Nowe Město/Sprjewja: Rozdźěl mjez wersijomaj
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
dodawk |
|||
Rjadka 15:
}}
'''Nowe Město''' ({{wrěči|de}} ''Neustadt'') je wjes w sewjeru [[Sakska|sakskeho]] wokrjesa [[wokrjes Budyšin|Budyšin]]. Słuša ke gmejnje [[Sprjewiny Doł]] a leži 122 m nad mórskej hładźinu na woběmaj brjohomaj [[Sprjewja|Sprjewje]]. Ma {{WOB|Sprjewiny Doł|Nowe Město}} wobydlerjow.<ref>{{WOBD|Sprjewiny Doł}}; {{WOBŽ|Sprjewiny Doł}}</ref> K Nowemu Městu słušeja wjesne dźěle Hamor (''Neustädter Hammer''; na lěwym brjoze Sprjewje), [[Daški]] ''(Döschko)'' a něhdyši wudwór [[Łužki]] ''(Luschki)''.
== Stawizny ==▼
== Geografija ==
[[Dataja:Fotothek df rp-d 0620001 Spreetal-Neustadt (Spree). Ehem. Spinnerei mit Struga-Bach.jpg|thumb|left|Něhdyša přadownja a rěčka [[Struga (rěčka)|Struga]] ([[1987]])]]
Wjes nadeńdźe so w srjedźołužiskej holi a je do wšěch směrow wobdata wot lěsa. Susodne wsy su [[Mułkecy]] na sewjerowuchodźe (4 km), [[Miłoraz]] na wuchodźe (4 km), [[Bórkhamor]] a [[Nowa Wjes (Sprjewiny Doł)|Nowa Wjes]] na zapadźe (6 km) a [[Sprjejcy]] na sewjerozapadźe (4 km). Na wuchodźe nadeńdźe so [[Wochožanska jama]] a na juhu so teritorij [[Wojerske zwučowanišćo Hornja Łužica|wojerskeho zwučowanišća „Hornja Łužica“]] rozpřestrěwa. Wjesny dźěl Daški z wopušćenym něhdyšim wudworom Łužki nadeńdźe so při Sprjewi něhdźe dwaj kilometraj juhowuchodnje wjesneho žra.
▲== Stawizny ==
Prěnje historiske naspomnjenje jako ''Nuwinstad''<ref name="digit">{{HOV|Neustadt_(3)|Nowe Město}}</ref> je z lěta [[1433]]. Po statistice [[Arnošt Muka|Arnošta Muki]] měješe Nowe Město we 1880tych lětach 230 wobydlerjow, kiž běchu bjez wuwzaća Serbja.<ref>{{Černik|93}}</ref> [[Arnošt Černik]] zwěsći w lěće 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot hišće 77,5 %.<ref>{{Elle1995|250|462|249|20|89|104}}</ref>▼
[[Dataja:Ansichten Kapelle Neustadt (Spree) April 2017 (1).jpg|mini|left|Kapałka na Nowoměšćanskim kěrchowje]]
Serbscy sydlerjo přińdźechu prawdźepodobnje w 10. lětstotku najprjedy ze sewjera do tuteje kónčiny a běchu potajkim [[Łužičenjo]]. Hakle pozdźišo přińdźechu [[Milčenjo]] z juha k tomu. Prěnje historiske naspomnjenje jako ''Nuwinstad''<ref name="digit">{{HOV|Neustadt_(3)|Nowe Město}}</ref> sta so w lěće [[1433]] w jednym protokolu w Budyskich sudniskich knihach. W lěće 1544 připadny wjeska [[Wojerowske stawowe knjejstwo|Wojerowskemu stawowemu knjejstwu]].
Hač do lěta 1914 tworješe Sprjewja wosrjedź wsy hranicu mjez [[Šprjejcy|Sprjejčanskej]] a [[Slepo|Slepjanskej]] wosadu. Mjeztym zo bě wjetši wjesny dźěl na prawym brjoze rěki zafarowany do Slepoho, chodźachu wobydlerjo z Hamora, Daškow a Łužkow na lěwym brjoze do cyrkwje w Sprjejcach. Po próstwje gmejny přińdźe 1. oktobra 1914 tež sewjerny dźěl wsy k Sprjejčanskej wosadźe.<ref>Krautz 1999, str. 43</ref> Tež narodne drasty wobeju wjesneju dźělow so rozeznawachu. Wjes ma swójsku kapałku na kěrchowje při sewjernej kromje sydlišća.
=== Wobydlerstwo a rěč ===
▲
Rěčnje nadeńdźe so wjes při dótkanišću wjacorych hornjo- a delnjoserbskich narěčow.
<div style="clear:left;"></div>
== Žórła ==▼
<references/>▼
== Literatura ==
* Hanne-Lore Krautz: ''Jónu hranica, přeco hranica.'' W Serbskej protyce 1999, str. 43–46
* [[Frido Michałk]] a dr.: ''Der obersorbische Dialekt von Neustadt.'' LND, Budyšin 1962.
== Wotkazaj ==
{{Commonscat|Neustadt/Nowe Město|Nowe Město}}
* [http://www.neustadttreffen-2009.de/ www.neustadttreffen-2009.de]
▲== Žórła ==
▲<references/>
{{Sprjewinodolske wjesne dźěle}}
|