Bohata wěža: Rozdźěl mjez wersijomaj

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
nowa strona: thumb|upright|Bohata wěža na Žitnych wikach '''Bohata wěža''' ({{wrěči|de}} ''Reichenturm'') je dźěl historiskeho měšćanskeho wobt…
 
Mikławš (diskusija | přinoški)
S małe korektury
Rjadka 1:
[[Dataja:Reichenturm Bautzen 100.jpg|thumb|upright|Bohata wěža na Žitnych wikach]]
 
'''Bohata wěža''' ({{wrěči|de}} ''Reichenturm'') je dźěl historiskeho měšćanskeho wobtwjerdźenja [[Budyšin|Budyšina]]. Nadeńdźe so při wuchodnej kromje stareho města, při wuchodnym kóncu Bohateje hasy a sewjernym boku [[Žitne wiki|Žitnych wikow]], napřećo [[Serbska cyrkej|Serbskeje cyrkwje]] a hotela ''Best Western''. Wona je wot apryla do oktobra za wopytowarjow wotewrjena. Napadna je nachilnosć 56 metrow wysokeje Bohateje wěže wo 1,44 metrow wot padoruneje, čehoždla mjenuje so tež „křiwa wěža Budyšina“. Před Bohatej wěžiwěžu nadeńdźechu so Bohate wrota, kotrež buchu hakle w lěće [[1968]] wottorhane.
 
Při wuchodnym boku wěže nadeńdźe so dwaj metraj wysoki relief z lěta [[1593]], kotryž pokaza kejžora [[Rudolf II. (SRM)|Rudolfa II.]] Jedna so wo jenički monumentalny pomnik za tutoho wuznamneho knježićela ze zažneho nowowěka.<ref>[[Kai Wenzel]]: ''Rex sedet in medio. Das Reliefbild König Rudolfs II. am Bautzener Reichenturm''. W: ''[[Neues Lausitzisches Magazin]].'' Nowy rjad, zwjazk 11, 2008, str. 27–56.</ref>
 
== Stawizny ==
Twar wěže zahaji so w lěće [[1490]].<ref name="Geschichte der Stadt Bautzen S.707ff.">[[Richard Reymann]]: ''Geschichte der Stadt Bautzen.'' Druck und Verlag: Gebrüder Müller, 1902, str. 707slsl.</ref> Hač do lěta [[1492]] bě kulojty spódni dźěl wěže z kamjenja natwarjeny. Horni dźěl natwari so tehdy z drjewa. W lěće 1593 wottorhny so drjewjany dźěl dla stracha sypnjenja a bu znowa natwarjeny.<ref name="Geschichte der Stadt Bautzen S.707ff."/> Za čas woblěhowanja Budyšina přez sakske jednotki w [[Třicećilětna wójna|Třicećilětnej wójnje]] bu Bohata wěža w lěće [[1620]] wjacore razy ćežko wobškodźena.<ref name="Geschichte der Stadt Bautzen S.707ff."/> Dnja 3. oktobra so přez wobtřělenje rozpali a hač na zakładne murje zniči. ZnowanatwarNowonatwar so hakle 1627 započa. W běhu dwójneho woblěhowanja přez sakske a šwedske wójsko w lěće [[1639]] so wěža znowa zniči a steješe potom 24 lět dołho jako ruina.<ref name="Geschichte der Stadt Bautzen S.708">[[Richard Reymann]]: ''Geschichte der Stadt Bautzen.'' Druck und Verlag: Gebrüder Müller, 1902, str. 708.</ref> Hakle 1663 bu – po zjawnym zběranju trěbnych pjenježnych srědkow – zaso natwarjena.
 
W nocy wot 5. na 6. julija 1686 wupali wěža při w Kotołskej hasy wudyrjenym měšćanskim wohnju znowa dospołnje.<ref name="Geschichte der Stadt Bautzen S.708"/> Hakle 1696 zahajichu rekonstrukciju. Tež posledni wulki woheń dnja 22. apryla 1709 zniči wěžu. Za financowanje reparaturow wotmě so w lěće 1715 měšćanska loterija. Hakle tehdy nasta barokny horni dźěl Bohateje wěže, kaž jón hišće hač do dźensnišeho znajemy. Naćisk rysowaše twarski mištrmišter Johann Christoph von Naumann.
 
Dotal posledni raz bu wěža w lěće 2016 saněrowana.
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije