Wersija wot 6. awgusta 2014, 20:56 wobdźěłać Mikławš (diskusija \| přinoški) 1.996 Bearbeitungen S prawopis: romsko-kat... ← Předchadna změna		Wersija wot 4. januara 2015, 19:21 wobdźěłać cofnyć Mikławš (diskusija \| přinoški) 1.996 Bearbeitungen dodawk Přichodna změna →
Rjadka 1: ~~\| wobraz=~~ [[Wobraz:Jakub Bart-Ćišinski.jpg\|thumb\|Jakub Bart-Ćišinski]]▼ ~~{{Infokašćik wosoby~~ '''Jakub Bart''', po 1884 '''Jakub Bart-Ćišinski''' (* [[20. awgusta]] [[1856]] w [[Pančicy-Kukow\|Kukowje]]; † [[16. oktobra]] [[1909]] w [[Pančicy-Kukow\|Pančicach]]) bě wuznamny hornjoserbski basnik, spisowaćel, redaktor a romsko-katolski duchowny. Wón płaći jako „klasikar“ serbskeje literatury. \| Mjeno = Jakub Bart-Ćišinski▼ ▲\| wobraz= [[Wobraz:Jakub Bart-Ćišinski.jpg\|thumb]] ~~\| Wopisanje =~~ ~~\| datum narodźenja = 20. awgusta 1856~~ ~~\| ródna wjes = [[Pančicy-Kukow\|Kukow]]~~ ~~\| datum zemrěća= 16. oktobra 1909~~ ~~\| městno zemrěća= [[Pančicy-Kukow\|Pančicy]]~~ }} ==Žiwjenje== '''Jakub Bart-Ćišinski''' (poprawom ''Jakub Bart''; * [[20. awgusta]] [[1856]] w [[Pančicy-Kukow\|Kukowje]], † [[16. oktobra]] [[1909]] w [[Pančicy-Kukow\|Pančicach]]) bě wuznamny hornjoserbski basnik, spisowaćel, redaktor a romsko-katolski duchowny. Syn małoburja wopyta mjez 1862 a 1869 Kukowsku klóštersku šulu, do 1871 tachantsku šulu w [[Budyšin]]je a wot toho do 1878 němski gymnazij w [[Praha\|Praze]]. Po tym studowaše tam wot 1878 do 1881 [[teologija\|teologiju]]. Za čas swojeho dźesaćlětneho přebywanja w Praze bě wón wukubłanc [[Serbski seminar\|Serbskeho seminara]] a z čłonom studentskeho zjednoćenja „[[Serbowka]]“. Jakub Bart narodźi so jako syn žiwnosćerja a małobura Michała Barta w Kukowje. Po wopyće Kukowskeje klóšterskeje šule 1862 do 1869, tachantskeje šule a preparandy katolskeho wučerskeho wustawa w [[Budyšin\|Budyšinje]] 1869 do 1871, kubłaše so Bart na němskim Małostronskim gymnaziju w [[Praha\|Praze]]. Po tym, zo wotpołoži 1878 abituru studowaše hač do lěta 1881 teologiju na Praskej uniwersiće. W Praze běše Bart chowanc [[Serbski seminar\|Serbskeho seminara]] a zdobom čłon studentskeho towarstwa [[Serbowka]], kotrejež starši wot lěta 1877 běše. Bart załoži zhromadnje z [[Arnošt Muka\|Arnoštom Muku]] a [[Jan Arnošt Holan\|Janom Arnoštom Holanom]] 1875 w [[Chrósćicy\|Chrósćicach]] tradiciju [[Schadźowanka\|Schadźowanki]] a nastorči wudawanje zhromadźenych spisow [[Handrij Zejler\|Handrija Zejlerja]]. Wot lěta 1877 do 1881 běše wón z redaktorom [[młodoserbske hibanje\|młodoserbskeho]] časopisa [[Lipa Serbska]]. W lěće ~~1875~~1881 bědyrbješe Bart ~~sobuzałožer~~swoju ~~[[Schadźowanka\|Schadźowanki]]~~jednolětnu wojersku słužbu w Budyšinje wukonjeć a bu 27. Weměrca ~~Łužicy~~1883 ~~skutkowaše~~na ~~jako~~měšnika wuswjećeny. Jako kapłan skutkowaše na wjacorych městnach, spočatnje w [[Ralbicy\|Ralbicach]], 1884 w [[Radwor\|Radworju]], a1887 w [[Šěrachow~~\|Šěrachowje~~]].je ~~Wot~~a 1888 dow ~~1896~~[[Drježdźany\|Drježdźanach]], ~~dźěłaše~~hdźež ~~wón jako kapłan~~běše za serbskich, čěskich a pólskich wobydlerjow napři ~~[[Drježdźany\|Drježdźanskej]]~~Dwórskej ~~katedrale~~cyrkwi zamołwity. PoNawróćiwši ~~chłostanskim~~so ~~pobyće~~z pokutneho přebywanja w klóštrje w [[Zákupy\|Zákupach]] ~~sta~~w so[[Čěska\|Čěskej]], zdokal ~~kapłanom~~jeho wcyrkwinska wyšnosć 1896 pósła, přińdźe Bart za kapłana do [[Kamjenica\|Kamjenicy]]. W1901 ~~lěće~~bu ~~1903~~wón ~~slědowaše~~farski ~~pobyt~~administrator w ~~hojerni za~~ [[~~alkoholikar\|alkoholikarjow~~Radeberg]]u, njedósta pak swójsku wosadu. Po tym, zo dyrbješe 1901 w hojerni za čuwy a napičkow ~~nerwy~~we ~~chorych~~Waldernbachu we [[Westerwald\|Westerwaldźe]]źe apřebywać, ~~skónčnje~~poda ~~předčasna~~so ~~pensija~~wón wdočasnje ~~domjacej~~na ~~wsy~~wuměnk ~~Kukowje.~~a nawroći so do Kukowa. Jakub Bart-Ćišinski běše mjez literariskimi wosobinami, kotrež so wokoło mecena [[Jakub Herman\|Jakuba Hermana]] hromadźachu a zetkachu. Herman wuda wjacore zběrki basnjow Ćišinskeho w swójskim nakładźe a běše zdobom nakład kulturneho časopisa [[Łužica (časopis)\|Łužica]], kotryž Ćišinski jako wuměnkar mjez 1904 a 1909 redigowaše, přewza. Jeho twórby přełožowachu so do němčiny, čěšćiny, pólšćiny a ukrainšćiny. ~~Jakub Bart-Ćišinski bě zastupjer [[Młodoserbske hibanje\|Młodoserbskeho hibanja]] a płaći jako „klasikar“ serbskeje literatury.~~ Po přesydlenju 1907 do Pančic a přebyće 1909 we [[Worklecy\|Worklečanskej]] chorowni, zemrě Jakub Bart-Ćišinski 16. oktobra 1909 w Pančicach a bu 19. oktobra we [[Wotrow]]je pochowany. Za „wusahowace wukony na polu serbskeje kultury, wuměłstwa a wědomosće” spožči [[Załožba za serbski lud]] dwulětnje, po móžnosći na předwječoru posmjertnin Ćišinskeho ([[15. oktobra]]) ''Myto Ćišinskeho'' w klóštrje Marijina hwězda.<ref>http://stiftung.sorben.com/usf/W%20u%20s%20t%20a%20w%20k%20iMyta.pdf</ref>▼ Wot lěta 1875 běše wón sobustaw [[Maćica Serbska\|Maćicy Serbskeje]] a wot 1900 čłon Koła serbskich spisowaćelow. ==Česćowanja== ▲Za „wusahowace wukony na polu serbskeje kultury, wuměłstwa a wědomosće” spožči [[Załožba za serbski lud]] dwulětnje, po móžnosći na předwječoru posmjertnin Ćišinskeho ([[15. oktobra]]) ''[[Myto Ćišinskeho'']] w klóštrje Marijina hwězda.<ref>[http://stiftung.sorben.com/usf/W%20u%20s%20t%20a%20w%20k%20iMyta.pdf ''Wustawki Myta Ćišinskeho Załožby za serbski lud'']. Webstrona Załožby za serbski lud. Wotwołana 17. septembra 2013. {{ref-hsb}}</ref> == Twórby == ~~{{Wikisource\|Jakub Bart-Ćišinski}}~~ * ''Moje serbske wuznaće'' * ''Narodowc a wotrodźenc'' (1879) Zeile 28 ⟶ 26: == Žórła == <references/>▼ * [http://www.serbski-institut.de/cms/de/52/Biografien-zur-sorbischen-Volkskunde/?dbreqtype=list&dbsort=&dbsel_list=Person&dbperson_nr=4 Biografija na stronach Serbskeho instituta] {{ref-de}} {{Nbs\|Ma\|Bart-Ćišinski, Jakub\|39ff.}} * Dietrich Scholze: ''[http://saebi.isgv.de/biografie/Jacob_Barth_%281856-1909%29# Bart-Ćišinski (Barth), Jakub (Jacob) (Pseudonyme: Ćišinski, J. B. Kukowski, Łužičan, Miliduch).]'' W: ''Sächsische Biografie.'' Institut für Sächsische Geschichte und Volkskunde e.V. (wud.), wobdźěłała Martina Schattkowsky. {{ref-hsb}} ▲<references/> ==Wotkaz== ▲{{Wikisource\| ~~Mjeno =~~ Jakub Bart-Ćišinski}} * [http://www.sgs-panschwitz-kuckau.de/unsere-schule/cisinski.html Žiwjenorys Jakuba Barta-Ćišinskeho] na webstronje serbskeje zakładneje šule „Šula Ćišinskeho“ w Pančicach-Kukowje {{DEFAULTSORT:Bart-Ćišinski, Jakub}}

Jakub Bart-Ćišinski: Rozdźěl mjez wersijomaj