Erozija pódy

Erozija pódy je proces, při kotrymž so dźělčki pódy přez wodu a wětřik wotnošuja. Wětřikowa erozija skutkuje wosebje na płonych přestrjenjach. K wódnej eroziji dóńdźe často na njepokrytych rólniskich přestrjenjach na skłoninach. Čim sylnišo je powjerch nachileny, ćim bóle a wjace powjerchowa woda dźělčki pódy wotnošuje.

Přičiny erozije

Erozija pódy jewi so wosebje na płonych, njepokrytych a nachilenych płoninach. Strach erozije je so přez ratarske zwužitkowanje posylniło, to rěka přez intensiwne ratarstwo, wotstronjenje schodźenkow, žiwych płotow a hrjebjow za lóše dźěło z mašinami, zasadźenje tutych a přez zničenje zwisowaceho rostlinskeho pokrywa dla změny trawnjow na rolu. Tak nastanu wjace płonych a njepokrytych płoninow a zhusćene pódy, na kotryž eroziske mocy sylnišo skutkować móža.

Sćěhi erozije

Škody su jara mnohostronske. K tomu słušeja wochudnjenje pódy na wutkach a humusu. Zamóžnosć wodu składować a filtrować tohorunja woteběra. Kulturne rostliny so wobškodźa a zdźěla wukorjenjeja, přez čož wunoški spaduja.

Naprawy k redukowanju erozije

Škitne naprawy napřećo eroziji su jara mnohostronske. Eksistuja rozdźělne so hodźace móžnosće za škit pódy. Najwažniša naprawa napřećo eroziji je připrawjenje skłoninow ze žiwymi płotami. Tak wužiwa so móžnosć rolu jako trawnišćo skrućić. Mulchowy wusył so tež často wužiła, při kotrymž so polo ze zbytkami rostliny (mulch), kiž ma so wusyć, pokrywa. Dalše škitne naprawy su:

wužiwanje role jako trawnišćo
zalěsnjenje
płodoměna – změna rostlinow
krywne płody – nasadźenje pódu polěpšacych rostlinow
terasowanje – pólne schodźenki

Klimatiske wuměnjenja za eroziju

Erozija pódy so přez krótke a runočasne jara sylne dešće a přez změnu mjez dešćowymi a suchimi periodami posylni. Tež wusušenje pódy přinošuje eroziji, dokelž móže so tak póda přez sylne wětry wotnošować. W horinach wosebje sněhowe a lodowe lawiny pódu wotnošuja.

Literatura

E. Brodengeyer (Hrsg.): Terra Geographie Klasse 10. Sachsen, Stuttgart 2008.
G. Richter (Hrsg.): Bodenerosion. Analyse und Bilanz eines Umweltproblems. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 1998. ISBN 3-534-12574-6.
H. Leser: Landschaftsökologie. 4. Auflage. Stuttgart 1997. ISBN 3-8252-0521-5.
H.-R. Bork, H. Bork, C. Dalchow, B. Faust, H.-P. Piorr, Th. Schatz: Landschaftsentwicklung in Mitteleuropa. Klett-Perthes, Gotha 1998. ISBN 3-623-00849-4.