Wikipedija

Jurij Brězan: Rozdźěl mjez wersijomaj

Stawizny wersijow interaktiwnje přepytać
← Předchadna změnaPřichodna změna →
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
WizuelnyWikitekst
dodawk
Rjadka 1:
| wobraz= [[Dataja:Bundesarchiv Bild 183-E1114-0201-007, Berlin, 1. DSV-Jahreskonferenz, Jurij Brezan.jpg|200pxmini|upright|Jurij Brězan]]▼
{{Infokašćik wosoby
[[Dataja:grabstein_jurij_brezan.JPG|thumbmini|upright| Row Jurja Brězana na [[Chrósćicy|Chróšćanskim]] kěrchowje]]▼
| Mjeno = Jurij Brězan
▲| wobraz= [[Dataja:Bundesarchiv Bild 183-E1114-0201-007, Berlin, 1. DSV-Jahreskonferenz, Jurij Brezan.jpg|200px|Jurij Brězan]]
| Wopisanje =
| datum narodźenja = {{Narodniny2|1916|6|9|df=haj}}
| ródna wjes = [[Worklecy]]
| datum zemrěća= {{Smjertny datum a staroba|2006|3|12|1916|6|9|df=haj}}
| městno zemrěća= [[Kamjenc]]
}}
▲[[Dataja:grabstein_jurij_brezan.JPG|thumb| Row Jurja Brězana na [[Chrósćicy|Chróšćanskim]] kěrchowje]]
'''Jurij Brězan''' (* [[9. junija]] [[1916]] we [[Worklecy|Worklecach]], † [[12. měrca]] [[2006]] w [[Kamjenc]]u) narodźi so jako syn skałarja a małoratarja a bě hornjoserbski spisowaćel. Hač do swojeje smjerće bydleše w [[Horni Hajnk|Hornim Hajnku]] blisko Worklec.
 
'''Jurij Brězan''' (* [[9. junija]] [[1916]] we [[Worklecy|Worklecach]], † [[12. měrca]] [[2006]] w [[Kamjenc]]u) bě najwuznamniši [[Serbja|serbski]] spisowaćel 20. lětstotka a płaći jako załožer serbskeje socialistiskeje literatury. Jeho knihi, kotrež pisaše [[hornjoserbšćina|hornjoserbsce]] a [[němčina|němsce]], přełožichu so do 25 rěčow. Brězan pisaše hłownje prozu, dramatiku a eseje.
Wot 1927 do 1936 wopyta gymnazij. W lěće 1937 wupućowa do [[Praha|Prahi]]. Swoju maturu złoži w [[Toruń|Torunju]]. 1941 so Brězan do Łužicy wróći. Wot lěta 1942 do 1946 běše we wójsku a pozdźišo we wójnskej jatbje. Wróćiwši so 1946 z wójnskeje jatby organizuje dźěłowe brigady [[Serbska młodźina|serbskeje młodźiny]], mjez druhim na twarnišćach w [[Juhosłowjanska|Juhosłowjanskej]]. Hižo wot lěta 1949 dźěłaše jako swobodny spisowaćel. Wón pisaše prozu, dramatiku a eseje.▼
 
== Žiwjenje ==
Wón narodźi so do swójby Worklečanskeho skałarja a małoratarja.
 
▲Wot 1927 do 1936 wopyta gymnazij w [[Budyšin]]je a započa potom studij ludoweho hospodarstwa, z kotrehož bu pak 1936 wuzamknjeny. Hižo wot 1933 dźěłaše aktiwnje za [[Domowina|Domowinu]]. W lěće 1937 wupućowa do [[Praha|Prahi]]. Při nawróćenju do Łužicy so 1938 zaja a wosta hač do 1939 w jatbje. Swoju maturu złoži w [[Toruń|Torunju]]. 1941 so Brězan do Łužicy wróći. Wot lěta 1942 do 19461944 běše wew němskim wójsku a pozdźišo wew ameriskej wójnskej jatbje. Wróćiwši so 1946 z wójnskeje jatby organizujezastupi do [[SED]] zorganizowa dźěłowe brigady [[Serbska młodźina|serbskeje młodźiny]], mjez druhim na twarnišćach w [[Juhosłowjanska|Juhosłowjanskej]]. Hižo wot lěta 1949 dźěłaše jako swobodny spisowaćel. Wón pisaše prozu, dramatiku a eseje.
 
W lěće 1964 sta so z čłonom PEN-centra a 1965 Němskeje akademije wuměłstwow. Wot 1969 do 1989 bě z wicepředsydu Spisowaćelskeho zwjazka NDR.
 
Hač do swojeje smjerće bydleše w [[Horni Hajnk|Hornim Hajnku]] blisko Worklec.
 
== Myta ==
Jurij Brězan słušeše k najznaćišim spisowaćelam Němskeje demokratiskeje republiki a dósta wjacore wysoke myta, mjez druhim [[Narodne myto Němskeje demokratiskeje republiki|Narodne myto]] (1951, 1964 a 1976), [[Myto Ćišinskeho]] (1962), Literarne myto Domowiny (1973), [[Rjad Karla Marxa]] (1974) a [[Wótčinski zasłužbny rjad]] (1966 a 1981).
 
== Twórby ==
Wjele z Brězanowych twórbow maja awtobiografiski raz. Najznaćiša z tutych twórbow je romanowa triologija wo [[Feliks Hanuš|Feliksu Hanušu]], kotraž wobsteji z třoch dźělow „Šuler“ (němsce ''Der Gymnasiast''), „Wučbne lěta“ ''(Semester der verlorenen Zeit)'' a „Zrałe lěta“ ''(Mannesjahre)''. Druhe twórby maja łužiske baje jako zakład, kaž na přikład knihi wo [[Krabat|Krabaće]].
 
*''Do noweho časa'' (Zběrka basni, 1950)
*''Prěnja brózda'' (1951)
Zeile 59 ⟶ 64:
*''Habakuk'' (2004)
 
== ŽórłaLiteratura ==
* {{Literatura | awtor=[[Dietrich Šołta|Dietrich Scholze]] | titul=Jurij Brězan – Leben und Werk | nakładnistwo=Domowina-Verlag | městno=Bautzen | lěto=2016 | ISBN=978-3-7420-2371-1 }}
 
== Žórło ==
*Serbscy spisowaćeljo. Biografije a bibliografije. (1989) Wudawaćel: Koło serbskich spisowaćelow
 
== Wotkazy ==
*[http://www.jurijbrezan.de/indexsb.html Internetowa strona Jurja Brězana] {{ref-hsb}} {{ref-de}}
 
{{Rq|biografija-zarodk|sources}}
 
{{DEFAULTSORT:Brězan, Jurij}}
Zeile 75 ⟶ 81:
[[Kategorija:Wosoba (Worklecy)]]
[[Kategorija:Wosoba (Budyšin)]]
[[Kategorija:Literatura (20. lětstotk)]]
[[Kategorija:Literatura (21. lětstotk)]]
[[Kategorija:Awtor]]
[[Kategorija:Čłon SED]]
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije