Bender (jidisce בענדער Bender, rusce Бендеры Bjendery; ukrainsce Бендери Bendery; tež Tighina) je město w mjezynarodnje njepřipóznatym staće Podnjesterska, kiž słuša po ludowym prawje do Moldawskeje. Z wjace hač 80.000 wobydlerjemi je wone druhe najwjetše město w Podnjesterskej abo štwórte najwjetše w Moldawskej.

Bender
swójske mjeno Bender
Bender na karće Moldawskeje
Bender na karće Moldawskeje
DEC
Bender
Bender
Wopon a chorhoj
wopon
wopon
chorhoj
chorhoj
Zakładne daty
stat Chorhoj Moldawskeje Moldawska
wysokosć 15 metrow n.m.hł.
přestrjeń 97,29 km²
wobydlerstwo 83.800 (2017)
hustosć zasydlenja 8,6 wob./km²
póstowe čisło MD-3200
předwólba (+373) 552
awtowa značka A
Wobdźěłać
p  d  w
46.81666666666729.466666666667

Geografija wobdźěłać

Leži při prawym brjoze rěki Dnjestr něhdźe 55 kilometrow juhowuchodnje Kišinjowa a něhdźe 15 kilometrow zapadnje wot města Tiraspol. Město je jedyn z mało teritorijow zapadnje Dnjestra, kotrež steja přiwšěm pod kontrolu Podnjesterskeje. Kontrolny dypk mjez Moldawskej a Podnjesterskej nadeńdźe so zapadnje města.

Stawizny wobdźěłać

Sydlišćo naspomni so prěni raz w lěće 1408 jako Тягянакача (Tjagjanakača). Wone słušeše dołho do Moldawskeho wjerchowstwa a měješe tehdy rumunske mjeno Tighina. Jako zdobychu Osmanojo w lěće 1538 město, přemjenowachu je na Bender. 1812 sta so město z dźělom ruskeho carstwa, kotrež wužiwaše ruske mjeno Bjendery.

Wulka židowska wosada (1897: 34% [1]) je so přez holocaust dospołnje zničiła.

Wobydlerstwo wobdźěłać

Ma něhdźe 84 tysac wobydlerjow.[2]

lud 1897 (%) 1930 (%) 1989 (%) 2004 (%)
Rusojo 10 984 (34,5 %) 15 116 (48,2 %) 57 800 (41,9 %) 46 387 (44,2 %)
Moldawčenjo 2 338 (7,4 %) 5 464 (17,4 %) 41 400 (29,9 %) 25 888 (24,7 %)
Ukrainjenjo 6 112 (19,2 %) 1 349 (4,3 %) 25 100 (18,2 %) 18 725 (17,8 %)
Židojo 10 632 (33,4 %) 8 279 (26,4 %) - 392 (0,4 %)
Bołharjo 112 (0,3 %) 170 (0,5 %) 3 800 (2,8 %) 3 332 (9,8 %)

Nóžki wobdźěłać

  1. Бендеры, Еврейская энциклопедия Брокгауза и Ефрона, т. 4: Бе-Абидан — Брес, стлб. 105—106
  2. Социально-экономическое развитие ПМР за 2013 год (окончательные данные), Госстатслужба ПМР

Literatura wobdźěłać

Wotkazaj wobdźěłać

  Commons: Bender – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije