Amudarja
Amudarja (tež Amu Darja, uzbeksce Amudaryo, w antice Oxus) je rěka w zapadnym dźělu srjedźneje Azije, kotraž běži z Pamira přez Turansku nižinu na směr Aralskeho jězora, kotryž wona pak wjace njedocpěwa. Jeje přitočnišćo wobjimuje 465.000 km².
| Amudaryo | |
 Amudarja při uzbeksko-turkmenskej hranicy | |
| ćeče přez | Tadźikistan, Uzbekistan, Turkmenistan |
| žórło | zjednoćenje rěkow Pandź (1125 km) a Wachš (524 km) w južnym Tadźikistanje (37° 6′ 21″ S, 68° 18′ 23″ W37.10583333333368.306388888889 ) |
| wuliw | něhdy do Aralskeho jězora, zasakuje dźensa w pusćinje (44° 6′ 30″ S, 59° 40′ 52″ W44.10833333333359.681111111111Koordinaty: 44° 6′ 30″ S, 59° 40′ 52″ W ) |
| mórski basenk | - |
| dołhosć | 1415 (z najdlěšej žórlicu 2743) km |
| přestrjeń rěčiny | 465.000 km² |
Rěka nastawa na juhu Tadźikistana při afghaniskej hranicy ze žórlicow Pandź (1125 km) a Wachš (524 km), kotrejž pochadźatej wobě z tadźikiskeho Pamira. Běži potom hłownje do zapadneho a sewjerozapadneho směra a twori pola města Termiz statnu hranicu mjez Uzbekistanom a Afghanistanom. W Termizu wjedźe „móst přećelstwa“ přez rěku. Južnje města Atamyrat wotbočuje 1445 kilometrow dołhi Karakumski kanal do zapadneho směra. Wón słuži zastaranja turkmenskich městow a polow z wodu, je pak runje tak zamołwity za dźensniše wusušenje Amudarje daloko před něhdyšim wuliwom do Aralskeho jězora. Na dalšim běhu předstaji rěka přirodnu hranicu mjez pusćinomaj Karakum na lěwym a Kyzylkum na prawym boku. Při delnim běhu zastaruje Amudarja wulku oazu Chorezm a docpěwa skónčnje swoju nutřkownu deltu w awtonomnej republice Karakalpakstan, južnje něhdyšeho Aralskeho jězora wokoło města Nukus.
Wotkaz
wobdźěłać
Commons: Amudarja – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow