Wuhlikowy dioksid: Rozdźěl mjez wersijomaj

Wot [[industrielna rewolucija|industrielneje rewolucije]] su emisijowali do atmosfery miliony [[tona|tonow]] wuhlikoweho dioksida, ale předewšěm wokoło [[1840. lěta|lět]] dla powšitkowneho a zaindustrielneho a zatransportoweho wužića [[wuhlo|wuhla]], njesměrny producent wuhlikoweho dioksida, emisjia CO² je drastisce stupała. Po [[Druha swětowa wójna|druhej swětowej wójnje]] so je nowa industrielna rewolucija wotměwała, kotraž je nowe stupanje tutych emisijow wuskutkowała. Runje před tutymi rosćenjemi a dla specifiskich podawkow so je małke zniženja wotměwali, kaž na př. za čas [[prěnja swětowa wójna|prěnja]] a [[druha swětowa wójna|druhej swětowej wónje]], po ekonomiskej krizy lěta [[1929]], po druhej naftowej krizy <!--petrolkrizo--> lěta [[1979]] a po krizy kónčaceho<!--finonta--> [[Sowjetski zwjazk|Sowjetskeho zwjazka]]. Za čas poslednich lětdźesatkow róst bě jara wyši w [[Azija|Aziji]] dla tehdomneho spěšneho industrielneho rosta, ale hišće emisija CO² so předewšěm w hižo wuwitych krajach a předewšěm w [[Zjednoćene staty Ameriki|Zjednoćenych statach Ameriki]] wotměwać.

Praja, nimo Zjednoćenych statow Ameriki, Kanady a Japanskeje, wšě su kraje zapadneje Europy. Pad USA je kedźbyhódny, jeli wotwažuja, zo tutón kraj njeakceptuje wupjelnjować wjele mjezynarodnych zrěčenjow, kaž tón [[Protokol Kioto]] ([[1997]]). Jenož w Zjednoćenych statach Ameriki funguje wjace hač 245 milionow jězdźidłow. Zjednoćene staty Ameriki je zamołwite za 27 % emisijow, mjeztym cyła Europa jenož za 24 %. Ruska za 15 % a wuchodna Azija (Čina) za 11 %. Cyła [[Afrika]] jenož za 2'5 % a [[Južna Amerika]] za 3 %. W přerězkulapřerězku emisija CO² bu wowołowanazawinowana wot produkcije [[elektrika|elektriki]] (33 %), [[industrija|industrije]] (25 %), [[transport]]a (24 %), dom <!--hejmo--> a tepjenje (13 %) a rafinerije (5 %).