Malešanska cyrkej: Rozdźěl mjez wersijomaj

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Mikławš (diskusija | přinoški)
Keine Bearbeitungszusammenfassung
Rjadka 1:
[[Dataja:Malešecy_Cyrkej_7.JPG|thumb|MalešanskaEwangelska cyrkej z knježim domom w pozadkuMalešecach]]
[[Dataja:Malešecy Cyrkej 4.JPG|thumb|Cyrkwinska łódź z pišćelemi]]
 
'''Malešanska cyrkej''' je ewangelsko-lutherski Boži dom přina nawsyNawsy wosrjedźw [[Malešecy|MalešecMalešecach]]., Wonakotraž natwariběše so w lěće [[1716]] natwariła.
 
Hač do prěnjeje połojcy 20. lětstotka prědowaše so w Malešecach [[Serbšćina|serbsce]] a [[Němčina|němsce]]. W lěće 1900 mějachu we wosadźe 1803 komunikantow, z nich 1645 serbskich a 149 němskich.
 
== Stawizny ==
Na Malešanskej nawsyNawsy steješe hižo předdo 1600 wo wjele mjeńša tykowana a ze šindźelemi kryta cyrkej,. kotražTuta sosi kažz farafaru, šulašulu a wjele chěžow pola wulkeho wohnjachěžemi dnja [[12. apryla]] [[1715]] wotpali. Nowy cyrkwinski twar z drjewjanej wěžu bu w lěće [[1716]] na samsnym městnje natwarjeny a hišće 11. nowembra samsneho lěta poswjećeny. Nowonatwar spěchowaše so wot knjeza Christopha Ernsta von Gersdorfa z Plusnikec a wjele dalšich wosadnych. Dnja 24. awgusta 1717 so wot Budyskeho zwonylijerja Christiana Copinusa zhotowjenej wulki a mały zwón horjepřiprawištej. sćahnyštej,Dalši srjedźny zwón z dźěłarnički Michaela Weinholdta z [[Drježdźany|Drježdźan]] slědowaše hakle 21. septembra 1730. Cyrkej wobhrodźaca murja natwari so w lěće 1732.
 
Po [[Bitwa pola Bukec|bitwje pola Bukec]] w [[Sydomlětna wójna|Sydomlětnej wójnje]] běchu pruscy wojakiwojacy w cyrkwi zakwartěrowanizaměstnjeni. W běhu [[Bitwa pola Budyšina|bitwy pola Budyšina]] w meji 1813 bu Boži dom drje wot někotrych kanonowych kulow trjecheny, ale jenož małosnadnje wobškodźeny.
 
Spočatk 20. lětstotka bě nuznje trjeba, staru wěžu wobnowić, dokelžDokelž bě podstaw zwonow mjeztym prochniwy. Wosada rozsudźi, so skónčnjespočatk za20. to, drjewjanu wěžu wottorhnyćlětstotka adrjewjana nowuwěža kamjentnuz natwarićkamjentnej daćnaruna. Zakładny kamjeń za wot Drježdźanskeho architekta Woldemara Kandlera planowany nowotwar bupołoži so [[2. meje]] [[1913]] połoženy.
 
Renowacije běchu w lětach 1836 (wěža), 1868 (cyłkowne wobnowjenje) a 1905. W lětomaj 1989/90 wobnowichu so [[kózły]].
 
== Twar a interjer cyrkwje ==
[[Dataja:Malešecy Cyrkej (podrys).jpeg|thumb|Podrys cyrkwje předdo 1913 (bjez wěže)]]
[[Dataja:Malešecy Cyrkej 5.JPG|thumb|upright|Wołtar Malešanskeje cyrkwje]]
Masiwny twar ma proste wokna z kulowatymi wobłukami a nutřka płony wjerch we wysokosći wot 7,25  m. W jednorje wuhotowanej cyrkwinej łódźi namakaja so na třoch stronach drjewjane, na stołpach stejace empory na třoch bokach a zaškleńčenenad ložesakristijomaj zak Malešanskichwoběmaj astronomaj Plusnikečanskichcyrkwineje knježichłódźe nadzaškleńčene sakristijomajlože naza woběmajMalešanske bokomaja cyrkwinejePlusnikečanske łódźeknjejstwo. Na wobłoženjomaj knježejuknjejstwoweju ložow su wopony w Malešecach knježacych zemjanskich rodow von Gersdorff, von Friesen, von Metzradt a von Schall-Riaucour.
 
W cyrkwi je dohromady městno za 455 wěriwych we łódźi a dalšich 185 na emporach a 25 w ložomaj.
Wołtarnišćo leži schodźenk wyši hač dołha łódź. Srjedźišćo Božeho domu je hač do wjercha sahacy běło-złoty wołtar z klětku, kotryž bu w lěće [[1709]] wot [[Budyšin|Budyskeho]] rězbarja Theodora Pauseweina zhotowjeny. Na durjach ke klětce je Bóh Wótc ze swětowej kulu w rukomaj zwobraznjeny. Nad zwukowej třěšku trónuje na mróčelemi [[Jězus Chrystus]] a nad nim Swjaty duch w podobje hołbja wosrjedź pruhoweho wěnca.
 
Wołtarnišćo leži schodźenk wyšiwyše hač dołha łódź. Srjedźišćo Božeho domu je hač do wjercha sahacy běło-złoty wołtar z klětku, kotryž bu w lěće [[1709]] wot [[Budyšin|Budyskeho]] rězbarja Theodora Pauseweina zhotowjeny. Na durjach ke klětce je Bóh Wótc ze swětowej kulu w rukomaj zwobraznjeny. Nad zwukowej třěšku trónuje na mróčelemi [[Jězus Chrystus]] a nad nim Swjaty duch w podobje hołbja wosrjedź pruhoweho wěnca.
Naprawo wot wołtarja wisatej wopomnjenskej tafli, wěnowanej woporam swětoweju wójnow z Malešanskeje wosady. Z doby natwara cyrkwje pochadźa cynowa dupa, na kotrejž je napisane ''Anno 1717'', tři hrona a mjeno ''Hanſs Benad von Jeſsniz''. W přizemju wěže namaka so narowny pomnik fararja Hadama Zachariasa Šěracha.
 
Naprawo wot wołtarja wisatej wopomnjenskej tafli, wěnowanej woporam swětoweju wójnow z Malešanskeje wosady. Z doby natwara cyrkwje pochadźa cynowa dupa, na kotrejž je napisane ''Anno 1717'', tři hrona a mjeno ''Hanſs Benad von Jeſsniz''. W přizemju wěže namaka so narowny pomnik fararja Hadama Zachariasa Šěracha.
W cyrkwi je městno za 455 wěriwych we łódźi a dalšich 185 na emporach a 25 w ložomaj.
 
Zwony z lěta 1949 běchu po poł lětstotku pod dźěratej třěchu cyrkwineje wěže tak wobškodźene, zo móžachuhodźachu so jenož hišće wužiwać dwaj wote třochwužiwać. Tuž załoži so w nowembrje 2010 towarstwo k zběranju darow za wobstaranje nowych zwonow. Zhotowjenje, transport a montaža płaćachu dohromadycyłkownje 145.000 eurow. Dnja 3. nowembra 2013 zwonichu nowe zwony z němsko-serbskimi napismami k prěnjemu razej.<ref>[http://www.glocken-malschwitz.de/index.php?option=com_content&view=article&id=49&Itemid=55]</ref>
 
== Wosada ==
Spočatk 17. lětstotka słušachu k Malešanskej wosadźe wjeski [[Plusnikecy]], [[Dobrošecy]], [[Brězynka (Malešecy)|Brězynka]] a wudwor [[Mała Dubrawa]] z cyłkownje někak 1.400 wosadnymi. Pozdźišo přizamknychu so [[Ješicy]], [[Chwaćicy]] a [[Křiwa Boršć]]. Poprawom ke katolskej wosadźe swj. Mikławša w Budyšinje słušacy [[Delnja Hórka|Delnjohórčenjo]], kiž wot [[reformacija|reformacije]] do Malešec kemši chodźachu, buchu hakle 1839 oficielnje zafarowani. Po natwarje Chwaćičanskeje cyrkwje přerjadowachu so Jěšicy, Křiwa Boršć a Wulka Dubrawa do noweje susodneje wosady.
 
Hač do prěnjeje połojcy 20. lětstotka prědowaše so w Malešecach [[Serbšćina|serbsce]] a [[Němčina|němsce]]. W lěće 1900 mějachu we wosadźe 1803 komunikantow, z nich 1645 serbskich a 149 němskich.
Po natwarje noweje cyrkwje w Chwaćicach přerjadowachu so Jěšicy, Křiwa Boršć a Wulka Dubrawa do nowonastateje susodneje wosady.
 
== Fararjo ==
Zeile 37 ⟶ 35:
 
== Žórła ==
* {{BKD|31|152|147152|Malschwitz}}
* {{WdH|67|312–315|lema=Malschwitz/Malešecy}}
* Eberhard Schmitt: ''Zum 100. Jahrestag der Errichtung des Kirchturmes und anlässlich der Anschaffung von drei neuen Bronzeglocken durch die Kirchgemeinde Malschwitz im Jahre 2013.'' Oberlausitzer Verlag, Spitzkunnersdorf 2013
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije