Mozilla Firefox: Rozdźěl mjez wersijomaj

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Michawiki (diskusija | přinoški)
Mikławš (diskusija | přinoški)
přiměrjenje wobsaha, aktualizacija
Rjadka 1:
{{Infokašćik Softwara
|Logo = [[Dataja:Mozilla Firefox- logo 2013.svg|100px|Logo Mozilla Firefox]]
|Mjeno = Mozilla Firefox
|Screenshot = [[Dataja:Mozilla Firefox 29 Windows 8.1.png|230px]]
|Wopisanje = Mozilla Firefox 29.0 pod Windows 8.1
|Zhotowjer = [[Mozilla Foundation]]
|AktualnaWersija = 31.0<ref>[http://www.mozilla.org/en-US/firefox/31.0/releasenotes/ PřispomnjenkiPřispomnjenja wok aktualnej wersiji.] Wotwołana, 3. awgusta 2014. {{ref-en}}</ref>
|AktualnaWersijaDatum = 22. julija 2014
|AktualnaWersija2 =
Rjadka 11:
|TestowaWersija = 32.0 beta 1
|TestowaWersijaDatum = 23 julija 2014
|DźěłowySystem = [[Linux]], [[Mac OS X]], [[Microsoft Windows|Windows]], a.&nbsp;dr.
|Kategorija = [[Syćowy wobhladowak|webowy wobhladowak]]
|Licenca = [[:de:Mozilla Public License|MPL]]/[[:de:GNU General Public License|GPL]]/[[:de:GNU Lesser General Public License|LGPL]] trójna licenca
|Hornjoserbsce = haj (wersija 31.0)
|WeboweSydło = [http://firefoxwww.sorbzillamozilla.deorg/hsb/firefox/new/ hornjoserbski Firefoxwww.mozilla.org/firefox]
}}
}}[[Dataja:Firefox_29.0_on_Windows_8.png|right|230px]]
 
'''Mozilla Firefox''' [{{IPA|moʊˈzɪlə ˈfaɪɹfɑks}}], krótko tež jenož ''Firefox'' mjenowany, je swobodny [[Syćowy wobhladowak|webowy wobhladowak]], kotryž je z [[Mozilla-Projekt|Mozilla-projekta]]. wušołWón so w septembru 2002 wozjewi a słušeše w septembru 2013 ze swětowym wičnym podźělom wot něhdźe 18 procentow k třom najčasćišo wužiwanym webowym wobhladowakam.<ref>[http://de.statista.com/statistik/daten/studie/157944/umfrage/marktanteile-der-browser-bei-der-internetnutzung-weltweit-seit-2009/ Wične podźěle webowych wobhladowakow wot 2009.] Wotwołana, 3. awgusta 2014. {{ref-de}}</ref> Wot wersije 31.0 wuńdźe Firefox tež w [[hornjoserbšćina|hornjoserbšćinje]].
 
== Stawizny ==
 
W lěće 2004 rozsudźichu so wuwiwarjo programoweje zběrki [[Mozilla Application Suite]], zo swoju strategiju změnja. Přičina běše mj. dr. rozsud firmy [[Apple]] swój wobhladowak [[Safari (wobhladowak)|Safari]] na druhim techniskim zakładźe wuwiwać.
 
Mjeztym zo běchu wuwiwarjo suity Mozilla najprjedy wotpohladali, po móžnosći wšě wažne internetne funkcije kaž webowy [[Syćowy wobhladowak|wobhladowak]], [[E-mejl|e-mejlowy]] program, [[adresnik]] a [[HTML-Editor]] w jednym programowym pakćiku (Mozilla Application Suite) zjednoćić, so tola wšitke programowe komponenty k samostatnym programam wuwichu. Tute měli so přez spěšniše startowanje, snadniše wućeženje składowaka a krótši ličenski čas wuznamjenić.
[[HTML-Editor]] w jednym programowym pakćiku (Mozilla Application Suite) zjednoćić, mějachu nětko mysle, dotalniše programowe komponenty bywšeje suity Mozilla k samostatnym programam wuwić. Tute měli so přez spěšniše startowanje a snadniše wućeženje składowaka a krótši ličenski čas wuznamjenić.
 
Funkciju weboweho wobhladowaka přewza Mozilla Firefox. Z e-mejloweje komponenty nasta program z mjenom [[Mozilla Thunderbird]], HTML-editor bu k programej [[Nvu]] dale wuwity a skónčnje nasta kalendrowy program [[Mozilla Sunbird]], kotryž jako jenička mjez tutymi nětčišimi samostatnymi programami prjedy njeběše standardny wobstatk suity Mozilla njeběše, ale jenož programowe rozšěrjenje, kotrež dyrbješe so přidatnje instalować. Za Mozilla Application Suite 1.7 su nětko jenož wěstotne aktualizacije. Wot 2005 so nowa suita aplikacijowprogramow pod mjenom [[SeaMonkey]] dale wuwiwa.
 
== Funkcije a wosebitosćekajkosće ==
RunjeKaž takMozilla kažApplication MozillaSuite wužiwa Firefox tak mjenowanu Gecko Rendering Engine, modul za zwobraznjenje stronow we [[Wopisanska rěč|wopisanskimaj rěčomaj]] [[Hypertext Markup Language|HTML]]-stronow a na [[XMLExtensible User InterfaceMarkup Language|XULXML]]. Poslednja mjenowanabazěrowanu rěč bazuje na [[ExtensibleUser MarkupInterface Language|XMLXUL]] aza słužiwuhotowanje k tworjenju [[Grafiski wužiwarski powjerch|grafiskeho wužiwarskeho powjercha]].
 
Tuchwilu so Firefox we wjace hač 80 rěčach poskići, mjez druhim tež w hornjoserbšćinje. Hornjoserbski Firefox wobsahuje nimo toho hornjoserbsku prawopisnu kontrolu.
Runje tak kaž Mozilla wužiwa Firefox tak mjenowanu Gecko Rendering Engine, modul za zwobraznjenje stronow we [[Wopisanska rěč|wopisanskimaj rěčomaj]] [[Hypertext Markup Language|HTML]] a [[XML User Interface Language|XUL]]. Poslednja mjenowana rěč bazuje na [[Extensible Markup Language|XML]] a słuži k tworjenju [[Grafiski wužiwarski powjerch|grafiskeho wužiwarskeho powjercha]].
 
Firefox skići móžnosć, zo by so přez šaty ([[jendźelšćina|jendźelsce]] ''themes'') optisce přiměrił a přez rozšěrjenja (jendźelsce ''extensions'') z dalšimi funkcijemi wudospołnił. Z rozšěrjenjemi móža so na přikład wabjenja blokować, [[phishing]] wotwobarać, myšowe gesty abo nastroje za webowych wuwiwarjow dodać. Někotre z rozšěrjenjow eksistuja oficielnje abo njeoficielnje z hornjoserbskim přełožkom.<ref>[http://www.sorbzilla.de/pridatki/pridatkiff.htm Hornjoserbske rozšěrjenja za Firefox.] Wotwołana, 3. awgusta 2014. {{ref-de}}</ref> Firefox podpěruje [[Tabbed Browsing]], štož woznamjeni zwobraznjenje wjacorych webowych stronow na [[Registrowa karta|registrowych rajtarkach]] (jendźelsce ''tabs'') jedneho wokna. Nimo toho je [[RSS]] we formje ''dynamiskich zapołožkow'' móžno. Tute zapołožki aktualizuja so při startowanju wobhladowaka a hodźa so kaž rjadowaki wužiwać. Wužiwar widźi tuž stajnje aktualne zapiski powěsćoweje strony abo [[Weblog|webloga]] na jedyn pohlad.
Firefox skići móžnosć, zo by so přež šaty (jendź. ''themes'') optisce słodej wužiwarja přiměrił a jón z rozšěrjenjemi (jendź. ''extensions'') wo ličbne funkcije rozšěrił (na přikład [[myšowe gesty]], podpěru za [[GMail]], [[Adblock|blokowanje wabjenja]], wotwobaranje kradnjenja datow (jendź. [[Phishing]]), [[Weblog|blogowanje]], nastroje za [[Webowy wuwiwar|webowych wuwiwarjow]], [[Caret Browsing]] a mnoho wjace).
 
Firefox tež [[Tabbed Browsing]] podpěruje, t. j. zwobraznjenje wjacorych webowych stronow na [[Registrowa karta|registrowych rajtarkach]] (jendž. ''tabs'') w jednotliwym woknje.
 
Nimo toho je [[RSS]] we formje ''dynamiskich zapołožkow'' móžno. Tute zapołožki aktualizuja so při startowanju wobhladowaka a hodźa so kaž rjadowaki wužuwać. Tak wužiwar přeco aktualne zapiski powěsćoweje strony abo [[Weblog|webloga]] na jedyn pohlad widźi.
 
Firefox je we wjacorych rěčach, mjez nimi tež hornjoserbšćina. Hornjoserbska wersija pak oficielna njeje. Aktualna hornjoserbska wersija je 31.0.
 
== Dalše kajkosće ==
 
=== Rozšěrjenja ===
Za Firefox eksistuja rozšěrjenja w bohatej ličbje, kotrež Firefox wo nowe funkcije wudospołnjeja. Tute rozšěrjenja namakaće na stronje [http://addons.mozilla.org addons.mozilla.org].
 
Su tež někotre rozšěrjenja z hornjoserbskim přełožkom, hlej [http://www.sorbzilla.de/pridatki/pridatkiff.htm sorbzilla.de]. Při rozšěrjenjach, kotrež su na [http://www.sorbzilla.de/pridatki/pridatkiff.htm sorbzilla.de] pod 1a nalistowane ("Rozšěrjenja, kotrychž přełožk je oficielny"), je hornjoserbski přełožk tež we wotpowědnym rozšěrjenju na [https://addons.mozilla.org addons.mozilla.org] wobsahowany. Tajke rozšěrjenja mógu so tuž wot [http://www.sorbzilla.de/pridatki/pridatkiff.htm sorbzilla.de] kaž tež wot [http://addons.mozilla.org addons.mozilla.org] sćahnyć. Nimo toho su na [http://www.sorbzilla.de/pridatki/pridatkiff.htm sorbzilla.de] někotre přełožki za rozšěrjenja, kotrychž hornjoserbski přełožk hišće njeje oficielny ("Rozšěrjenja, kotrychž přełožk njeje oficielny"). Za tute rozšěrjenja njemóžeće hornjoserbski přełožk wot addons.mozilla.org sćahnyć.
 
Wot krótkeho časa je tež móžno, hornjoserbski rěčny pakćik wot oficielneho sydła [https://addons.mozilla.org/de/firefox/addon/upper-sorbian-language-pack/ addons.mozilla.org] sćahnyć. Dźiwaj pak na to, za kotru wersiju Firefox rěčny pakćik je mysleny. Najnowša wersija rěčneho pakćika je na spočatku jenož na [https://addons.mozilla.org/de/firefox/addon/upper-sorbian-language-pack/versions/ podstronje z wersijami], dokelž so nowe wersije rozšěrjenja najprjedy wot zamołwitych sobudźěłaćerjow sydła addons.mozilla.org přepruwuja. Hakle potom pokazuje so aktualny rěčny pakćik na hłownej stronje [https://addons.mozilla.org/de/firefox/addon/upper-sorbian-language-pack/ rěčneho pakćika].
 
=== Prawopis ===
Firefox wobsahuje prawopisnu kontrolu. Originalny jendźelski Firefox wobsahuje jenož prawopisnu konprolu za amerisku jendźelšćinu. Hornjoserbski Firefox wobsahuje nimo toho němsku a hornjoserbsku prawopisnu kontrolu.
 
Nimo toho móžeš prawopisnu kontrolu wot [https://addons.mozilla.org/de/firefox/addon/upper-sorbian-spelling-diction/ addons.mozilla.org] sćahnyć.
 
=== Pytanske tykače ===
Pytanske tykače zmóžnjeja pytanje z pomocu wšelakich pytanskich programow. Standardne pytanske tykače w Firefoxu su za pytanje w Google, Yahoo, Ebay, Amazon, Answers a Creative Commons. Hornjoserbski Firefox wobsahuje nimo toho pytanje w hornjoserbskej Wikipediji.
 
== Podpěrowane platformy ==
Firefox je za wjele [[kompjuterowe systemymy|kompjuterowych systemow]]. Firefox steji za [[Dźěłowy system|dźěłowe systemy]] ''[[Windows|Microsoft Windows]]'' (wot [[Microsoft Windows 98|Windows&nbsp;98]]XP)'', ''[[Linux]]'', ''[[OS/2]]'' (tež ''[[eComStation]]'') a ''[[Mac OS X|Mac&nbsp;OS&nbsp;X]]'' k dispoziciji. Minimalne systemowe wuměnjenja za wersije 1.0, 1.5 und 2.0 su poPo podaćach zhotowjerja poruči so za Windows/Linux: [[Intel Pentium 4]], 233&nbsp;MHzkotryž [[SSE2]] podpěra, 64512&nbsp;MB [[Bytedźěłowy skład|MBRAM]] [[Randoma Access200&nbsp;MB Memoryskłada .28RAM.29na [[kruta tačel|RAMkrutej tačeli]]. ZaWerzije za Mac: sej [[G3 (Prozessor)Intel|G3Intel x86-procesor]] za w.tohorunja 512&nbsp;1.0:MB [[dźěłowy skład|RAM]] a 64200&nbsp;MB, w.składa 1na [[kruta tačel|krutej tačeli]] žadaja.5<ref>[http:/2/www.mozilla.org/en-US/firefox/15.0/system-requirements/ Mozilla Firefox 15 System Requirements.] W: 128&nbsp;MBmozilla.org. RAMWotwołana 3. awgusta 2014. {{ref-en}}</ref>
 
Po zwadźe mjenow dla mjez Debianom[[Debian]]om a Mozillu wo wuměnjenjach wužiwanja za [[Marka (prawniski škit)|marki]] wot Mozilla dósta Firefox w Debianje přichodnje mjeno ''Iceweasel''. Druhe produkty tworoweho znamjenja Mozilla dóstachu tohorunja nowe mjena, kotrež so wšě z ''Ice'' započinaja.
 
== Hlej tež ==
 
[[Syćowy wobhladowak]]
 
Zeile 70 ⟶ 45:
<references/>
 
== Eksterne wotkazyWotkazy ==
* [https://www.mozilla.org/hsb/firefox/new/ Mozilla Firefox hornjoserbsce] - oficielna sćehnjenskahornjoserbska stronawebstrona Mozilla{{ref-hsb}}
* [http://firefox.sorbzilla.de Firefox] na [http://www.sorbzilla.de projektowej stronje hornjoserbskich přełožkow] programow Mozilla {{ref-hsb}}
* [https://www.mozilla.org/en-US/firefox/all/ Sćehnjenje wšěch rěčow a systemow]
* [https://addons.mozilla.org/firefox/ Wjacerěčne rozšerjenja/přidatki za Firefox]
* [http://firefox.sorbzilla.de hornjoserbski Firefox na www.sorbzilla.de]
Nimo toho móžeš prawopisnu kontrolu wot* [https://addons.mozilla.org/de/firefox/addon/upper-sorbian-spelling-diction/ addons.mozilla.orgHornjoserbska prawopisna kontrola] sćahnyć.jako přidatk (add-on)
* [http://www.mozilla.org/hsb Oficielna startowa strona Mozilla hornjoserbsce]
* [http://www.mozilla-europe.org/de/products/firefox/hsb OficielneOficielna němskestartowa webowe sydło zastrona Mozilla] Firefox]{{ref-hsb}}
* [http://www.firefox-browser.de/ Webowe sydło němskeho přełožowanja, z forumom a Wiki] {{ref-de}}
* [http://www.erweiterungen.de/ Portal za němskorěčne rozšěrjenja wšěch programow Mozilla] so wjace njeaktualizuje {{ref-de}}
* [https://addons.mozilla.org/firefox/ Wjacerěčne rozšerjenja/přidatki]
* [http://www.mozilla.org/ports/os2/ Wersije za OS/2 a eComStation] - najaktualniša wersija njeje tam, jenož 3.6.8 {{ref-en}}
 
{{Nawigaciska lajsta Mozilla-programy}}
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije