Korsišćina
Korsišćina (korsisce corsu) je romaniska rěč, kotraž so přewažnje na k Francoskej słušacej kupje Korsika kaž tež na susodnej Sardiniskej rěči. Linguistisce słuša do italoromaniskich rěčow a tam do srjedźoitalskich narěčow. Wona je wusko přiwuzna z italskim dialektom Toskany kaž tež z galluršćinu na sewjeru Sardiniskeje.
| kraje | Francoska | |
| region | Korsika | |
| rěčnicy | ca. 100.000 | |
| znamjenja a klasifikacija | ||
|---|---|---|
| klasifikacija | Indoeuropske rěče
| |
| družina pisma | łaćonski alfabet | |
| oficielny status | ||
| hamtska rěč | Korsika a Sardiniska (druha zarjadniska rěč) | |
| rěčne kody | ||
| ISO 639-1: |
co | |
| ISO 639-2: |
cos | |
| ISO 639-3 (SIL): |
cos | |
| wikipedija | ||
Na Korsice je wona připóznata jako přidatna zarjadniska rěč nimo francošćiny. Jako regionalna rěč smě so wona na Korsice w šulach wuwučować, njeje pak winowatostna. Nimo toho su nimale wšě wjesne tafle a pućniki na kupje dwurěčne. We wobmjezowanej měrje wužiwa so korsišćina tež w nowinarstwje, na webstronach a w hospodarskim žiwjenju, při čimž je francošćina po wšěj Korsice dominantna rěč.
Při 1981 znowa wotewrjenej korsiskej uniwersiće w Corte je korsišćina obligatoriski pódlanski předmjet. Nimo toho hodźi so wona tam jako bachelorski a masterski studij studować. Uniwersita je jenička na swěće, hdźež so tež w korsiskej rěči wuwučuje.
Historisce wužiwaše so hač do lěta 1768 italšćina jako spisowna rěč na Korsice. Hakle do francoskim dobyću přesadźi so francošćina jako hamtska rěč.
Rěčne přirunanje wobdźěłać
| francosce | korsisce | gallursce | sassaresce | italsce | łaćonsce | serbsce |
|---|---|---|---|---|---|---|
| voilà | eccu | eccu | accò | ecco | ecce | tu/tam je |
| danger | perìculu | pirìculu | pirìguru | pericolo | periculum | strach |
| rivière | fiume | riu | riu | fiume oder rio | flumen | rěka |
| gare | gara von fr. gare | stazioni | isthazioni | stazione | statio | dwórnišćo |
| voiture | vittura | màcchina | màcchina | macchina oder vettura | carrus | awto |
| travailler | travaglià | trabaddà | trabaglià | lavorare | laborare | dźěłać |
| regarder | fidïà | figghjulà | figgiurà | guardare | spectare | hladać |
| fromage | casgiu | càsgiu | càsgiu | formaggio oder cacio | caseus | twarožk |
| plage | marina | spiagghja | ippiàggia | spiaggia oder marina | litus | přibrjóh |
| arriver | ghjunghje | ghjugnì | giugnì | arrivare oder giungere | advenire | dóńć/přijěć |
| prendre | piglià | piddà | piglià | prendere oder pigliare | prendere | brać |
| garçon | zitellu, ziteddu | steddu | pizzinnu | ragazzo | puer | hólc |
Wotkaz wobdźěłać
Commons: Korsišćina – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow