Wotrow

wjes w Budyskim wokrjesu, gmejnski dźěl Pančic-Kukowa

Wotrow (němsce Ostro) je hornjołužiska wjes w Budyskim wokrjesu. Sydlišćo je stare, na čož pokazuje tež němske mjeno Ostro. Wone njeje poprawom němske, ale zdźeržane staroserbske pomjenowanje ostrow („kupa“, přir. rusceостров“, čěsceostrov“). Hižo w lěće 1319 naspomni so mjeno Oztrow[2]. Mjeno woznamjeni: ze žumpadła podobnje kupje pozběhowace powyšenje. Wjeska wupřestrěwa so wot lěweho brjoha Klóšterskeje wody hač horje ke Kopcam, po blišej wokolinje derje widźomnym wjeršku.

Wotrow
Ostro
Wotrow na karće Hornjeje Łužicy
Wotrow na karće Hornjeje Łužicy
DEC
Wotrow
Wotrow
gmejna: Pančicy-Kukow
zagmejnowanje: 1. januara 1995
wobydlerstwo: 283 (31. decembra 2022)[1]
přestrjeń: 3,88 km²
wysokosć: 183–235 metrow n.m.hł.
51.21722222222214.191111111111183–235
póstowe čisło: 01920
předwólba: 035796
stronka w syći: wotrow.de
Wotrowska cyrkej swj. Bena
Wotrowska cyrkej swj. Bena

Wotrowska cyrkej swj. Bena

Tež wulke Wotrowske hrodźišćo pokazuje na to, zo bě kónčina zahe wobsydlena. Lětstotki słušeše Wotrow do Hodźijskeje wosady. Bliskosće dla wšak chodźeše wjele ludźi z dźensnišeje wotrowskeje wosady do Chrósćic abo do Klóštra kemši. Po reformaciji přirjadowa so Wotrow Chróšćanskej wosadźe. Status samostatneje wosadneje wsy dósta wjes 1758, cyrkej dotwari so na prócowanje serbskeho biskopa Jakuba Wóskeho z Baerenstamma 1772.

Hač do dźensnišeho słuša Wotrow ke katolskemu jadrowemu teritorijej serbskeho sydlenskeho ruma.

Cyrkej a wosada wobdźěłać

 
Wotrow – wjes w rěpiku

Po załoženju wosady 1758 wotměwachu so kemše najprjedy na farje. Swoju cyrkej maja Wotrowčenjo wot 1772. 1934 přitwari so pod fararjom Justom wołtarnišćo. Swjatnica je poswjećena swjatemu Benej, kotryž je zdobom patron Mišnjanskeho biskopstwa a Serbow. Postawa swjateho je tež na wołtarnym wobrazu zwobraznjena.

Do Wotrowskeje wosady słušeja dźensa zwjetša katolskej wsy Wotrow a Kanecy kaž tež katolikojo z Kašec, Krěpjec, Žuric, Hornjeho Wujězda, Małeho Wosyka, Jědlicy, Wulkeho Wosyka, Hłupońcy, Bukowca, Noweho Dwora, Njeradec, Ledźborec a Panec – cyłkownje 525 katolikow w lěće 2017 (2015: 516).

Na Wotrowskim pohrjebnišću je pochowany serbski basnik a prócowar Jakub Bart-Ćišinski. Dźensniši narowny pomnik bu w lěće 1969 postajeny.

Žiwjenje we wsy wobdźěłać

Nimo cyrkwinskeho dźěła eksistuje we Wotrowje młodźinski klub O2 (ob origem), kotryž přistupi 2004 Domowinje. We wsy eksistuje serbska pěstowarnja, kotraž přeńdźe 2005 do nošerstwa Serbskeho šulskeho towarstwa. W lěće 1758 pod biskopom Wóskim natwarjena a wjacekróć powjetšena šula hižo njedźěła.

Wobydlerstwo wobdźěłać

W lěće 1925 měješe Wotrow 300 katolskich a 19 ewangelskich wobydlerjow. Katolscy Wotrowčenjo přisłušachu hač do lěta 1758 Chróšćanskej wosadźe a ewangelscy Hodźijskej. Wot 2001 słuša ewangelski podźěl k wosadźe Horni Wujězd.

Po Mukowej statistice z lětow 1884/85 rěčachu tehdy wšě 258 wobydlerjow serbsce.[3] Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 we Wotrowskej gmejnje serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot 85,2 %.[4]

Wobrazarnja wobdźěłać

Wosobiny wobdźěłać

We Wotrowje so narodźili wobdźěłać

  • Měrćin Golian (1692–1759) – farar, spisaćel nabožinskich spisow
  • Jakub Nowak (1821–1875) – farar, kulturny prócowar
  • Jurij Łusčanski (1839–1905) – biskop, nabožinski a kulturny prócowar
  • Beno Pětr Šołta (1851–1908) – wučer, towarstwowy prócowar
  • Jan Symank (1860–1941) – wučer, kulturny stawiznar
  • Pawoł Šołta (1875–1948) – farar, spisowaćel, domiznowědnik
  • Jurij Šołta (1888–1968) – překupski zarjadnik, słownikar, dr.phil.
  • Józef Nowak (1895–1978) – farar, basnik, dramatikar, redaktor, antifašist
  • Jurij Wróbl (1926–1981) – wučer, sportowy organizator
  • Jan Bulank (1931–2002) – komponist a chórowy dirigent

We Wotrowje skutkowali wobdźěłać

  • Michał Awgust Brojer (1801–1871) – wučer a kulturny stawiznar; wučer we Wotrowje 1836–59
  • Jakub Herman (1836–1916) – farar, mecen a spěchowar serbskeje literatury; Wotrowski farar 1871–1910
  • Jurij Křižank (1868–1938) – farar, domiznowědnik a kulturny stawiznar; Wotrowski farar 1912–1930
  • Mikławš Just (1885–1975) – farar a kulturny prócowar; we Wotrowje 1930–40 a 1945–64
  • Jan Meškank (1905–1972) – wučer, narodny a kulturny prócowar, spisowaćel, ludowědnik a domiznowědnik; 1945–48 a 1952–70 Wotrowski wučer
  • Rudolf Kilank (1937–2012) – farar a awtor; we Wotrowje 1995–2004

Literatura wobdźěłać

  • Jan Meškank: Wotrow a wokolina. Přinošk k wjesnej chrónice. Budyšin 1958.
  • Pawoł Šołta: Wotrow – łužiska Troja. Budyšin 1922.
  • Alfons Frencl: Podłu Klóšterskeje wody. 2. přehladany a změnjeny nakład, Budyšin 1986.

Wotkazy wobdźěłać

  Commons: Wotrow – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Žórła wobdźěłać

  1. staw: 31. decembra 2022; am-klosterwasser.de
  2. Wotrow w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  3. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954. → wšě wjeski
  4. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 251. [378 wobydlerjow, z nich 231 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 13 z pasiwnymi, 78 serbskich dźěći a młodostnych, 56 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije