AZERTY
AZERTY [wur. azerti] je mjeno warianty kompjuteroweje tastatury QWERTY. Tutu wariantu namakamy w Europje, hłownje w Francoskej a Belgiskej.
Mjeno pochadźa wot pismikow šěsć tastow w hornim, lěwym dźělu alfanumeriskeje tastatury - A Z E R T Y:
a z e r t y u i o p ^ $ q s d f g h j k l m ù * < w x c v b n , ; : !
A Z E R T Y U I O P ¨ £ Q S D F G H J K L M % µ > W X C V B N ? . / §
Interpunkciske znamješka atd móžeja wariěrować. Tastatura AZERTY bě naćisnjena, zo by wotwobroćił přetorhowanje dla runočasneho wužiwanja susodnych tastow za čas epochi pisanskeje mašiny.
Tastatura za Windows XP
wobdźěłaćTu francoska tastatura za Windows XP (141 znamješkow) slěduje:
┌───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───────┐ │ │1 │2 │3 │4 │5 │6 │7 │8 │9 │0 │° │+ │ │ │² │& │é ~│" #│' {│( [│- |│è `│_ \│ç ^│à @│) ]│= }│ │ ├───┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─────┤ │ │A │Z │E │R │T │Y │U │I │O │P │¨ │£ │ │ │ │a │z │e €│r │t │y │u │i │o │p │^ │$ ¤│ │ ├─────┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┐ │ │ │Q │S │D │F │G │H │J │K │L │M │% │µ │ │ │ │q │s │d │f │g │h │j │k │l │m │ù │* │ │ ├────┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴───┴────┤ │ │> │W │X │C │V │B │N │? │. │/ │§ │ │ │ │< │w │x │c │v │b │n │, │; │: │! │ │ ├────┴┬──┴─┬─┴──┬┴───┴───┴───┴───┴───┴─┬─┴──┬┴───┼────┬─────┤ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ │ └─────┴────┴────┴──────────────────────┴────┴────┴────┴─────┘
A tu belgiska tastatura za Windows XP (153 znamješkow) slěduje (belgiska tastatura je bohatša w Linuksu):
┌───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───────┐
│³ │1 │2 │3 │4 │5 │6 │7 │8 │9 │0 │° │_ │ │
│² │& |│é @│" #│' │( │§ ^│è │! │ç {│à }│) │- │ │
├───┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─────┤
│ │A │Z │E │R │T │Y │U │I │O │P │¨ │* │ │
│ │a │z │e €│r │t │y │u │i │o │p │^ [│$ ]│ │
├─────┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┐ │
│ │Q │S │D │F │G │H │J │K │L │M │% │£ │ │
│ │q │s │d │f │g │h │j │k │l │m │ù ´│µ `│ │
├────┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴───┴────┤
│ │> │W │X │C │V │B │N │? │. │/ │+ │ │
│ │< \│w │x │c │v │b │n │, │; │: │= ~│ │
├────┴┬──┴─┬─┴──┬┴───┴───┴───┴───┴───┴─┬─┴──┬┴───┼────┬─────┤
│ │ │ │ │ │ │ │ │
│ │ │ │ │ │ │ │ │
└─────┴────┴────┴──────────────────────┴────┴────┴────┴─────┘
Je jedne znamješko, kotrež móžeš direktnje tipować z pomocy francoskeje tastatury, ale nic z pomocy belgiskeje: '¤'. A tu slěduje 13 znamješkow, kotrež móžeš tipować z pomocy belgiskeje tastatury, ale nic z pomocy francoskeje: '³', '´', 'Á', 'á', 'É', 'Í', 'í', 'Ó', 'ó', 'Ú', 'ú', 'Ý' a 'ý'.
Znamješko, kotrež njejsu na samsnym městnje na woběmaj tastaturomaj, su: '-', '!', '*', '@', '[', '\', ']', '^', '_', '`', '{', '|', '}', '~', '+', '=', '£', '§' a 'µ'.
'^', '¨', '´', '`' a '~' su mortwe tasty (jendźelsce dead keys). Faktisce znamješko '^' so jewi dwójce na woběmaj tastaturomaj: ta na lince cyfrowych tastow je normalna tasta, ta hnydom po 'azertyuiop' je mortwa, t.r. zo najprjedy tipuješ cirkumfleks, a hnydom po tym druhi pismik, na př. 'a', a da so pismik 'â' jewić. Zo by měł jenož cirkumfleks, tipuj mortwy cirkumfleks, kotrymž slěduje prózdna tasta. Tu su akcentowane pismiki, kotrež móžeš tipować z pomocy mortwych tastow:
- z '^': 'Â', 'â', 'Ê', 'ê', 'Î', 'î', 'Ô', 'ô', 'Û' a 'û';
- z '¨': 'Ä', 'ä', 'Ë', 'ë', 'Ï', 'ï', 'Ö', 'ö', 'Ü', 'ü' a 'ÿ';
- z '´': 'Á', 'á', 'É', 'é', 'Í', 'í', 'Ó', 'ó', 'Ú', 'ú', 'Ý' a 'ý' (mortwa prawy korno njeeksistuje na francoskej tastatury);
- z '`': 'À', 'à', 'È', 'è', 'Ì', 'ì', 'Ò', 'ò', 'Ù' kaj 'ù';
- z '~': 'Ã', 'ã', 'Ñ', 'ñ', 'Õ' a 'õ'.