě prěnjotnje 45 kilometrow dołha. Wona je wot 1980tych lět dla přepołoženja za brunicowu jamu Janšojce rozdwojena do hornjeho a delnjeho dźěla. Horni dźěl so blisko Baršća do Łužiskeje Nysy wuliwa a delni dźěl ćeče přez Błóta do Sprjewje.
| Malxe | |
| ćeče přez | Delnju Łužicu, Němsku |
| žórło | blisko Derbna (51° 37′ 28″ S, 14° 34′ 48″ W51.62444444444414.58 ) |
| wysokosć | 130 m |
| wuliw | blisko Prjawoza do Patšowiny (51° 51′ 16″ S, 14° 15′ 38″ W51.85444444444414.260555555556Koordinaty: 51° 51′ 16″ S, 14° 15′ 38″ W ) |
| mórski basenk | Baltiske resp. Sewjerne morjo |
| rěčina | Nysa resp. Sprjewja |
| dołhosć | 45 km |
W hamtskich kartach mjenuje so horni běh Małksy dźensa jako Nyso-Małksowy kanal.
Běh wobdźěłać
Rěčka wužórli so blisko Derbna pod Wysokej horu, najwyšej hórku Mužakowskeho wobłuka, wobstatka Łužiskeje wuhrody. Hižo w 19. lětstotku wobsteješe sewjernje Baršća, blisko wjeskow Bórow a Rjasnik, kumštny kanal, kotryž zwjazowaše Małksu z Nysu. Přez tutu hrjebju wotběži dźensa wša woda hornjeho běha do jenož štyri kilometry zdaleneje Nysy, čehoždla njesłuša horni běh hižo do přitočnišća Sewjerneho morja, ale Baltiskeho.
Mjeztym samostatny delni běh započina při zapadnej kromje Janšojskeje brunicoweje jamy blisko Mosta, ćeče přez Picnjo a zjednoći so w hornich Błótach pola Prjawoza z Goramśicu, pochadźacej z Choćebuza. Hromadźe tworitej wobě rěčce rěku Patšowinu.
Wot 2011 běža twarske dźěła za ponowjenje stareje Małksy na terenje bywšeje brunicoweje jamy. Horni a delni běh matej so hač do 2020tych lět znowa ze sobu zwjazać.