Bogumił Šwjela: Rozdźěl mjez wersijomaj
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
SKeine Bearbeitungszusammenfassung |
SKeine Bearbeitungszusammenfassung |
||
Rjadka 13:
Jako Wochožanski farar załoži k spěchowanju swojich rěčespytnych zaměrow filologiski wotrjad [[Maśica Serbska|Maśicy Serbskeje]], hdźež bě ze sekretarom. Skutkujo w Hornjej Łužicy pohłubšowaše zwiski k tamnišim serbskim prócowarjam.
Z přeswědčenja, zo móhli so serbstwo jenož w zhromadnosći wobchować, zrodźi so ideja załoženja wšoserbskeje narodneje organizacije. Hromadźe z [[Arnošt Bart|Arnoštom Bartom]] a [[Franc Kral|Francom Kralom]] iniciěruje tak załoženje
W delnjołužiskej domiznje staraše so wutrajnje wo wudawanje ludowych publikacijow. Tak bě z redaktorom [[Pratyja|Pratyje]] (1895–1899 a znowa 1930–37), [[Bramborski Casnik|Bramborskeho Casnika]] (1916–18) a [[Serbski Casnik|Serbskeho Casnika]] (1921–22). 1905/06 wudawaše cyrkwinski časopis [[Wosadnik (časopis)|Wosadnik]] a 1914/15 měsačnik [[Gwězda]]. Po [[prěnja swětowa wójna|prěnjej swětowej wójnje]] postara so wo znowawudawanje delnjoserbskeje literatury w rjedźe ''Serbska knigłownja'', w kotrymž wuńdźe cyłkownje 11 knihow. 1924 započa wudawać zhromadźene spisy [[Mato Kosyk|Mata Kosyka]], móžeše pak dla hospodarskeje krizy jenož tři zwjazki wozjewić. Spisa nahladnu ličbu nastawkow w nimale wšěch serbskich a wjele němskich publikaciskich organach. Nimo toho přełožowaše lyriku a prozu do delnjoserbšćiny.
Wosebje w młodych lětach wěnowaše so serbskemu rěčespytej. Spěchowany a podpěrowany wot 20 lět staršeho [[Arnošt Muka|Arnošta Muki]] staraše so wo konsolidowanje delnjoserbskeje [[syntaksa|syntaksy]] a [[prawopis]]a. K tutomu zaměrej napisa mjez druhim dwudźělnu rěčnicu ''Lehrbuch der niederwendischen Sprache. Grammatik.'' (Heidelberg 1906) a ''Übungsbuch'' (Cottbus 1911). Jeho wobšěrne mjenowědne dźěło wuńdźe po jeho smjerći jako ''Die Flurnamen des Kreises Cottbus'' (Berlin 1959). Pomhaše Arnoštej Muce při zestajenju wulkeho delnjoserbskeho słownika a pokročowaše na tutym zakładźe pozdźišo sam z přihotowanjom noweho słownika, kotryž so dla
Po zakazu nałožowanja serbskeje rěče w zjawnosći w lěće 1937 bě Šwjela z poslednim delnjołužiskim fararjom, kiž njedźiwajcy na to hač do lěta 1941 dale serbsce prědowaše. Při renowěrowanju Dešnjanskeje cyrkwje přesadźi, zo bychu so serbske napisy při emporach wobchowali.
| |||