Bosćan Tecelin Mět: Rozdźěl mjez wersijomaj

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
S formatěrowanje
Rjadka 3:
== Žiwjenje ==
[[Dataja:20160506380DR Rosenthal Kloster Administratur.jpg|mini|Róžeńčanska administratura]]
[[Bosćij|Bosćan]] [[Mět]] narodźi so 24. oktobra 1759 jako syn žiwnosćerja na “Pólnym„Pólnym Młynkec”Młynkec“ statoku, kaž jim do domu prajichu, na Róžeńčanskej droze w Kukowje. Je to posledni statok na lěwej stronje jědźeš-li z Kukowa won na směr Róžant. Po wopyće wjesneje šule, bě wot 1771–1775 šuler na gymnaziju w [[Nowa Cala|Nowej Cali]], wot [[1775]] [[1778]] w [[Praha|Praze]]. 17. junija 1778 zastupi do rjadu [[Cisterciens|Cisterciensow]] w Nowej Cali a přiwza mjeno pater Tecelin. Studowaše wot lěta 1779 – 1785 w Praze w [[Serbski seminar|Serbskim seminarje]] teologiju. [[30. apryla]] [[1785]] bu w [[Budyšin|Budyšinje]] na duchowneho wuswjećeny a bě hač do [[1793]] kapłan w Nowej Cali. [[1793]] – [[1816]] bě kapłan w Róžeńće. [[25. měrca]] lěta [[1816]] sta so wosmy administrator Róžeńčanskeje swjatnicy, hdźež so [[4. meje]] [[1822]] na wuměnk poda, mjez druhim, zo by wjace chwile měł za pisanje. Wuměnk woznamjenješe, zo njeměješe drje wjace administraturu na starosći, ale dušepastyrske dźěło jemu zwosta. To rěka mjez druhim, zo swjećeše serbske Bože mšě na njedźelach a swjatych dnjach z prědowanjom a słuchaše spowědźe, po zdaću měješe tež nabožinu. Přichodny administrator, pater Polykarp Schoen běše mjenujcy [[Němčina|Němc]]. Jako woswjeći pater Tecelin Mět [[6. meje]] [[1835]] swój złoty měšniski jubilej, přeprosy přitomnych na swój pohrjeb. Hižo měsacaj pozdźišo [[18. julija]] [[1835]] zemrě 76lětny. Pohrjebany bu w Róžeńčan swjatnicy. Před wołtarjom je do zemje zapołoženy wopomnjaty kamjeń z mjenom Mith.
[[Michał Hórnik]] pisa w lěće 1885 w [[Katolski Posoł|Katolskim Posole]] “Dopomnjećo„Dopomnjećo na njeboh P. Tecelina”. Wón wopisuje [[Klóšter|klóšterskeho]] duchowneho P. Tecelina Měta jako dobreho měšnika, wučerja a prědarja, kotrehož ludźo jako tajkeho znajachu a česćachu. Wón bě so za duchowne zbožo swojeho ludu swěru starał. Bě rozhladny pedagog a wučer. Započinaše z čitanjom pola serbskich dźěći w maćernej rěči, zo by jich rozum rozwił. Chcyše, zo zrozumja słowo Bože a nabožne wěrnosće. Je wužitnosć serbskeho čitanja spóznał a tohodla hač do smjerće njewustawajo dźěłał a knihi wudawał. To wšitko činješe přidatnje k jeho słužbje jako duchowny.
Bosćan Tecelin Mět spisa mjez 1809 a 1834 cyły rjad nabožnych knihow, kotrež běchu zdźěla jara wobšěrne. Katolscy Serbja drje mějachu hižo někotre knihi a knižki za cyrkwinsku potrjebu a tež za nabožnu pobožnosć doma, ale šulske knihi falowachu. Knihi Měta wužiwachu so předewšěm za dźěći a šulsku młodźinu za nabožnu wučbu, nyšpory a duchowne rozpominanja. Z tym serbske pismowstwo njesměrnje wobohaći. Zaměrnje prócowaše so w swojich spisach wo porjedźenje a zjednorjenje serbskeho prawopisa.
Rjadka 16:
 
== Twórby ==
* 1809: ''Katechizm křesćanskeje katólskeje wučby za mjeńše dźěći''
 
* 1809: ''Křesćanske katólske rozwučenja, kotrež ći wučerjo w šuli a ći starši w domach tym mjeńšim dźěćom... předlazować maja''
* 1809 Katechizm křesćanskeje katólskeje wučby za mjeńše dźěći
* 1814: ''Stawizny Noweho Zakonja''
 
* 1816: ''Pobožnosć na swjatym schodźe w Krupcy''
* 1809 Křesćanske katólske rozwučenja, kotrež ći wučerjo w šuli a ći starši w domach tym mjeńšim dźěćom... předlazować maja
* 1818: ''Dwě prědowančce za k. njewučenych wjesnych ludźi ... w Róžeńće''
 
* 1819 (1823 ćišćane): “Kročenje''Kročenje za Chrystusom”Chrystusom'' (přełožk Tomaša Kempenskeho “De''De imitatione Christi” Christi'')
* 1814 Stawizny Noweho Zakonja
* 1822: ''Pobožnosć toho kžižowehokřižoweho puća''
 
* 1829: ''Jadro křesćanskeje wučby z přidawkom serbskich kěrlušow''
* 1816 Pobožnosć na swjatym schodźe w Krupcy
* 1834: ''Česćowanje swjatych, wosebje swj. Marije'' Zwjazk(zwjazk prědowanjow w rukopisu)
 
* 1818 Dwě prědowančce za k. njewučenych wjesnych ludźi ... w Róžeńće
 
* 1819 (1823 ćišćane) “Kročenje za Chrystusom” přełožk Tomaša Kempenskeho “De imitatione Christi”
 
* 1822 Pobožnosć toho kžižoweho puća
 
* 1829 Jadro křesćanskeje wučby z přidawkom serbskich kěrlušow
 
* 1834 Česćowanje swjatych, wosebje swj. Marije Zwjazk prědowanjow w rukopisu
 
== Pomniki ==
[[Dataja:Róžant – Tecelin Mět.jpg|mini|upright|Wopomnjenska tafla při cyrkwi w Róžeńće]]
Tři pomniki dopomnjeja na “Zachowarja„Zachowarja serbskeje rěče”rěče“.
 
* wopomnjenski kamjeń
 
Naprawo před wołtarjom cyrkwje w Róžeńće je do zemje zapołoženy wopomnjenski kamjeń z napismom “P„P. Tecelinos Mith”Mith“ a datumomaj narodźenja a zemrěća. Prawdźepodobnje je to narowny kamjeń.
 
* pomnik w Kukowje
 
K 50.tym50tym posmjertninam Tecelina Měta bu w Kukowje před jeho ródnym domskim wotkryty zjawny pomnik, kiž mjenuje [[Michał Hórnik]] prěni zjawny pomnik w Serbach. Kukowske “Casino”„Casino“ bě so postarało wo jeho postajenje. Njedźelu, 30.08. awgusta 1885 bu zarjadowany swjedźeń k česći njeboh patra Tecelina Měta. Syły ludźi běchu so k tutej swjatočnosći zhromadźili na kotrejž bu pomnik wotkryty.
 
Na zornowcowym murjowanym podstawku je postajeny wysoki obelisk ze syenita.
 
Do njeho je w złoćanym pismje zadypane:<blockquote>
“P„P. Bosćij Tecelin
Mět,
měšnik we ciscercisskim
Zeile 67 ⟶ 58:
k znamju swojeje njeza#
pomniteje česćownosće
dźakowni Serbjo.
</blockquote>
 
* wopomnjenska tafla w Róžeńće
 
Pódla zachoda Róžeńčan swjatnicy bu 1935 składnostnje 100.tych100tych posmjertnin patra Tecelina Měta wotkryta wopomnjenska tafla k jeho česći. Tež k tutej swjatočnosći zhromadźichu so Serbja bjez rozdźěla konfesijow we wulkej ličbje. Bě to poslednja wulka zhromadźizna Serbow w dobje Nacionalsocializma. Tutón, mjeztym třeći pomnik bu připrawjeny, dokelž mějachu za trěbne na městnje skutkowanja Tecelina Měta pomnik postajić. Přemyslowanja drje běchu Kukowski pomnik přestajić, štož so njehodźi zwoprawdźić, dokelž bě kruće zamurjowany a w napisu pokiw na ródny dom.
 
Na tafli je napisane: <blockquote>
Zeile 85 ⟶ 76:
 
== Baseń k česći Tecelina Měta ==
<blockquote>[[Jakub Bart - Ćišinski ]]
 
TECELINEJ MĚTEJ
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije