Wysoke Tatry

wjelhoriny w Słowakskej a Pólskej

Wysoke Tatry (pólsce Tatry Wysokie; słowaksce Vysoké Tatry) su wjelhoriny we wuchodnym dźělu srjedźneje Europy a najwyši hórski masiw Karpatow.

Powětrowy wobraz Wysokich Tatrow
Hórski jězor Morskie Oko na pólskim boku

Tatry su poměrnje młode sfałdowane horiny a nadeńdu so na sewjeru Słowakskeje resp. na juhu Pólskeje na hranicy wobeju krajow. Najwyši wjeršk Tatrow je Gerlachovský štít (2655 metrow) na słowakskim boku. W pólskim dźělu je to Rysy (2500 m), najwyša hora Pólskeje. Dalšej wuznamnej horje stej Lomnický štít (2632 m) a Kriváň (2494 m), słowakska narodna hora. Cyłkownje je 24 wjerškow wyše hač 2500 metrow.

Wot lěta 1999 su słowakske gmejny pod Tatrami zjednoćene jako město Vysoké Tatry. Pólski dźěl słuša do Małopólskemu wojewódstwu. Bliskej měsće stej Zakopane na pólskim a Poprad na słowakskim boku.

Z přestrjenju wot jenož 340 km² a dołhotu wot 27 kilometrow płaća Wysoke Tatry jako „najmjeńše wjelhoriny swěta“. Wone su woblubowane tež za zymski sport.

We woběmaj krajomaj steja horiny jako narodny park pod wosebitym škitom; zdobom su připóznate jako biosferowy rezerwat UNESCO. Tatry su domizna wjacorych w Europje wohroženych družin kaž na přikład brunych mjedwjedźow, rysow, bobakow, šubutow a worjołow.

Wotkazy wobdźěłać

  Commons: Wysoke Tatry – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije