Wikipedija

Marja Kubašec: Rozdźěl mjez wersijomaj

Stawizny wersijow interaktiwnje přepytać
← Předchadna změnaPřichodna změna →
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
WizuelnyWikitekst
+ wobraz
Mikławš (diskusija | přinoški)
1.996 Bearbeitungen
dodawk
Rjadka 1:
[[Dataja:Kubasec Marja SKA NII 1B Wupokaz CSR 001.jpg|thumb|upright|Marja Kubašec (1890–1976)]]
 
'''Marja Kubašec''' (* [[7. měrca]] [[1890]] w [[Chasow]]je; † [[13. apryla]] [[1976]] w [[Budyšin]]je) bě spisowaćelka a prěnja serbska wučerka.
 
== Žiwjenje ==
WonaMarja Kubašec narodźi so jako dźowka žiwnosćerja a bura w Chasowje a wopyta po [[Radwor|Radworskej]] ludowej šuli wot 1902 do 1909 gymnazij w [[Erfurt|Erfurće]]. 1909W nastupalěće swoje1909 prěnje wučerske městnonastupi w [[Duisburg]]u. Wprěnje lěćewučerske 1911městno a nawróći so 1911 do Łužicy[[Hornja nawróći,Łužica|Łužicy]]. hdźežTu běběše hač do 1925 z wučerku w [[Chrósćicy|Chrósćicach]]., Mjezmjez 1925 a 1938 skutkowaše na srjedźnej šuli w [[Połčnica (město)|Połčnicy]] a wot 1938hač do 1945 we [[Wulke Rědorjecy|Wulkich Rědorjecach]]. Po [[Druha swětowa wójna|druhej swětowej wójnje]] soskutkowaše znowaKubašec dospočatnje, Serbowčłonstwa poda[[NSDAP]] adla, dźěłašeza najprjedyznowazałoženu [[Domowina|Domowinu]] (čłonka zwjazkoweho předsydstwa) a wuwučowaše při serbskimajserbskej šulomajludowej uniwersiće. W lěće 1949 bu wona zaso jako wučerka w [[RadworBudyšin]]juje přistajena a Budyšinje,dźěłaše předwot tymlěta zo1952 stajako sodocentka zza docentkuserbsku a němsku literaturu při [[Serbski wučerski wustaw|SerbskehoSerbskim wučerskehowučerskim wustawawustawje]] (1952–56)w Radworju resp. Ww lěće[[Mały Wjelkow|Małym Wjelkowje]]. Wot 1956 podaběše sowona najako wuměnkarka a spisowaćelka w Chasowje wuměnkžiwa.
 
Nawróćiwši so do Łužicy, sta so Kubašec 1911 z čłonku [[Maćica Serbska|Maćicy Serbskeje]]. Pod wliwom [[Arnošt Muka|Arnošta Muki]] a [[Ota Wićaz|Oty Wićaza]] započa so po [[Prěnja swětowa wójna|prěnjej swětowej wójnje so]] za serbske narodne hibanje angažować. WotW tutym času redigowaše dźěćacy časopis [[Raj]], wot 1920 do 1922 běše z redaktorkunowinsku časopisapřiłohu [[Serbski student]] a přinošowaše k prěnim serbskim čitankam wyšeho schodźenka. Zdobom nastachu w 1920tych lětach jeje prěnje swójske literarne dźěła, kaž nowela ''Wusadny'' a(1922/23 wjacorew dźiwadłowečasopisu hry[[Łužica za(časopis)|Łužica]]) dźěćiabo adźiwadłowa młodostnychhra kaž''Chodojta'' tež(prapremjera zana dorosćenych50. [[Schadźowanka|Schadźowace]] 1925 w Chrósćicach). Za čas swojeho skutkowanja na němskimaj šulomaj w Połčnicy a Wulkich Rědorjecach pisašenastachu tež někotre němske hry. Nimo toho přełoži mnoho hrow za dźěći a dorosćenych z čěšćiny a pozdźišo tež z rušćiny.
 
Po druhej swětowej wójnje přistupi Marja Kubašec 1947 [[Koło serbskich spisowaćelow|Kołu serbskich spisowaćelow]] a 1954 Zwjazkej spisowaćelow [[Němska demokratiska republika|NDR]]. Nawjazujo kubłanju młodych Serbow a wozrodźenju serbskeje literatury běše wona 1964 při załoženju Serbskeho pioněrskeho dźiwadła wobdźělena, z kotrehož wuńdźe po politiskim přewróće 1990 Serbske dźěćace dźiwadło při Budyskim [[Němsko-Serbske ludowe dźiwadło|Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle]]. Jeje hra ''Wichor a słónčna pruha'' bu 1965 prěnja inscenacija dźiwadła.
Po wuswobodźenja přiwobroći so wobłukej kubłanja młodych Serbow a wozrodźenja serbskeje literatury. Jeje powědančka z powójnskeho časa zaběrachu so z dobu fašizma, nowonatwarom pozdatnje noweje towaršnosće kaž tež ze staršimi stawizniskimi temami, kaž w triologiji ''Bosćij Serbin'', zaběracej so ze serbskim wučerjom srjedź 18. lětstotka.
 
Wosebje z jeje biografijomaj wo woporomaj nacionalsocializma [[Marja Grólmusec|Mari Grólmusec]] (''Hwězdy nad bjezdnom'', 1960) a [[Alojs Andricki|Alojsu Andrickim]] (''Alojs Andricki'', 1967), ale tež z historiskej trilogiju wo serbskim kutowym wučerju 18. lětstotka ''Bosćiju Serbinje'' namaka Kubašec wulki wothłós. Nimo toho přełoži wona mnoho hrow z [[čěšćina|čěšćiny]] a pozdźišo tež z [[rušćina|rušćiny]]. Tež jeje twórby so zdźěla do němčiny, čěšćiny, [[pólšćina|pólšćiny]] a [[bołharšćina|bołharšćiny]] přełožichu.
Marja Kubašec bě z aktiwnej čłonku wjacorych serbskich towarstwow, tak hižo wot 1911 ze sobustawom [[Maćica Serbska|Maćicy Serbskeje]] a po wójnje mnohe lěta čłonka zwjazkoweho předsydstwa [[Domowina|Domowiny]]. W lěće 1962 bu wuznamjenjena z [[Myto Ćišinskeho|Mytom Ćišinskeho]], 1966 z Literarnym mytom Domowiny a 1975 z Medalju Johannesa R. Bechera.
 
W lěće 1962 bu Marja Kubašec z [[Myto Ćišinskeho|Mytom Ćišinskeho]], 1966 z Literarnym mytom Domowiny a 1975 z Medalju Johannesa R. Bechera wuznamjenjena.
 
== Twórby (wuběr) ==
* ''Wusadny.'' Smoler, Budyšin 1925.
* ''Khodojta. Hra w třoch jednanjach.'' Smoler, Budyšin 1926.
* ''Jakub Bart Ćišinski. ZBasnik jeho žiwjenjamłodźiny a dźělapřichoda k wotkryću jeho pomnika w Pančicach 18 sept. 19491856-1909.'' [[LNDLudowe nakładnistwo Domowina]], Budyšin 1949.
* ''Koło časow. Wubrana zběrka powědančkow.'' LNDLudowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1959.
* ''Hwězdy nad bjezdnom.'' Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1960.
* ''Ptače worakawstwa a druhe powědančka.'' LNDLudowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1961
* ''Bosćij Serbin. Historiski roman.''
* ''Bosćij Serbin. Historiski roman.'' Trilogija, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1963, 1964 a 1965.
:Dźěl. 1. LND 1963
* ''Alojs Andricki.'' LNDLudowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1967.▼
:Dźěl. 2. LND 1964
* ''Lěto wulkich wohenjow. Historiski roman.'' DźělLudowe 1.nakładnistwo LNDDomowina, Budyšin 1970.▼
:Dźěl. 3. LND 1965
▲* ''Alojs Andricki.'' LND 1967
▲* ''Lěto wulkich wohenjow. Historiski roman.'' Dźěl 1. LND 1970
 
== Literatura ==
* [[Trudla Malinkowa]]: ''A znowa maš so rozsudźić. Žiwjenski wobraz Marje Kubašec.'' Budyšin: [[Ludowe nakładnistwo Domowina]], Budyšin 1990.
 
== ŽórłoŽórle ==
* Dietrich Scholze-Šołta : [http://saebi.isgv.de/biografie/Maria_Kubasch_(1890-1976) „Kubašec (Kubasch), Marja (Maria)”]. W: ''Sächsische Biografie'', wudawane wot Instituta für Sächsische Geschichte und Volkskunde e.V., wobdźěłane wot Martiny Schattkowskeho {{ref-de}}▼
{{Nbs|Ju|Kubašec, Marja|315slsl.}}
== WotkazyWotkazaj ==
* {{PND|118938304}} {{ref-de}}
* [http://www.slavistik-portal.de/datenpool/sorbib-db.html?field=any&query=marja%20kubasec Literatura wot Marje Kubašec] w Serbskej bibliografiji {{ref-de}}
* [http://www.sorbisches-gymnasium.de/projekt1/index1.html Literarny projekt 2007] – Serbski gymnazij Budyšin: [http://www.sorbisches-gymnasium.de/projekt1/Autoren/marja_kubasec.html Marja Kubašec] {{ref-hsb}}
▲* Dietrich Scholze-Šołta : [http://saebi.isgv.de/biografie/Maria_Kubasch_(1890-1976) „Kubašec (Kubasch), Marja (Maria)”]. W: ''Sächsische Biografie'', wudawane wot Instituta für Sächsische Geschichte und Volkskunde e.V., wobdźěłane wot Martiny Schattkowskeho {{ref-de}}
* Ludowe nakładnistwo Domowina (LND): [http://www.domowina-verlag.de/hs/awtorojo/58-kubasec-marja Marja Kubašec] {{ref-hsb}}
 
{{DEFAULTSORT:KubasecKubašec, Marja}}
[[Kategorija:Žona]]
[[Kategorija:Serbski spisowaćel]]
[[Kategorija:Wučer]]
[[Kategorija:Wosoba (Chrósćicy)Maćicar]]
[[Kategorija:Wosoba (Radwor)]]
[[Kategorija:Rodź. 1890]]
[[Kategorija:Zemr. 1976]]
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije