Wšědna sćinowa jědla
Wšědna sćinowa jědla (Sciadopitys verticillata)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
podwotrjad: Symjeńcy (Spermatophytina)
rjadownja: Coniferopsida
rjad: Konifery (Coniferales)
swójba: (Sciadopityaceae)
ród: Sćinowa jědla (Sciadopitys)
družina: Wšědna sćinowa jědla
wědomostne mjeno za swójbu
Sciadopityaceae
Luerss.
wědomostne mjeno za ród
Sciadopitys
Sieb. & Zucc.
wědomostne mjeno za družinu
Sciadopitys verticillata
(Thunb.) Siebold & Zucc.
Wobdźěłać
p  d  w

Wšědna sćinowa jědla (Sciadopitys verticillata) je rostlina ze swójby (Sciadopityaceae). Wona je jenička družina roda (Sciadopitys).

Łopjena wšědneje sćinoweje jědle (Sciadopitys verticillata).

Po někotrych žórłach so do swójskeje swójby ćisowcowych rostlinow (Taxodiaceae) přirjaduje.

Wopis wobdźěłać

Wšědna sćinowa jědla je pomału rosćacy, zrunany štom, kotryž docpěje wysokosć wot 10 hač do 15 m. Króna je wuska a kehelojta. Skora je zwjetša načerwjeń bruna. Hałuzy su krótke a ćeńke a w delnim wobłuku dele wisaja.

Jehły wobdźěłać

Łopjena dołhich wurostkow su małke. Dwójne jehły su ćmowozelene a płone a rostu w rozporach krótkich wurostkow. Wone docpěja dołhosć wot 5 hač do 15 cm a su po 20 hač po 40 w mutličkach wokoło wurostkow rjadowane.

Kćenja a hable wobdźěłać

Kćěje w meji. Muske kwětnistwa su žołte a kulowate. Žónske kćenja su njenapadne.

Zrunane hable su jejko-dołhojte a docpěja dołhosć wot 6 hač do 10 cm. Jich šupizny su šěroke a šěroko-kulojte. Hable za čas 2 lětow dozrawja.

Stejnišćo wobdźěłać

Rosće na słónčnych, w młodosći lochko zasćinjenych městnach. Ma radšo wutkate, hłubokosahace, čerstwe hač włóžne, bjezwapnite pódy.

Rozšěrjenje wobdźěłać

Pochadźa z Japanskeje, hdźež docpěje wysokosć wot hač do 30 m.

Wužiwanje wobdźěłać

Štom so při składnosći w parkach ale rědko w zahrodach plahuje.

Systematika wobdźěłać

Swójba Sciadopityaceae bu w lěće 1877 wot Christian Luerssen w Grundzüge der Botanik, Leipzig nastajena. Synonym za swójbu Sciadopityaceae je Taxodiaceae subfam. Sciadopityoideae Silba, wona bu tuž jako dźěl swójby Taxodiaceae hódnoćena. Steven J. Brunsfeld et al. pokazowaše w lěće 1994, zo je samostatna swójba [1].

Ród Sciadopitys bu w lěće 1842 wot Philipp Franz von Siebold a Joseph Gerhard Zuccarini w Flora Japonica, 2: 1 nastajeny. Prěni wopis tuteje družiny činješe hižo w lěće 1784 jako Taxus verticillata Carl Peter Thunberg w Johan Andreas Murray: Systema Vegetabilium, 14. nakład, S. 895. Dalši synonym za Sciadopitys verticillata (Thunb.) Siebold & Zucc. je Podocarpus verticillatus(Thunb.) Wall. ex Steud..

Nóžki wobdźěłać

  1. Steven J. Brunsfeld, Pamela E. Soltis, Douglas E. Soltis, Paul A. Gedek, Christopher J. Quinn, Darren D. Strenge & Tom A. Ranker: Phylogenetic relationships among the genera of Taxodiaceae and Cupressaceae: evidence from rbcL sequences., w Systematic Botany, 19(2), 1994, S. 253-262.

Žórła wobdźěłać

  • Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 863 (němsce)
  • Mayer, Schwegler: Welcher Baum ist das?, Bäume, Sträucher, Ziergehölze, ISBN 978-3-440-11273-1, strona 266 (němsce)
  • Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
  • Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
  • Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
  • Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)

Eksterne wotkazy wobdźěłać

  Commons: Wšědna sćinowa jědla – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije