Arnošt Černik: Rozdźěl mjez wersijomaj

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
nowa strona: '''Arnošt Černik''' ({{wrěči|de}} ''Ernst Tschernik''; * 1910, † 1988) bě serbski wučer, wědomostnik a statistikar. Po Druha swětowa wójna|druhej swětowej wó…
 
dodawk, korektury
Rjadka 1:
'''Arnošt Černik''' ({{wrěči|de}} ''Ernst Tschernik''; * [[12. junija]] [[1910]] w [[Slepo]]m, † [[27. februara]] [[1988]]) bě serbski wučer, wědomostnik a statistikar.
 
Wón narodźi so w lěće 1910 jako najmłódši syn ludoweho herca [[Kito Černik|Kita Černika]] a Hany rodźeneje Hančoc do serbskeje chěžkarskeje swójby w Slepom, hdźež tež do ludoweje šule chodźeše. Wot 1925 do 1930 studowaše na namjet profesora [[Alfons Parczewski|Alfonsa Parczewskeho]], kiž tehdy w Slepom poby, na wučerskim seminarje w [[Ostrzeszów]]je pola [[Wrócław]]a. Hač do lěta 1934 skutkowaše jako wučer na wjacorych pólskich dwurěčnych zakładnych šulach. Po nawróće do Němskeje dyrbješe w [[Berlin]]je abituru nachwatać, dokelž so pólska njepřipózna. Studowaše tam a pozdźišo w [[Kaliningrad|Kralowcu]] prawniske a statne wědomosće a zakónči studij w lěće 1940 jako diplomowy ludowy hospodar.
Po [[Druha swětowa wójna|druhej swětowej wójnje]] studowaše w [[Pólska|Pólskej]], dyrbješe so pak w lěće 1948 kaž wšitcy serbscy studenća z wukraja do [[Łužica|Łužicy]] nawróćić. W lětomaj 1954/55 přewjedźe jako sobudźěłaćer [[Domowina|Domowiny]] resp. [[Institut za serbski ludospyt|Instituta za serbski ludospyt]] wobšěrnu demografisko-statistisku zběrku w [[Hornja Łužica|Hornjej]] a [[Delnja Łužica|Delnjej Łužicy]], zo by ličbu [[Serbja|Serbow]] wuslědźił. Tajke slědźenje bě před nim k prěnjemu razej [[Arnošt Muka]] we 1880tych lětach přewjedł. Jeho wuslědki buchu wot Černika systematisce zjimane a w lěće 1954 jako kniha wudate. Wuslědki Černikoweje statistiki sameje so w NDRskich časach z politiskich přičin oficielnje njewozjewichu, wšako bě po jeho podaćemi jenož hišće 81.000 Serbow. Hač do lěta 1959 bě Černik ze zamołwitym za wotrjad krajowěda/demografija w Instituće za serbski ludospyt.
 
Po [[Druha swětowa wójna|druhej swětowej wójnje]] studowašesteješe najprjedy na čole hospodarskeho wotrjada Domowiny, před tym zo so w [[PólskaPoznań|PólskejPoznanju]] na polu statistiki a ekonomiskeje geografije dale skwalifikowa. W meji 1947 narěči při zetkanju ze zastupnikami pólskeho knježerstwa hromadźe z [[Wojćech Kóčka|Wojćechom Kóčku]] problematiku němskorěčnych ćěkańcow z wuchodnych stronow Němskeje a jich negatiwny wliw na substancu serbskeje rěče a kultury we Łužicy. Wicepremierej a zdobom ministrej za wróćodobyte krajiny, dyrbješe[[Władysław soGomułka|Władysławej pakGomułce]], přepodaštaj memorandum Domowiny, w lěćekotrymž wabjachu za samostatnosć Serbow. W septembrje 1948 dyrbješe kaž wšitcy[[Pawoł serbscyCyž]] studenćaa z[[Anton wukrajaNawka]] po rozsudźe Domowiny do Łužicy nawróćić. 1950 promowowaše wo hospodarskim a demografiskim połoženju we Łužicy. 1950/51 běše z wučerjom na nowozałoženej [[ŁužicaSerbska wyša šula|ŁužicySerbskej wyšej šuli]] nawróćićw [[Budyšin]]je. W lětomaj 1954/55 přewjedźe jako sobudźěłaćer [[Domowina|Domowiny]] resp. [[Institut za serbski ludospyt|Instituta za serbski ludospyt]] wobšěrnu demografisko-statistisku zběrku w [[Hornja Łužica|Hornjej]] a [[Delnja Łužica|Delnjej Łužicy]], zo by ličbu [[Serbja|Serbow]] wuslědźił. Tajke slědźenje bě před nim k prěnjemu razej [[Arnošt Muka]] we 1880tych lětach přewjedł. Jeho wuslědki buchu wot Černika systematisce zjimane a w lěće 1954 jako kniha wudate. Wuslědki Černikoweje statistiki sameje so w NDRskich časach z politiskich přičin oficielnje njewozjewichu, wšako bě po jeho podaćemi jenož hišće 81.000 Serbow. Hač do lěta 19591958 bě Černik ze zamołwitym za wotrjad krajowěda/demografija w Instituće za serbski ludospyt. Wot 1959 bydleše w Berlinje.
 
Arnošt Černik bě na dźowki a dweju synow.
 
== Literatura ==
* Ernst Tschernik: ''Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung.'' Akademie-Verlag, Berlin 1954 [wuslědki Mukoweho slědźenja]
* Ludwig Elle: ''Sprachenpolitik in der Lausitz.'' Domowina-Verlag, Bautzen 1995 [wuslědki Černikoweho slědźenja jako přiwěšk]
 
== Žórłe ==
* Piotr Pałys: ''Přinošk k biografiji Arnošta Černika.'' W: [[Rozhlad|Rozhledźe]] 2/2014 [lětnik 64], str. 34–37
* Irena Šěrakowa: ''Što je znate wo dr. Arnošće Černiku?'' W: [[Rozhlad|Rozhledźe]] 12/2013 [lětnik 63], str. 30–33
 
{{DEFAULTSORT:Černik, Arnošt}}
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije