Karp

Karp

Karp
systematika
domena	Eukaryoty
swět	Zwěrina
rjadownja:	karpjace (Cypriniformes)
nadswójba:	karpam podobne ryby (Cyprinoidea)
swójba:	karpjace ryby (Cyprinidae)
ród:	Cyprinus
wědomostne mjeno
Cyprinus carpio
Linnaeus (1758)

Karp (Cyprinus carpio) je jedna z najznaćišich europskich družin rybow a woblubowana słódkowódna ryba, kotraž so tež we łužiskich hatach plahuje.

Žiwjenski rum

Karp je wodnjo spłóšiwy a přebywa we hłubokich wodźiznach abo w schowach. Hakle při ćmičkanju bywa aktiwny. Dźiwje karpy su wohrožene. Karpa namakaš najhusćišo w měrnych wodźiznach, ćopłych, stejacych z rostlinami a z mjechkim dnjom.

Přiznamjenja

• wulkosć a waha: 35-60 cm (maks. 120 cm), 1–3 kg (maks. 40 kg)
• wopisanje: wysoke ćěło, do bokow płone, wulku klamu ze štyrjomi bartlami, dwěmaj krótkimaj a dwěmaj dołhimaj, třirynkowe zuby ze sylnje wutwarjenymi płoninami za kusanje, wulke šupizny
• barba: jara wšelako,chribjet je brunojty abo šěročorne, ćěłowa strona je złote do zerzawjena barbjena
• maksimalna staroba: 36 lět

Rozšerjenje

Prěnjotnje pochadźa Karp z Azije, zwotkelž bu wot Romjanow do Europy donjeseny. W srjedźowěku přinjesechu mnichojo karpa do sewjerneje Europy. Dźensa je wón na cyłym kontinenće znaty jako jědźna ryba.

Rozmnožowanje

Karpy njerkaja w Europje mjez meju a junijom. K rozmnoženju trjechja so karpy w niskich, ćopłych a na rostliny bohatych wodźiznach. Njerkanje wotměwa so pola 17 do 200 °C.

Karpy so wonkownje wopłodźa a jejka wotpołoža na rostliny. Karpy njestaraja so wo jejka. Po wotnjerkanju płuwaja muzske a žónske karpy zaso do swojich poprawnych wodźiznow. Larwy wuhlanu so po 3-5 lětdźesatkach. Po třoch abo štyrjoch lětach su karpy zrałe.

Zežiwjenje

Młode karpy zežiwja so wot planktona, dorosćene wot dnownych zwěrjatkow (wačkow, šlinkow, mušlow, małorakow, insektowych larwow) a wot rostlinskich maćiznow.

Při ćmičkanju přewora karp pódu a błóto ze swojej klamu.

Wužiwanje

Karp je woblubowany za jědźenje, tradicionelnje wosebje k hodam a silwester. Podobnje kaž mušle dawa karp w měsacach z "r", potajkim wot apryla do septembra.

Karp je tež woblubowana hobbyjowa ryba, dokelž je mócny a chětro wulki.

Žórło

• Cyprinus carpio na fischlexikon.info

Wotkaz

 Commons: Cyprinus carpio – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow