Kóčki: Rozdźěl mjez wersijomaj

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
ChuispastonBot (diskusija | přinoški)
S r2.7.1) (bot přidał: zu:Felidae
dodawk, korektura
Rjadka 1:
{{Tutón nastawk|tekst=wopisuje swójbu kóčkow. Wo domjacym zwěrjeću hlej [[Domjaca kóčka]].}}
{{Infokašćik zwěrjo
|mjeno=Kóčki
Zeile 16 ⟶ 17:
'''Kóčki''' (''Felidae'') su swójba [[Rubježne zwěrjata|rubježnych zwěrjatow]] (''Carnivora'').
 
== KlasifikacijaSystematika ==
Rozeznawaju znajmjeńša 37 družinow kóčkow, kotrež w ćělnym twarje relatiwnje podobne su a wonkownje předewšěm w barbjenju a wulkosći wariěruja. Jeničce gepard so wotchiluje to nastupajo jasnišo wot druhich kóčkow. Jednotny ćělny twar wobćežuje rozrjadowanje swójby na zakładźe morfologiskich kriterijow. Tradicionelnje buchu tři žiwe podswójby, [[wulke kóčki]], [[małke kóčki]] a [[gepard]]y rozeznawane.<ref name="Sunquist & Sunquist">Sunquist, M. E. & Sunquist, F. C. (2009) ''Family Felidae (Cats).'' (pp. 54-168). In: Wilson, D. E., Mittermeier, R. A., (Hrsg.). ''Handbook of the Mammals of the World. Volume 1: Carnivores.'' Lynx Edicions, 2009. ISBN 978-84-96553-49-1</ref> Dalšu podswojbu, kotraž dźensa je wotemrěta, předstaja [[Säbelzahnkatzen]]. K Säbelzahnkatzen buchu prěnjotnje tež [[Metailurini]] ličene, kotrež dźensa často k felinym kóčkam liča.
* Podswójba '''małe kóčki''' (''Felinae'')
[[Dataja:Caracal.jpg|thumb|[[Karakal]]]]
** Ród ''Felis''
[[Dataja:Wildkatze.jpg|thumb|[[Dźiwja kóčka]]]]
*** [[kóčka dźiwa]] (''Felis silvestris'')
[[Dataja:Margaykat Leopardus wiedii.jpg|thumb|[[Langschwanzkatze]]]]
**** [[kóčka domjaca]] (''Felis silvestris, f. catus'')
[[Dataja:Lynx de Sibérie Thoiry 1981.jpg|thumb|[[Euraziski rys]]]]
*** [[kóčka šěra]] (''Felis bieti'')
[[Dataja:Cougar_sitting.jpg|thumb|[[Puma]]]]
*** [[kóčka bažinná]] (''Felis chaus'')
[[Dataja:Lion Zoo.JPG|thumb|[[Law]]]]
*** [[kóčka pouštní]] (''Felis margarita'')
Přez wuwiću molekulargenetiskich metodow, z kotrychž so pomocu DNA-sekwency přirunać móžeja, bu póznawane, zo starodawne trojodźělenje kóčkow woprawdźite poměry přiwuznośce njewotražuje.<ref name="Sunquist & Sunquist"/> Tež jeli na [[Kladistika|monofyliju]] (wšě podskupiny pochadźeja wot jedneje pochadneje formy) kóčkow lědma eksistuja dwěle, je pak znutřkowna systematika kóčkow spochi dwělomna. Sćěhowace rody a družiny so ke kóčkam liča:<ref name="msw05">D.E. Wilson und D.M. Reeder: [http://www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=14000003 ''Mammal Species of the World'']. Johns Hopkins University Press, 2005, ISBN 0-8018-8221-4</ref>
*** [[kóčka černonohá]] (''Felis nigripes'')
** Ród ''OtocolobusAcinonyx''
*** [[gepardGepard]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=133}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Gepard}}</ref> (''Acinonyx jubatus'')
*** [[manul]] (''Otocolobus manul'')
** Ród ''CatopumaCaracal''
*** [[kóčka bornejskáKarakal]] (''CatopumaCaracal badiacaracal'')
** Ród ''Pardofelis''
*** [[kóčka Temminckova]] (''Catopuma temminckii'')
*** [[kóčkaMarmorowa mramorovanákóčka]] (''Pardofelis marmorata'')
** Ród ''Profelis''
*** [[kóčkaBornejska zlatákóčka]] (''ProfelisPardofelis auratabadia'')
*** [[kóčkaAziska Temminckovazłota kóčka]] (''CatopumaPardofelis temminckii'')
** Ród ''Prionailurus''
** Ród ''Felis''
*** [[kóčka bengálská]] (''Prionailurus bengalensis'')
*** [[kóčkaŠěra plochočelákóčka]] (''PrionailurusFelis planicepsbieti'')
*** [[kóčka cejlonskábažinná]]?? (''PrionailurusFelis rubiginosuschaus'')
*** [[kóčka rybářskáManul]] (''PrionailurusFelis viverrinusmanul'')
*** [[kóčkaPěskowa dźiwakóčka]] (''Felis silvestrismargarita'')
** Ród [[rys]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=443}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Luchs}}</ref> (''Lynx'')
*** [[KanadiskiČornonohowa ryskóčka]] (''LynxFelis canadensisnigripes'')
** [[Dźiwja kóčka]] (''Felis silvestris''), inkluziwnje [[domjaca kóčka]] (''Felis silvestris catus'')
*** [[Euraziski rys]] (''Lynx lynx'')
* Ród ''Leopardus''
*** [[Pardelowy rys]] (''Lynx pardinus'')
*** [[ČerwjenyPampowa ryskóčka]] (''LynxLeopardus rufuscolocolo'')
*** [[Geoffroyi-kóčka slaništní]] (''OncifelisLeopardus geoffroyi'')
** Ród ''Caracal''
*** [[karakalChilska kóčka]] (''CaracalLeopardus caracalguigna'')
** [[Hórska kóčka]], tež '''Andska kóčka''' (''Leopardus jacobita'')
** Ród ''Leptailurus''
*** [[servalOcelot]] (''LeptailurusLeopardus servalpardalis'')
*** [[ocelotTigrowa velkýkóčka]] (''Leopardus pardalistigrinus'')
** Ród ''Herpailurus''
** [[Margaj]], tež '''Dłohowopušowa kóčka''' (''Leopardus wiedii'')
*** [[jaguarundi]] (''Herpailurus yaguarondi'')
** Ród ''OncifelisLeptailurus''
*** [[kóčka pampováSerwal]] (''OncifelisLeptailurus colocoloserval'')
** Ród [[rysRys]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=443}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Luchs}}</ref> (''Lynx'')
*** [[kóčka slaništní]] (''Oncifelis geoffroyi'')
*** [[kóčkaKanadiski tmavárys]] (''OncifelisLynx guignacanadensis'')
** Ród[[Euraziski rys]] (''OreailurusLynx lynx'')
*** [[kóčkaPardelowy horskárys]] (''OreailurusLynx jacobitapardinus'')
** Ród[[Čerwjeny rys]] (''LeopardusLynx rufus'')
** Ród ''Prionailurus''
*** [[ocelot velký]] (''Leopardus pardalis'')
*** [[ocelotBengalska stromovýkóčka]] (''LeopardusPrionailurus tigrinusbengalensis'')
*** [[margayIriomote-kóčka]] (''LeopardusPrionailurus wiediibengalensis iriomotensis'')
** [[Płonohłowna kóčka]] (''Prionailurus planiceps'')
** Ród ''Puma''<ref>{{Prawopisny2005|strona=408}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Puma}}</ref>
*** [[pumaZerzawa americkákóčka]] (''PumaPrionailurus concolorrubiginosus'')
*** [[kóčkaRybarska bengálskákóčka]] (''Prionailurus bengalensisviverrinus'')
** Ród ''Pardofelis''
** Ród ''Profelis''
*** [[kóčka mramorovaná]] (''Pardofelis marmorata'')
*** [[kóčkaZłota šěrakóčka]] (''FelisProfelis bietiaurata'')
** Ród ''Neofelis''
*** Ród [[levhartPuma obláčkový(ród)]] (''Neofelis nebulosaPuma'')
** Ród ''[[Puma'']]<ref>{{Prawopisny2005|strona=408}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Puma}}</ref> (''Puma concolor'')
*** [[jaguarundiJaguarundi]] (''HerpailurusPuma yaguarondi'')
** Ród ''CaracalNeofelis''
** [[levhart obláčkový]] (''Neofelis nebulosa'')
** Ród ''NeofelisPanthera''
*** [[lawLaw]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=232}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Löwe}}</ref> (''Panthera leo'')
*** [[jaguarJaguar]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=174}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Jaguar}}</ref> (''Panthera onca'')
*** [[leopardLeopard]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=233}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Leopard}}</ref> (''Panthera pardus'')
*** [[tigerTiger]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=517}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Tiger}}</ref> (''Panthera tigris'')
** [[Irbis]], tež '''Sněhowy leopard''' (''Pathera uncia'')
 
* Podswójba '''wulke kóčki''' (''Pantherinae'')
** Ród ''Uncia''
*** [[irbis]] (''Uncia uncia'')
** Ród ''Panthera''
*** [[law]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=232}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Löwe}}</ref> (''Panthera leo'')
*** [[tiger]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=517}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Tiger}}</ref> (''Panthera tigris'')
*** [[leopard]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=233}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Leopard}}</ref> (''Panthera pardus'')
*** [[jaguar]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=174}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Jaguar}}</ref> (''Panthera onca'')
* Podswójba '''Gepardi''' (''Acinonychinae'')
** Ród ''Acinonyx''
*** [[gepard]]<ref>{{Prawopisny2005|strona=133}}</ref><ref>{{boehmak|titul= Gepard}}</ref> (''Acinonyx jubatus'')
 
<!-- Štó ma žórła za to?
* † Podswójba '''šavlozubí tygři''' (''Machairodontinae'')
** Ród ''[[Smilodon]]''
Zeile 89 ⟶ 90:
** Ród ''[[MachaiRódus]]''
** Ród ''[[Xenosmilus]]''
-->
 
== NotyNóžki ==
{{referency|2}}
 
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije