Kromola

wjes w Zhorjelskim wokrjesu, gmejnski dźěl Jabłońca

Kromola (prjedy tež Chromola;[1] němsce Kromlau)[2] je wjes w sakskim wokrjesu Zhorjelc, kotraž słuša ke gmejnje Jabłońc. Leži w Mužakowskej holi 137 m nad mórskej hładźinu a ma něhdźe 300 wobydlerjow.

Kromola
Kromlau
Połoženje Kromole na karće Hornjeje Łužicy
Połoženje Kromole na karće Hornjeje Łužicy
DEC
Połoženje Kromole
Połoženje Kromole
gmejna: Jabłońc
wobydlerstwo: 312
přestrjeń: 5,429 km²
wysokosć: 137 metrow n.m.hł.
51.53333333333314.633333333333137
póstowe čisło: 02953
předwólba: 03576
wotwodźene
słowa:
wobydler/ka:
Kromolan/-ka
adjektiw:
Kromolanski
skłonowanje:
Kromole, Kromoli, Kromolu, Kromolu, w Kromoli
Kromolanski hród
Kromolanski hród

Kromolanski hród

Widźenja hódny je wosebje rododendronowy a acalejowy park ze sławnym Rakocowym mostom (Rakotzbrücke) z bazalta.

Geografija wobdźěłać

 
Rakocowy móst w Kromolanskim parku

Kromola nadeńdźe so něhdźe štyri kilometry sewjernje Běłeje Wody a dźesać kilometrow wuchodnje Mužakowa. Susodne wsy su Źěwink na sewjeru, wutwar Wosinka na sewjerowuchodźe, Jabłońc na wuchodźe a Brězowka na zapadźe. Na juhu nadeńdu so něhdyše Bělkowske jamy, kotrež słuža dźensa zdźěla jako kupanske jězory.

Stawizny wobdźěłać

Prěnje historiske naspomnjenje jako Crumelaw pochadźa z lěta 1474. Za lěto 1509 je hižo ryćerkubło we wsy zapisane, kotrež měješe ležownostne knjejstwo. Porno wokolinje njesłušeše Kromola hač do lěta 1816 k Hornjej Łužicy, ale k Žahańskemu wójwodstwu w Šleskej.

Cyrkwinsce słuša wjes k Jabłońskej ewangelskej wosadźe. Politisce bě hač do lěta 1999 samostatna gmejna a bu potom to Jabłońca zagmejnowana.

Wobydlerstwo wobdźěłać

Po Mukowej statistice měješe Kromola srjedź 1880tych lět cyłkownje 154 wobydlerjow, z nich 134 Serbow a 20 Němcow – zwjetša wobydlerjo ryćerkubła.[3] 70 lět pozdźišo zwěsći Arnošt Černik serbskorěčny podźěl ludnosće wot jenož hišće 6,3 %.[4]

Žórła wobdźěłać

  1. Měrćin Nowak-Njechorński: Zapiski Bobaka. Domowina, Budyšin 1952, str. 48
  2. Zakoń wo prawach Serbow w Swobodnym staće Sakska (hsb.) (němsce)
  3. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954. → wšě wjeski
  4. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 255. [397 wobydlerjow, z nich 16 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 9 z pasiwnymi, 0 serbskich dźěći a młodostnych, 372 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
 
Powětrowy wobraz Kromole (2019)

Wotkazy wobdźěłać

  Commons: Kromola – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije