Wikipedija

Priwatiw

Priwatiw (z łaćonskeho prīvāre „wurubić“) je semantiske přiznamjo wotwodźenych werbow a z tych wotwodźenych adjektiwow a substantiwow. Při tym werby zwuraznja wotstronjenje abo falowanje něčeho resp. negaciju.

Nimo toho eksistuja priwatiwne afiksy, kotrež so při substantiwach a adjektiwach wužiwaja.[1]

Přikłady

wobdźěłać

Němčina

wobdźěłać

Někotre prefiksy při werbach pokazuja priwatiw, a to ent-, aus-, ab- a de- (w cuzorěčnych werbach). Sćěhowace werby zwuraznja priwatiw:

  • schälen „bělić, wobělić“
  • demaskieren „demaskować“
  • entfärben „wotbarbić“

Tež substantiwy a adjektiwy móža priwatiwny prefiks wobsahować, a to un- abo ent-.[1]

  • Untreue „njeswěra“

Turske rěče

wobdźěłać

Turske rěče maja sufiks za priwatiw, kotrež wariěruje po wokalnej harmoniji. Prošu kedźbuj, zo njeńdźe wo pad, dokelž rezultowace słowo je adjektiw.

Baškiršćina

wobdźěłać

W baškiršćinje eksistuje priwatiwny sufiks +hEҙ[2], kotryž so dla wokalneje harmonije w někotrych wariantach jewi: -һеҙ, -һыҙ,-һоҙ a -һөҙ. Wón hodźi so přełožić do němčiny přez -los resp. ohne („bjez--ny“), un- („nje-“), miss- (“?“) a je antonym wot -лЕ[2] „--ny“ w štyri wariantach -лы, -ле, -ло, -лө.

  • эшһеҙ „bjezdźěłny“
  • һөтһөҙ кофе „bjezmlokowy kofej“
  • балһыҙ сәй „bjezmjedowy čaj“
  • боросһоҙ риҙыҡ „bjezpopjerjowa jědź“

Turkowšćina

wobdźěłać

W turkowšćinje eksistuje priwatiwny sufiks we wariantach -siz, -sız, -suz a -süz. Wón je antonym wot -li, -lı, -lu a -lü.

  • șekersiz „bjezcokorowy“
  • tuzsuz „bjezselowy“

Tupi-guaraniske rěče

wobdźěłać

Guaranišćina

wobdźěłać

W guaranišćinje eksistuje priwatiwnej sufiksaj, a to -o a -ỹ.

  • ojetavy'o „wón wuknje“ (po słowach „wón-so-hłuposć-wotstronić“)[3]
  • y'ỹ „suchota“[4][5]

Nóžki

wobdźěłać
  1. ↑ 1,0 1,1 Definicija w němčinje
  2. ↑ 2,0 2,1 Wulkopisanje pokazuje pismik, kotryž wariěruje po wokalnej abo konsonantowej harmoniji.
  3. ↑ Wopis guaranišćiny (němsce)
  4. ↑ Sebastian Nordhoff: Nomen/Verb-Distinktion im Guarani, ISSN 1615-1496, wersija w interneće strona 43 (downloadowany 17. oktobra 2012, zaso namakany 28. měrca 2016) (němsce)
  5. ↑ A. Scott Britton: Hippocrene Concise Dictionary Guaraní-English, English-Guaraní, Hippocrene Books Inc., 2005, ISBN 0-7818-1066-3, strona 115 (jendź.)

Žórła

wobdźěłać
Powšitkowne
  • Helmut Glück (wud.): Metzler Lexikon Sprachen. Verlag J.B.Metzler, Stuttgart, Weimar 1993, ISBN 3-476-00937-8., strona 484, hesło Privativ
  • Brigitte Bartschat, Rudi Conrad, Wolfgang Heinemann, Gerlinde Pfeifer, Anita Steube: Lexikon sprachwissenschaftlicher Termini. VEB Bibliographisches Institut, Leipzig 1985., strony 187-188, hesło privativ
Za jednotliwe rěče
  • Margarete I. Ersen Rasch: Baschkirisch. Lehrbuch für Anfänger und Fortgeschrittene. Harrassowitz Verlag, Wiesbaden 2009, ISBN 978-3-447-05730-1., stronje 66, 169 (z němskorěčnej pokazku Privativsuffix)
  • Hasan Șakır: Grammatik kurz & bündig Türkisch. PONS GmbH, Stuttgart 2011, ISBN 978-3-12-561149-8., strona 103

Hlej tež

wobdźěłać
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije