|
[[Dataja:GeorgSauerweinGrabsteinP1110542.jpg|thumb|RowowyNarowny kamjeń na Lehdowym pohrjebnišću w [[Gronau (Leine)]]]]
[[Dataja:GeorgSauerweinGrabsteinGedenktafelP1110546.jpg|thumb|SpominanskaWopomnjenska tafla při rowowym kamjenjurowje]]
'''Juro Surowin''' (poprawom němsce '''Georg Julius Justus Sauerwein'''; (* [[15. januara]] [[1831]] w [[Hannover|Hannoverje]]; † [[16. decembra]] [[1904]] w [[Oslo|Kristianiji]], dźensa Oslo) bě němski publicist, rěčny wědomostnik a humanist zakitowar mjeńšinowych rěčow (delnjoserbski, litawski) w Němskim kejžorstwje.
== Žiwjenje ==
Georg Sauerwein (serbsce: '''Juro Surowin''') jenarodźi so narodźił jako syn fararja w Hannoverje a je w Gronauje (Leine) wotrostł. Ze 17 lětami je złožił maturu a je šoł na studij rěčnych wědomosćow a teologije do Göttingena. Je pak chodźił tež na čitanja fyziki, chemije a botaniki. Po třoch lětach je studij bjez wotzamknjenja přetorhnył a je por lět we Walesu a Jendźelskej přežiwił. Tam je pytnył swój rěčny talent. Za čas swojeho žiwjenja je nawuknył wjace hač 60 rěčow a dialektow.
Ze 24 lětami je wozjewił jendźelsko-turkowski słownik. Wot 1857 je był priwatny wučer princesny Elisabethy z Neuwieda, kotraž je była pozdźišo kralowna Rumunskeje a znata jako spisowaćelka pod pseudonymom Carmen Sylwa. Powěda so, zo je zwjazało jeju někotre lěta potajene lubosćinska afera<!--lubstwo-->.
Wot 1856 do 1896 je skutkował jako swobodny sobudźěłaćer w Britaniskim bibliskim towarstwje a je so wobdźělił na wjele přełožkach biblije do wjacorych rěčow a dialektow.
29. meje 1873 su 42 lětnemu spožčili titul doktora filozofije a magistra swobodnych wuměłstwow. Wot 1874 je Surowinpřebywaše často přebywał w [[Norwegska|Norwegskej]], wosebje w Dovre, a jezasadźeše so tam zasadźował za wobnowjenje a wotžiwjenjewožiwjenje [[norwegšćina|norwegšćiny]].
1879 a 1881 je kandidował jako wotpósłanc za Pruski krajny sejm a 1898 za Němski Reichstagreichstag. Dla tehdomnišeho třiklasowehotřoklasoweho wólbneho prawa njeje so jeho wólba poradźiłanjeporadźi. Dnja 16. decembra je Juro1904 Surowinzemrě w Kristianiji (Oslo) wumrěł.a Wbu w Gronauje (Leine) supódla jeho pódlaswojeju staršeju zakopalipochowany. W měšćanskim archiwje Gronau je dźensa centralny archiw Surowina zaměstnjeny. Gronauska realna šula je sobu po nim pomjenowałapomjenowana, akaž tež drohidróhi w Gronauje, Hannoverje, Dovre, [[Klaipėda|Klaipedźe]] (Memel), [[Šilutė|Siluće]] (Heydekrug) a Borkowach[[Bórkowy|Bórkowach]].
== Skutkownosć ==
Surowin je płaćiłpłaćeše jako najwjetši rěčnyw rěčach wučeny swojeho časa.
Jako so wuznawajucywuznawacy pacifist je so angažował přećiwo imperializmej kejžorstwa angažowaše a je wozjewiłwozjewi mjezy druhim dwurěčne basnje składnostnje měroweho kongresa 1899 w [[Paris|Parisu]], w kotrychž je napominał k měrej napomina.
== Wotkaz ==
{{Commonscat|Georg Sauerwein|Juro Surowin}}
{{DEFAULTSORT:Surowin, Juro}}
| 