Jurij Kral: Rozdźěl mjez wersijomaj

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Keine Bearbeitungszusammenfassung
Rjadka 7:
}}
'''Jurij Kral''' (* [[16. apryla]] [[1864]] w [[Radwor]]ju; † [[27. nowembra]] [[1945]] we [[Worklecy|Worklecach]] ) bě [[Serbja|serbski]] farar, słownikar a gramatikar.
 
 
== Žiwjenje ==
[[Wobraz:JurijKral.jpg|thumb|right|250px|Jurij Kral]]
Jurij Kral bě najstarši syn [[Radwor|Radworskeho]] wučerja [[Jakub Kral|Jakuba Krala]]. Jeho bratr bě [[Franc Kral]]-Rachlowc. Jako dźesaćlětny zastupi Jurij 1874 do tachantskeje šule w [[Budyšin]]je. Wot 1879 do 1889 bě chowanc [[Serbski seminar|Serbskeho seminara]] w [[Praha|Praze]].
 
Pod nawodom wuběrneho serbšćinarja a staršeho [[Serbowka|Serbowki]] [[Jurij Libš|Jurija Libša]] wudospołnjowachu so wón a druzy serbscy Prascy studenća w serbšćinje. Na jeho nastork napisa wón gramatiku hornjoserbšćiny po čěskej předłoze Vymazala a po [[Jan Pětr Jordan|Jordanowej]] gramatice. Gramatika z mjenom „Grammatik der wendischen Sprache in der Oberlausitz“ wuńdźe w lěće 1895, jeje druhi nakład ćišćeše so 1919 a třeći 1925. Gramatika bě hač do prěnich lět po druhej swětowej wójnje normatiwna, doniž [[Pawoł Wowčerk|Wowčerkowa]] „Kurzgefaßte obersorbische Grammatik“ 1951 na jeje městno njestupi.
Jurij Kral bě najstarši syn [[Radwor|Radworskeho]] wučerja [[Jakub Kral|Jakuba Krala]]. Jeho bratr bě [[Franc Kral]]-Rachlowc. Jako dźesaćlětny zastupi Jurij 1874 do tachantskeje šule w [[Budyšin]]je. Wot 1879 do 1889 bě chowanc [[Serbski seminar|Serbskeho seminara]] w [[Praha|Praze]].
 
W lěće 1889 bu Kral na měšnika wuswjećeny a za kapłana při Dwórskej cyrkwi w [[Drježdźany|Drježdźanach]] postajeny. Do [[Maćica Serbska|Maćicy]] zastupi Jurij Kral dwě lěće pozdźišo 1891.
Pod nawodom wuběrneho serbšćinarja a staršeho [[Serbowka|Serbowki]] [[Jurij Libš|Jurija Libša]] wudospołnjowachu so wón a druzy serbscy Prascy studenća w serbšćinje. Na jeho nastork napisa wón gramatiku hornjoserbšćiny po čěskej předłoze Vymazala a po [[Jan Pětr Jordan|Jordanowej]] gramatice. Gramatika z mjenom „Grammatik der wendischen Sprache in der Oberlausitz“ wuńdźe w lěće 1895, jeje druhi nakład ćišćeše so 1919 a třeći 1925. Gramatika bě hač do prěnich lět po druhej swětowej wójnje normatiwna, doniž [[Pawoł Wowčerk|Wowčerkowa]] „Kurzgefaßte obersorbische Grammatik“ 1951 na jeje městno njestupi.
 
Wot 1896 do 1922 bě z fararjom w Dubinje, dźensnišim měšćanskim dźělu Freitala. Po tym přesydli so do Drježdźan-Friedrichstadta, hdźež bě farar při Michałskej cyrkwi. W samsnym lěće bu za konsistorialneho radźićela (biskopske cyrkwinske sudnistwo) pomjenowany.
W lěće 1889 bu Kral na měšnika wuswjećeny a za kapłana při Dwórskej cyrkwi w [[Drježdźany|Drježdźanach]] postajeny. Do [[Maćica Serbska|Maćicy]] zastupi Jurij Kral dwě lěće pozdźišo 1891.
Wot 1896 do 1922 bě z fararjom w Dubinje, dźensnišim měšćanskim dźělu Freitala. Po tym přesydli so do Drježdźan-Friedrichstadta, hdźež bě farar při Michałskej cyrkwi.
W samsnym lěće bu za konsistorialneho radźićela (biskopske cyrkwinske sudnistwo) pomjenowany.
 
Jurija Kralowe druhe wuznamne rěčespytne dźěło je „Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče“, kotrehož prěni dźěl, pismiki A do P, w lěće 1927 wuńdźe. Dowušoł bě słownik 1931, lěto do toho, zo je Kral na wuměnk šoł.
Słownik je drje wobšěrniši hač Pfuhlowy, ale wopřija za to wjele indiwidualnje wutworjenych słowow, kiž so njejsu ženje w ludźe přimnyli a tohorunja tójšto hubjenych a zdźěla samo wopačnych twórbow.
 
Za swojej wědomostnej dźěle bu pomjenowany za čestneho sobustawa akademijow w Praze a [[Sofia|Sofiji]].
 
Po tym, zo bě w Drježdźanskej bombowej nocy dnja 13. februara 1945 bydlenje a zamóženje zhubił, zemrě njecyłe lěto pozdźišo 27. nowembra 1945 we [[Worklecy|Worklečan]] chorowni. W ródnej wsy leži pochowany.
 
Po tym, zo bě w Drježdźanskej bombowej nocy dnja 13. februara 1945 bydlenje a zamóženje zhubił, zemrě njecyłe lěto pozdźišo 27. nowembra 1945 we [[Worklecy|Worklečan]] chorowni. W ródnej wsy leži pochowany.
 
== Knižne wozjewjenja ==
*Kurzgefaßte obersorbische Grammatik (Budyšin 1895, 1919, 1925)
*Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče (Budyšin 1927-1931)
 
 
== Literatura a žórła ==
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije