Bosćan Tecelin Mět: Rozdźěl mjez wersijomaj
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Keine Bearbeitungszusammenfassung |
Keine Bearbeitungszusammenfassung |
||
Rjadka 1:
'''Bosćan Tecelin Mět''' (Sebastian Tecelin Mieth)(* [[24. oktobra]] [[1759]] w [[Kukow|Kukowje]], † [[18. julija|18.julija]] [[1859]] w [[Róžant|Róžeńće]]) bě [[duchowny]] a [[spisowaćel]] nabožneje (katolskeje) [[Literatura|literatury]], kotrejež ćišć sam zapłaći.
== Žiwjenje ==
[[Bosćij|Bosćan]] [[Mět]] narodźi so 24.10.1759 jako syn žiwnosćerja na “Pólnym Młynkec” statoku, kaž jim do domu prajichu na Róžeńčanskej droze w Kukowje. Je to posledni statok na lěwej stronje jědźeš-li z Kukowa won na směr Róžant. Po wopyće wjesneje šule, bě wot 1771-1775 šuler na gymnaziju w [[Nowa Cala|Nowej Cali]], wot [[1775]] – [[1778]] w [[Praha|Praze]]. 17. junija 1778 zastupi do rjadu [[Cisterciens|Cisterciensow]] w Nowej Cali a přiwza mjeno pater Tecelin. Studowaše wot lěta 1779 – 1785 w Praze w [[Serbski seminar|Serbskim seminarje]] teologiju. [[30. apryla]] [[1785]] bu w [[Budyšin|Budyšinje]] na duchowneho wuswjećeny a bě hač do [[1793]] kapłan w Nowej Cali. [[1793]] – [[1816]] bě kapłan w Róžeńće. [[25. měrca]] lěta [[1816]] sta so wosmy administrator Róžeńćanskeje swjatnicy, hdźež so [[4. meje]] [[1822]] na wuměnk poda, mjez druhim, zo by wjace chwile měł za pisanje. Wuměnk woznamjenješe, zo njeměješe drje wjace administraturu na starosći, ale dušepastyrske dźěło jemu zwosta. To rěka mjezdruhim, zo swjećeše serbske Bože mšě na njedźelach a swjatych dnjach z prědowanjom a słuchaše spowědźe, pozdaću měješe tež nabožinu. Přichodny administrator, pater Polykarp Schoen běše mjenujcy [[Němčina|Němc]]. Jako woswjeći pater Tecelin Mět [[6. meje]] [[1835]] swój złoty měšniski jubilej, přeprosy přitomnych na swój pohrjeb. Hižo měsacaj pozdźišo [[18. julija]] [[1835]] zemrě 76lětny. Pohrjebany bu w Róžeńčan swjatnicy. Před wołtarjom je do zemje zapołoženy wopomnjaty kamjeń z mjenom Mith.
[[Michał Hórnik]] pisa w lěće 1885 w [[Katolski Posoł|Katolskim Posole]] “Dopomnjećo na njeboh P. Tecelina”. Wón wopisuje [[Klóšter|klóšterskeho]] duchowneho P. Tecelina Měta jako dobreho měšnika, wučerja a prědarja, kotrehož ludźo jako tajkeho znajachu a ćesćachu. Wón bě so za duchowne zbožo swojeho ludu swěru starał. Bě rozhladny pedagog a wučer. Započinaše z čitanjom pola serbskich dźěći w maćernej rěči, zo by jich rozum rozwił. Chcyše, zo zrozumja słowo Bože a nabožne wěrnosće. Je wužitnosć serbskeho čitanja spóznał a tohodla hač do smjerće njewustawajo dźěłał a knihi wudawał. To wšitko činješe přidatnje k jeho słužbje jako duchowny.
Bosćan Tecelin Mět spisa mjez 1809 a 1834 cyły rjad nabožnych knihow, kotrež běchu zdźěla jara wobšěrne. Katolscy Serbja drje mějachu hižo někotre knihi a knižki za cyrkwinsku potrjebu a tež za nabožnu pobožnosć doma, ale šulske knihi falowachu. Knihi Měta wužiwachu so předewšěm za dźěći a šulsku młodźinu za nabožnu wučbu, nyšpory a duchowne rozpominanja. Z tym serbske pismowstwo njesměrnje wobohaći. Zaměrnje prócowaše so w swojich spisach wo porjedźenje a zjednorjenje serbskeho prawopisa.
Wosoba, kotraž podpisa z J. Sł., prawdźepodobnje móhł to być [[Jurij Słodeńk]], piše w Katolskim Posole lěta 1935, zo nałožowaše Mět w jeho pismach nowy porjedźeny prawopis, z kotrehož so nětřiši analogny wuwi. Jeho njezachodny skutk wobsteji w tym, zo je zahe wažnosć serbskeho pismowstwa spóznał. Je duchownu cyrobu mjez serbskim ludom rozšěrjał, za kotrejž lud hrabaše. Z tym je w prěnim rjedźe nabožnosć, ale zdobom narodnosć spěchował.
Ćišć wšěch tutych knihow z najwjetšeho dźěla sam zapłaći. Za to běše jara skromnje žiwy a wužiwaše dary, kotrež bě mjez druhim wot sakskeho krala dóstał.
== Twórby ==
== Pomniki ==
| |||