Jan Bjedrich Tešnaŕ: Rozdźěl mjez wersijomaj

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
nowa strona: '''Jan Bjedrich Tešnaŕ''' ({{wrěči|de}} ''Johann Friedrich Teschner''; * 18. oktobra 1829 w Gołkojskej Podgoli, † 14. junija 1898 w [[Oeynhausen]…
 
Keine Bearbeitungszusammenfassung
Rjadka 1:
[[Dataja:Jan Bjedrich Tešnar.jpg|mini|upright|Jan Bjedrich Tešnaŕ]]
 
'''Jan Bjedrich Tešnaŕ''' ({{wrěči|de}} ''Johann Friedrich Teschner''; * [[18. oktobra]] [[1829]] w [[Gołkojce|Gołkojskej Podgoli]], † [[14. junija]] [[1898]] w [[Oeynhausen]]je) bě [[Serbja|delnjoserbski]] ewangelski farar, prócowar na polu serbskeje rěče a literatury a zakitowar serbstwa w [[Delnja Łužica|Delnjej Łužicy]].
 
Zeile 5 ⟶ 7:
Hižo jako młodźenc zahori so Tešnaŕ za serbsku rěč a narodnosć a załoži w lěće 1849 mjez Choćebuskimi gymnaziastami serbske towarstwo „Łužyca“. Při Berlinskej uniwersiće wopytowaše tež slawistiske přednoški a zarjadowanja. Jako scyła prěni zaběraše so tehdy tež z dotal cyle woteznatym rukopisom přełožerja [[Nowy zakoń|Noweho zakonja]] do serbšćiny [[Mikławš Jakubica|Mikławša Jakubicy]]. Na literarnym polu wustupi prěni króć z rjadom patriotiskich rozpominanjow w ''[[Bramborski Serbski Casnik|Bramborskim Serbskim Casniku]]'' (1853/54). W zwisku z dźěłom na někotrych nabožinskich spisach zestaji Tešnaŕ nowe lěpše prawidła za [[delnjoserbšćina|delnjoserbski]] prawopis.
 
Tež jako bě lěpje płaćene zastojnstwo we wot domizny zdalenej němskej wosadźe Nieda přewzał, zo by móhł wotpłaćić přez studij nastaty dołh, njepřesta za serbstwo dźěłać a přećiwo germanizaciji wustupować. Tutón bój wjedźeše předewšěm z pomocu nabožinskeje literatury, tak wobstaraše wšelake wudaća delnjoserbskich kěrlušow a wudawaše 1858–71 w [[Barmen]]je a Choćebuzu wjacore, wosebje misionstwu wěnowane knižki kaž tež časopisaj ''Pobožne głosy z bratšojskeje gmejny'' a ''Misionske powěsće''.
 
Jeho wulka a woblubowana zběrka prědowanjow ''Ten kněz jo moj pastyŕ'' (1869, 1879, 1892) słužeše přez lětdźesatki za wuchowanje serbstwa we wot germanizacije potrjechenych kónčinach. Wot njeho rěčnje a prawopisnje znowa wobdźěłane wudaće [[biblija|biblije]], 1860 Nowy zakoń a 1868 cyłkowny wudawk w [[Hala nad Solawu|Hali]], sta so z docyła poslednim bibliskim wudaćom w delnjoserbšćinje. W poslednimaj lětdźesatkomaj jeho žiwjenja namaka jeho zaměrne prócowanje za serbsku rěč a kulturu swoje krónowanje w skutkowanju jako předsyda delnjołužiskeje [[Maśica Serbska|Maśicy Serbskeje]], kotruž bě 1880 sobu załožił. Hižo wot lěta 1852 bě z čłonom [[Maćica Serbska|Maćicy Serbskeje]]. Zemrě w kupjelach Oeynhausen ([[Sewjerorynsko-Westfalska]]), hdźež pytaše jako starc wustrowjenje.
 
== Dalše wozjewjenja ==
* ''Serbske duchowne kjarliže.'' Choćebuz 1860 [předźěłane wudaće knižki ''Wohl eingerichtetes wendisches Gesangbuch'' Johanna Ludwiga Willa
* ''Die 80 Kirchenlieder der Schulregulative. Wosom źaset duchownych kjarližow ze šulskimi regulatiwami.'' Wojerecy 1869.
* ''Bilder aus dem Wendenlande.'' Christlicher Vereinsbote 1874.
* ''Mjertyn Lutherusa žywjenje a statki.'' Wojerecy 1883.
* ''Kejžora Wylema I. zyẃeńe a statki kralowérnemu sserbskemu ludoju.'' Wojerecy 1888.
 
== Žórło ==
{{Nbs|LMk|Tešnaŕ, Jan Bjedrich|565sl}}
 
== Wotkaz ==
* [https://www.serbski-institut.de/mat/dnlarchiv/tesnar_jan_bjedrich_im_ska_440.pdf ''Jan Bjedrich Tešnaŕ''] – dokumenty w Serbskim kulturnym archiwje (pdf)
 
{{DEFAULTSORT:Tešnaŕ, Jan Bjedrich}}
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije