Teogonija: Rozdźěl mjez wersijomaj

 

Pódla Odyseje a Iliady Homera je Teogonija najstarše znate žórło grjekskeje mytologije.

 

== Prěnja generacija ==

Spočatnje bě [[chaos]], kotryž njejapcy nasta, njeje jasnje zwotkel a na kajke wašnje. Z chaosa wuńdźeštej Eros (lubosć) a Gaia (zemja), tohorunja Tartarus, štóž bě podswět a runočasnje bóh. Z chaosa nastaštej Erebos (ćěmnota) a Nyks (nóc). Z poslednjeju wuńdźe Aither (wyše njebjo) a Hemera (dźeń).

 

 

Pozdźišo zmandźeleštej so Gaia a jeje syn Uranos a Gaia porodźi dwanaće titanow: Okeanos, Kreios, Hyperion, Theia, Themis, Phoibe, Koios, Iapetos, Rhea, Mnemosyne, Tethys a [[Kronos]]. Tohorunja wuńdźechu z tutoho mandźelstwa třo kyklopojo (Brontes, Steropes a Arges) a třo hekatoncheirojo (Kottos, Briareos, Gyges), kotřiž mějachu sto rukow a połsta hłowow. (Přirunuj grjeksce ἑκατόν ''hekaton'' „sto“ a χείρ ''cheir'' „ruka“.)

 

== Druha generacija ==

Uranos hidźeše swoje dźěći hekatoncheirow a kyklopow a zahrjeba je něhdźe w Gaiji. Rozhněwana wopraša so wona swoje dźěći titanow, hač njebychu jeho za to pochłostali. Jeničce [[Kronos]], najmłódši, so zwólniwje wupraji. Jako chcyše so Uranos z Gaiu porować, kaž wón to kóždu nóc činješe, kastrěrowa jeho Kronos ze serpom. Krej Uranosa wopryska zemju a nastachu erinyesy (furije, bohowki wjećby maćerneho prawa), giganty a meliady (jaseńske nymfy). Kronos hrabny muda a ćisny je do morja a woni so přetworichu do bohowki lubosće, Afrodity.

 

Mjeztym rodźeše Nyks njewopłodźena dalše dźěći, hačrunjež běše zmandźelena z Erebosom: Moros (zahuba), Oneroi (sony), Eris (rozkora), Thanatos (smjerć), Nemesis (chłostanje), Hesperidy (sotry nocy), Hypnos (spar), Oizys (bědźenje), Apate (jebanstwo), Momos (wina), Ker a Keresy (wosudy) a Moirai (parcy, bohowki wosuda).

 

== Třeća generacija ==

[[Image:Peter Paul Rubens 108.jpg|thumb|''Spowalenje titanow'' (Rubens, 1637-1638).]]

Titan Kronos bě přewzał móc nad kosmosom a chcyše sebi ju zawěsćić. Uranos a Gaia staj jemu wěšćiłoj, zo budźe jedne z jeho dźěći jeho přemóc. Tuž jich wšěch spóžrě. Rhea, žona a sotra Kronosa, schowa po radźe staršeju Uranosa a Gaie najmłódše dźěćo, Zeusa. Tutón wjedźeše pozdźišo wulku wójnu přećiwo titanam, po tym zo bě Kronosej jěd podał a tutón wšě spóžrěte dźěći zaso wuplunył.

Po dalšich bojach, přewrotach a porodach etablěrowachu so hakle zhromadźeni bohojo Olympa Helenow.

 

 

[[az:Teoqoniya]]