Jan Ćěsla: Rozdźěl mjez wersijomaj
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
SKeine Bearbeitungszusammenfassung |
dodawk |
||
Rjadka 1:
[[Wobraz:Jan Ćěsla.png|thumb|Portret Jana Ćěsle (1840–1915).]]
'''Jan Ćěsla,''' tež '''Jan Handrik-Ćěsla''' (* [[16. decembra]] [[1840]] w [[Nowe Boranecy|Nowych Boranecach]]; † [[11. oktobra]] [[1915]] w [[Neveklov]]je w [[Čěska|Čěskej]]) bě lěkar, MUDr.<ref group="A">MUDr. je čěski a słowakski akademiski titul doktora mediciny (čěsce: ''doktor všeobecného lékařství'' abo ''doktor medicíny''; słowaksce: ''doktor všeobecného lekárstva'', ''doktor medicíny''; łaćonsce: ''medicinae universae doctor'').</ref> a serbski basnik a přełožowar.
==Žiwjenje==
Jan Ćěsla, bratr [[Michał Handrik-Ćěsla|Michała Handrika-Ćěsle]], narodźi so jako syn chěžkarja w Nowych Boranecach. Wot lěta 1846 do 1849 wopyta wón [[Radwor]]sku farsku šulu a po tym zo zo so swójba w lěće 1850 do [[Budyšin]]a přesydli, hač do 1854 tamnišu Tachantsku šulu. Jutry 1854 zastupi Jan Ćěsla so preparandy Katolskeho wučerskeho seminara w Budyšinje a wot lěta 1855 do 1862 běše wón chowanc [[Serbski seminar|Serbskeho seminara]] w [[Praha|Praze]], hdźež wopyta němski Małostronski gymnazij. Po tym přizamknje studij mediciny při Praskej uniwersiće. W tutym času wučerješe w Praskich swójbach a wopyta pak tež zhromadnje ze studentom [[Pětr Dučman|Pětrom Dučmanom]] přednoški [[Jan Evangelista Purkyně|Purkynje]]. W lěće 1870 spisa swoju promociju a běše praktikant w chorowni w Praze. Wot lěta 1870 hač do 1915 skutkowaše jako lěkar w čěskim Neveklovje.
==Serbske literarne skutkowanje==
W šěsćdźesatych lětach 19. lětstotka wuwi so Ćěsla pódla [[Handrij Zejler|Handrija Zejlerja]] k wusahowacemu serbskemu basnikej romantiki. Jeho twórby wozjewi mjez 1862 do 1871 přewažnje we [[Łužičan]]u, ale tež w čěskim časopisu Lumír a Hlas.<ref>Handrij Dučman: ''Pismowstwo katholskich Serbow.'' Smoler a Pjech, Budyšin 1869, str. 50sl. {{ref-hsb}}</ref> W jeho najwobšěrnišim lyrisko-episkim dźěle ''Kral Přibysław'' z lěta 1868 wobjednawa wojowanja połobskich Słowjanow wo samostatnosć. Jan Ćěsla zeserbšći mjez 1861 do 1862 jako prěni knihu ''Wowka'' [[Božena Němcová|Boženy Němcoveje]] – jeho manuskript, kotryž přepoda 1863 [[Maćica Serbska|Maćicy Serbskeje]], pak so pozdźišo zhubi. Nimo toho přełoži Jan Ćěsla čěsku wjeselohru ''Rohowin Štyrirohač'' Václava Klimenta Klicpery (originalny titul „Rohovín Čtverrohý”) z lěta 1821. Z tutej twórbu, kotraž předstaji so wot sobustawow towarstwa ''Budyska Bjesada'' a mjez druhim tež wot [[Jan Arnošt Smoler|Jana Arnošta Smolerja]], zahaji so [[2. oktobra]] [[1862]] w Budyskim hosćencu ''K złotej krónje'' tradicija serbskeho dźiwadźelenja.<ref>Jan Ćěsla: ''Rohowin Štyrirohač.'' (Předsłowo k předstajenju wot Jakuba Buka.) W: ''Časopis Towaŕstwa Maćicy Serbskeje.'' Zwjazk 15 (1862), čo. 2, str. 65–86. {{ref-hsb}}</ref> W lěće 1864 přełoži wjesne powědančko Františeka Pravdy ''Nawoženja ze štyrjomi stami'' z [[čěšćina|čěšćiny]] do [[serbšćina|serbšćiny]], kotrež jako kniha pola Donnerhaka w Budyšinje wuńdźe.
Po tym zo zastupi do powołanja, Jan Ćěsla literarisce womjelkny, zdźerži pak zwisk k serbskim kulturnym žiwjenju. Wot lěta 1873 bě Jan Ćěsla čłon Maćicy Serbskeje a wot 1910 čestny měšćan Neveklova.
==Žórła==
{{Wikisource|Jan Ćěsla}}
{{Nbs|Šě|Ćěsla, Jan|577sl.}}
* Adolf Černý: ''Nekrolog LXXV.'' W: ''Časopis Maćicy Serbskeje.'' Lětnik 68 (1915), čo. 2, str. 142–153. {{ref-hsb}}
* Adolf Černý: ''[http://archiv.ucl.cas.cz/index.php?path=ZlataPrahaII/33.1915-1916/4/47.png Jan Handrik-Ćěsla.]'' W: ''Zlatá Praha.'' Lětnik 33 (1916), čo. 4, str. 46sl. {{ref-cs}}
<references/>
==Přispomnjenje==
{{DEFAULTSORT:Cesla, Jan}}▼
<references group="A" />
[[Kategorija:Serbski spisowaćel]]▼
[[Kategorija:Maćicar]]
[[Kategorija:Muž]]
[[Kategorija:Serb]]
[[Kategorija:Rodź. 1840]]
[[Kategorija:Zemr. 1915]]
▲[[Kategorija:Muž]]
| |||