Wersija wot 25. septembra 2008, 02:21 wobdźěłać Zwobot (diskusija \| přinoški) 521 Bearbeitungen S Bot: Automatisierte Textersetzung (-Golte-Brechtle +Golte-Bechtle) ← Předchadna změna		Wersija wot 27. januara 2010, 16:49 wobdźěłać cofnyć Tlustulimu (diskusija \| přinoški) Administratorojo 36.610 Bearbeitungen formatěrowanje, wobraz, infokašćik, dodawk, interwiki Přichodna změna →
Rjadka 1: {{Infokašćik rostlina Łučna wólša je štom ze swójby brězowych rostlinow (łaćonsce: Alnus glutinosa, Betulaceae). ▼ \|mjeno=Łučna wólša \|wobraz=Alnus glutinosa (Schwarzerle).jpg \|wulkosć=250px \|wopis wobraza=Łučna wólša (''Alnus glutinosa'') \|klasa=([[Rosopsida]]) \|podklasa=(Rosidae) \|porjad=(Fagales) \|swójba=[[Brězowe rostliny]] (Betulaceae) \|podswójba= \|ród=Wólša<ref>Prawopisny słownik, Hornjoserbski słownik, ISBN 3-7420-1920-1, strona 564</ref><ref>[http://www.boehmak.de/cgi-bin/upreloz.cgi?pytaj=Erle&wotsadz=p%C5%99e%C5%82o%C5%BE%28%C3%BCbersetze%29 W internetowym słowniku: Erle]</ref> (Alnus) \|družina=Łučna wólša<ref>Prawopisny słownik, Hornjoserbski słownik, ISBN 3-7420-1920-1, strona 229</ref><ref>[http://www.boehmak.de/cgi-bin/upreloz.cgi?pytaj=Schwarzerle&wotsadz=p%C5%99e%C5%82o%C5%BE%28%C3%BCbersetze%29 W internetowym słowniku: Schwarzerle]</ref> \|wědomostne mjeno=Alnus glutinosa \|slědźer=([[Carl von Linné\|L.]]) [[Joseph Gärtner\|Gaertn.]] \|lěto= }} ▲'''Łučna wólša''' (''Alnus glutinosa'') je štom ze swójby [[Brězowe rostliny\|brězowych rostlinow]] (~~łaćonsce: Alnus glutinosa,~~ ''Betulaceae''). == Wopisanje ==▼ Łučna wólša je štom, kotryž docpěwa wysokosć wot 10 hač do 25 m. Čerstwe drjewo štoma je oranžočerwjene. Króna je čumpata a kehelojta hač jejkojta. [[Zdónk]] dosaha daloko do króny. Młode [[hałuza\|hałuze]] su nahe, oliwozelene, pozdźišo brune a błyšćace. ▲==Wopisanje== [[Skora]] je ćmowošěra hač čornojta a rozpukana. ==Stejnišćo==▼ Na [[korjeń\|korjenjach]] sedźa kićojte hač koralojte rozrostki, w kotrychž su žiwe symbiotiske nitkowe bakterije. Wone [[dusyk]] z powětra zwjazaja a jón rostlinje k dispoziji staja. ==Rozšěrjenje==▼ ==~~Wužiwanje~~= Łopjena === [[Łopjeno\|Łopjena]] su měnjate, owalne abo kulowate, dwójce rězane, prědku tupe a docpěwaja dołhosć wot 4 hač do 10 cm. Wone njesu 5-8 bóčnych nerwnych porow. Pupki a młode łopjena su lěpjate. Zymske pupki su stołpikate, čerwjenobrune, dołhojćo-jejkojte a docpěwaja dołhosć wot 8 hač do 9 mm. === ~~Žórła~~Kćenja === Kćěje wot měrca hač do apryla. [[Kćenje\|Kćenja]] so před łopjenjemi jewja. Muske a žónske [[micki]] su na samsnych [[hałuza]]ch. Muske [[micki]] docpěwaja dołhosć wot 8 cm. Žónske hablojte kwětnistwa su čerwjenojte, stołpikate a docpěwaja dołhosć wot 1 cm. Wětr wěje próšk k žónskim kwětnistwam. * Aichele, D., Golte-Bechtle, M.: Was blüht denn da: Wildwachsende Blütenpflanzen Mitteleuropas. Kosmos Naturführer (1997) === Płódnistwa === Młode [[płódnistwo\|płódnistwa]] su zelene. Zrałe hablojte płódnistwa su ćmowobrune, dołho na štomje wostanu a docpěwaja dołhosć wot 1 hač do 2 cm. Worjechi su 3 mm dołhe a njesu na boku wuske křidleška. Płody wot septembra hač oktobra zezrawja. ▲== Stejnišćo == Rosće we łučinowych lěsach, na rěčkach a žórłach. Preferuje hłubokosahace, mokre, wutkate, bazowe, zwjetša kisałe hlinjane, běłohlinowe a šćerkowe pódy. ▲== Rozšěrjenje == Rostlina je w [[Europa\|Europje]], w zapadnej [[Azija\|Aziji]] a w sewjernej [[Afrika\|Africe]] rozšěrjena. W srjedźnej Europje wot [[nižina\|nižiny]] hač do wysokosćow wot 1200 m w [[Alpy\|Alpach]] wustupuje. == Wužiwanje == == Podobna družina == * [[Hórska wólša]] (''Alnus incana'') ma wótre łopjena, kotrež na delnim boku su šěrozelene. == Noty == <references/> == Žórła == * Mayer, Schwegler: Welcher Baum ist das?, Bäume, Sträucher, Ziergehölze, ISBN 978-3-440-11273-1, strona 134 {{ref-de}} * Ulrich Hecker: BLV Bestimmungsbuch Bäume und Sträucher, ISBN 3-405-13737-3, strona 116 {{ref-de}} * Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 434 {{ref-de}} * Spohn: Welcher Baum ist das? Die neuen Kosmos-Naturführer, ISBN 978-3-440-10794-2, strona 87 {{ref-de}} * Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 400 {{ref-de}} * Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005. * Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002) Zeile 19 ⟶ 62: [[Kategorija: Brězowe rostliny]] [[Kategorija: Štomy]] [[az:Adi qızılağac]] [[bat-smg:Joudasā alksnis]] [[be:Вольха чорная]] [[bg:Черна елша]] [[bs:Crna joha]] [[ca:Vern]] [[co:Alzu]] [[cs:Olše lepkavá]] [[csb:Czôrnô òlszô]] [[da:Rød-El]] [[de:Schwarz-Erle]] [[en:Alnus glutinosa]] [[eo:Nigra alno]] [[es:Alnus glutinosa]] [[et:Sanglepp]] [[fi:Tervaleppä]] [[fr:Aulne glutineux]] [[gl:Abeneiro]] [[hr:Crna joha]] [[hu:Mézgás éger]] [[io:Frangulo]] [[it:Alnus glutinosa]] [[lt:Juodalksnis]] [[lv:Melnalksnis]] [[nl:Zwarte els]] [[nn:Svartor]] [[pl:Olsza czarna]] [[pt:Amieiro]] [[ro:Arin]] [[ru:Ольха чёрная]] [[sl:Črna jelša]] [[sv:Klibbal]] [[tr:Adi kızılağaç]] [[uk:Вільха чорна]] [[vec:Onaro moro]]

Łučna wólša: Rozdźěl mjez wersijomaj