Jihlava (němsce Iglau) je město w Čěskej, kotrež nadeńdźe so při historiskej hranicy mjez Čechami a Morawu. Wone je najwjetše město a zarjadniske sydło kraja Vysočiny a najstarše hórniske město w čěskich krajach.

Jihlava
Jihlava na karće Čěskeje
Jihlava na karće Čěskeje
DEC
Jihlava
Jihlava
Wopon
wopon
wopon
Zakładne daty
stat Chorhoj Čěskeje Čěska
kraj Chorhoj Wysočinskeho kraja Wysočina
okres Jihlava
wysokosć 525 metrow n.m.hł.
přestrjeń 78,85 km²
wobydlerstwo 50.724 (1. jan 2018)[1]
hustosć zasydlenja 643 wob. na km²
póstowe čisło 586 01
awtowa značka J
adresa Masarykovo nám. 1
586 01 Jihlava
webstrona jihlava.cz
Politika
wyši měšćanosta Karolína Koubová
Wobdźěłać
p  d  w
49.39611111111115.588333333333

Geografija wobdźěłać

Město leži na Čěsko-morawskej wysočinje při wuliwje rěčki Jihlávki do Jihlavy, kotraž twori staru čěsko-morawsku mjezu, něhdźe 80 kilometrow sewjerozapadnje Brna. Přez město wjedźe europska dróha 59 a w bliskosći tež awtodróha D 1 z Prahi do Bratisławy.

Stawizny wobdźěłać

 
Masarykowe naměsto z cyrkwju swj. Ignacija a radnicu

Jihlava je stare morawske hórniske město, w kotrejž zarjadowa kral Otakar I. hórnisku kencliju a pjenježny zarjad. Město měješe hižo zahe daloko sahace priwilegije a dósta wokoło 1250 wot krala Wjacława I. status kralowskeho města.

Za čas Husitskich wójnow bě Jihlava – nimo Pilzenja a Mosta – centrum katolikow. Město same njebu wulce wobškodźene. Tak mjenowane Jihlawske kompaktaty dnja 5. julija 1436 woznamjenjachu kónc Husitskich wójnow.

W lěće 1900 wučinichu katolscy Němcy wjetšinu wobydlerstwa. Město a jeho wokolina tworještej druhu najwjetšu němsku rěčnu kupu na Morawje. Wot lěta 1918 słušeše město do nowozałoženeje Čěskosłowakskeje a podźěl čěskeje ludnosće poněčim stupaše. Němskorěčne wobydlerstwo bu po kóncu Druheje swětoweje wójny wuhnate, zwjetša do Awstriskeje.

Měšćanske dźěle wobdźěłać

  1. Antonínův Důl (němsce Antonienthal),
  2. Červený Kříž (Rothenkreuz),
  3. Henčov (Heinzendorf),
  4. Heroltice (Hilbersdorf),
  5. Horní Kosov (Obergoß),
  6. Hosov (Hossau),
  7. Hruškové Dvory (Birnbaumhof),
  8. Jihlava (Iglau),
  9. Kosov (Gossau),
  10. Pávov (Pfauendorf),
  11. Pístov (Pistau),
  12. Popice (Poppitz),
  13. Sasov (Sachsenthal),
  14. Staré Hory (Altenberg),
  15. Vysoká (Hochdorf) und
  16. Zborná (Waldhof).

Žórła wobdźěłać

  1. Český statistický úřad – Ličby wobydlerstwa čěskich gmejnow dnja 1. januara 2018 (PDF; 421 KB)

Wotkazaj wobdźěłać

  Commons: Jihlava – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije