Dźamilja

Kniha Dźamilja wot Čingiza Ajtmatowa je lubosćinska novela nastata 1958. Originalna rěć knihi je kirgizisce, hewak je wona hać dotal tež we wjele tamnych rěćow wušwa. W němskej rěći wuda so tuta kniha 1960 w nakładnistwu Kultur und Fortschritt (DDR).

Kirgiziska listowa znamka: "Dźamilja"

Wobsah

15 lětny hólc Said powěda lubosćinsku stawiznu swojej swakownej Dźamilja:
Zahe hižo je dyrbjała so ženić, z mužom kotrehož poprawom njelubi, Sadyk. W druhej swětowej wójnje dyrbješe wón sobu na frontu (pod nawodom ruskich), a dołho Dźamilja jeho njewidźeše, skoro sej mysleše je mortwu. Wona zeznaje Danijar při wšědnych žitowych transportow k dwórnišću. Wón je zdźěla invalidny, dokelž bu při fronće česko zranjeny, a wobchada z ludnosće jenož zrědka. Wón je spłóšiwy a tež jara zasonjeny, a bu tež wot wjesnjenjow wotwlakowany. Jedneho dnja zapoća při transportu spěw spěwać, a Dźamilja spózna, zo w Danijaru wěste kwality tćeja. Wón spěwa wo ludnosć, krajinu a žiwjenje. Tež Said jeho wobdźiwa. Poprawom je hać dotoho spytał, Dźamilju wot mužow dla Sadyka izolować, jako so pak Dźamilja a Danijar zalubowaštej, jich wosta. Tež wón na wěste wašnje Dźamilju lubuje. Sadyk wróći so z wójny, a situacija eskalěruje. Dźamilja njeje ženje za njeho prawu lubosć zaćuwawa. Mjez nimaj běše poprawom přeco wšo jara "zymne". Jako to spóznaje, wona z Danijarom wjesku wopusći, a tak staru tradiciju łama, zo by móhła z Danijarom wjesoła a zbožowna być.

Recepcija

"Ich schwöre es, es ist die schönste Liebesgeschichte der Welt" (Louis Aragon)
Tež dźensa so kniha hisće we wučbje wobjednawa, kaž tež w serbskich šulach.

Kniha bu tež wjackróć sfilmowana:

• prěni króć 1969, scenarij wot Ajtmatowa, režija pod Iriny Poplawskajej.
• 1994 pod režije Monica Teuber
• 2008 pod nowym titulom Tengri, bazuje nad stawizny knihi Dźamilja

Literatura

Tschingis Aitmatow, Dshamilja, Unionsverlag Zürich, 1988
ISBN: 3-293-00135-1