Matica srpska
Matica srpska (južnoserbsce-kyrilisce Матица српска) je wuznamne serbiske kulturne a wědomostne towarstwo.
Załoži so po přikładźe Madźarskeho wědomostneho towarstwa w lěće 1826 w Pesće. Po zakazanju dźěławosće zasydli so 1864 do Noveho Sada we Wojwodinje, hdźež ma hač do dźensnišeho swoje sydło. Matica srpska bě w byrgarstwje zakótwjena a podpěraše na přikład studentow ze stipendijemi. Wona skutkowaše za wot cyrkwje njewotwisne wuwiće serbiskeje narodneje kultury a kubłanja. Hłowny zaměr w dobje do Prěnjeje swětoweje wójnje bě zbudźenje narodneho wědomja pola Serbow w tehdy madźarskej Wojwodinje.
Po serbiskim přikładźe nastachu w slědowacych lětach čěska Matice česká w Praze (1831), chorwatska Matica ilirska w Zagrebu (1842), łužiska Maćica Serbska w Budyšinje (1847), ukrainska w Lwowje (1848), Matice moravská w Brnje (1853), dalmaciska w Zadarje (1862), Matica slovenská w Martinje (1863), słowjenska maćica w Ljubljanje (1864), pólska w Lwowje (1880) a delnjoserbska Maśica w Choćebuzu (1880).
Po Druhej swětowej wójnje rozšěri Matica srpska swoju dźěławosć jako wědomostna a kulturna institucija na cyły teritorij Juhosłowjanskeje. W lěće 1954 přeprosy na zetkanje rěčespytnikow, kotrež wjedźeše k Novosadskemu zrěčenju wo etablěrowanju zhromadneje serbiskochorwatskeje rěče.