Jurij Słodeńk
Jurij Słodeńk (němsce Georg Melzer; * 4. septembra 1873 w Pančicach, † 29. junija 1945 w Budyšinje) bě wučer, redaktor Serbskeho Hospodarja, awtor něšto wótčinskich powědančkow (we Łužicy) a wojowar za prawa Serbow. Je znaty tež jako hudźbnik a komponist.
Narodźi so jako syn Pančanskeho žiwnosćerja a wopytowaše wot 1888 do 1894 Katolski wučerski seminar w Budyšinje. Wot 1894 do 1899 skutkowaše jako wučer w Radworju a wot 1899 hač do lěta 1933 w Pančicach a Kukowje. Po přewzaću mocy přez nacionalsocialistow bu wot nich zajaty a dočasnje na wuměnk pósłany. Přesydli so do Budyšina a bu 1945 na tamnišim Mikławšku pochowany.
Skutkowanje wobdźěłać
Jako seminarist wobnowi Słodeńk seminarske towarstwo Włada. W lěće 1895 załoži Radworske spěwne towarstwo „Meja“[1] a 1907 Pančansku „Lipu Serbsku“[2]. W lěće 1912 bě mjez załožerjemi Domowiny a 1913 jeje zapisowar, 1923 hłowny dirigent Zwjazka serbskich spěwarskich towarstwow. W lěće 1927 wobstara štwórte wudaće Fiedlerjoweho Towaršneho spěwnika a skomponowa tež sam někotre nowe spěwy, mjez nimi Ow, miły, swjaty wječorje.
Swoju dźěławosć jako awtor zahaji z pućowanskimi dopomnjenkami Na mórskich brjohach w Katolskim Posole 1908, wot 1923 do 1937 spisa cyłkownje 660 přinoškow w rjedźe Wobrazy ze wsy do Serbskich Nowin. Za čas serbskeho powójnskeho hibanja pisaše w lěće 1919 tež wjacore nastawki wo serbskopolitiskich temach za tydźenik Serbske Słowo a rěčeše na wjacorych ludowych zhromadźiznach w zmysle serbskeje samostatnosće. Nimo toho wozjewi tójšto kulturnostawizniskich přinoškow a w regionalnych němskich nowinach informatiwne nastawki wo Serbach.
Wot lěta 1894 bě čłon Maćicy Serbskeje a předsyda jeje hudźbneho wotrjada.
Nóžki wobdźěłać
Žórła wobdźěłać
- Jurij Młynk: Słodeńk, Jurij. W: Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1984, str. 509sl.
- Josef Páta: Lužickosrbská čítanka, online
- P. Wićaz: Jurij Słodeńk — njesprócniwy narodny prócowar. Rozhlad 13 (1963), 11, str. 339—342
- P. Nowotny: Dosłowo ke knize J. Słodeńk, Listy ze wsy, Budyšin 1967, str. 159—176
Wotkazy wobdźěłać
- Słodeńk (Melzer) Jurij (Georg), Sächsische Biografie
- Słodeńk, Jurij – Melzer, Georg, Serbski institut
- Nachlassfragment Jurij Słodeńk (1873–1945) sowie Dokumente von und über ihn in weiteren Beständen des SKA