Chinski pražerowc
Chinski pražerowc (Metasequoia glyptostroboides) je rostlina ze swójby cypresowych rostlinow (Cupressaceae). Wona je jenička recentna družina w rodźe (Metasequoia), kotraž bu w namjeznym regionje prowincow Szechuan a Hupeh w lěću 1941 namakana. Ale hižo w lěću 1940 buchu zbytki z terciera namakane.
| |
| Chinski pražerowc (Metasequoia glyptostroboides) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| rjadownja: | Coniferopsida |
| rjad: | Konifery (Coniferales) |
| swójba: | Cypresowe rostliny (Cupressaceae) |
| podswójba: | Žerowc (Sequoioideae) |
| ród: | (Metasequoia) |
| družina: | Chinski pražerowc |
| wědomostne mjeno | |
| Metasequoia glyptostroboides | |
| Hu et Cheng | |
Po někotrych žórłach so do swójby ćisowcowych rostlinow (Taxodiaceae) přirjaduje.
Wopis
wobdźěłaćChinski pražerowc je w lěću zeleny, spěšnje rosćacy štom, kotryž docpěje wysokosć wot 20 hač do 35 (60) m. Króna je prawidłownje kehelojta a čumpata. Wón je přećiwo mrózej kruty. Zdónk je tołsty. Skora je na spočatku ćmowobruna, pozdźišo šěra.
Jehły
wobdźěłaćPłone jehły su jasnozelene, kónčkojte, mjechke a steja w dwěmaj rjadomaj na přećiwostejnych krótkich wurostkach. Wone docpěja dołhosć wot 1 hač do 3 cm. Nazymske barbjenje je złote abo zerzawe. Jehły z krótkimi wurostkami w nazymje wotpadnu.
Kćenja a hable
wobdźěłaćKćěje w meji. Rostlina je jednodomna. Muske kćenja steja w hač do 10 cm dołhich pakićach, mjeztym zo žónske kćenja su njenapadne. Wisace hable su kulowate hač jejkojte a docpěja dołhosć wot něhdźe 2 (2,5) cm. Wone wobsteja z jenož małko, jara šěrokich šupiznow. Zrałe hable su ćmowobrune. Wone wot nowembra hač do decembra dozrawja.
Stejnišćo
wobdźěłaćMa radšo słónčne stejnišća a hłubokosahace, wutkate pódy. Nimo toho potrjebuje wunošne dešćiki za čas lětnich měsacow.
Rozšěrjenje
wobdźěłaćŠtom je w Chinskej domjacy.
Wužiwanje
wobdźěłaćRostlina so w Europje jako parkowy abo zahrodowy štom plahuje.
Žórła
wobdźěłać- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 557 (němsce)
- Bruno P. Kremer: Steinbachs Naturführer Bäume & Sträucher, ISBN 978-3-8001-5934-5, strona 82 (němsce)
- Mayer, Schwegler: Welcher Baum ist das?, Bäume, Sträucher, Ziergehölze, ISBN 978-3-440-11273-1, strona 248 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
