Wersija wot 6. januara 2015, 15:31 wobdźěłać J budissin (diskusija \| přinoški) Administratorojo 55.999 Bearbeitungen S prawopis ← Předchadna změna		Wersija wot 27. februara 2018, 14:32 wobdźěłać cofnyć J budissin (diskusija \| přinoški) Administratorojo 55.999 Bearbeitungen S wotkaz Přichodna změna →
Rjadka 8: == Wysoka dróha wot Ryna do Šleskeje == Via regia, kotraž wjedźeše přez [[Łužica\|Łužicu]], bu w lěće [[1252]] k prěnjemu razej we wopismje [[~~Mišno~~Mišnjanske markhrabinstwo\|Mišnjanskeho]] markhrabja [[Hendrich III. (Mišno)\|Hendricha III.]] jako ''strata regia'' naspomnjena, eksistowaše pak hižo wot 8. abo 9. lětstotka. W hornjołužiskim hraničnym wopismje wot 1241 je wona hižo jako ''antiqua strata'' („Stara dróha“) naspomnjena. Po rozpadźe kralowskeje centralneje mocy w srjedźnej Němskej spočatk 14. lětstotka zhubješe swoju funkciju jako kralowska dróha, tak zo njehodźi so wot tutoho časa prawnisce hižo wo „Via regiji“ rěčeć. Najebać toho wobsteješe mjeno dróhi we wěstych kónčinach dale, zwjetša jako „Wysoka dróha“. Dróha steješe nětko pod dohladom krajnych knjejstwow, kaž na přikład [[Čechi\|čěskich]] kralow w [[Hornja Łužica\|Hornjej Łužicy]] a sakskich kurwjerchow w srjedźnej Němskej. Dla dróhowych předpisow bě Wysoka dróha priwilegowana, tak zo smědźachu so wěste produkty jenož na tutej dróze přewožować. Dróha měješe wulku hospodarsku wažnosć za nadregionalne wikowanje a wuměnu tworow. Ze zapada přińdźechu [[Flandriska\|flandriske]] płaty, z wuchoda drjewo, kožuchi, wósk a měd a ze srjedźnych kónčin mjez druhim [[Durinska\|durinska]] [[sywina]], sól z [[Hala nad Solawu\|Hale nad Solawu]] a sakske hórnistwowe produkty. Via regia běše tež direktny zwisk mjez wažnymaj němskimaj wulkowikowymaj městomaj [[Lipsk]] a Frankobrod. Často wužiwachu tež wójska tutu nadregionalnu dróhu, tak zo dóńdźe w jeje wokolinje k wjacorym wulkim bitwam, kaž na přikład w [[Třicećilětna wójna\|Třicećilětnej wójnje]] abo w [[Napoleonske wójny\|Napoleonskich wójnach]]. Po Napoleonowej poražce a [[Wienski kongres\|Wienskim kongresu]] zhubješe dróha swój hospodarski wuznam, dokelž njeběchu priwilegije sakskeho wotstupjenja teritorijow dla hižo zdźeržomne.

Via regia: Rozdźěl mjez wersijomaj